Tíminn Sunnudagsblað - 28.11.1965, Blaðsíða 19
Húsin i Manaús fljóta á flekunum í víkum og vogum Svartafljóts, og þekjan er úr pálmablöðum.
Miðsvæðis á hinni miklu slóttu,
sem Amazonfljótið rennur um, meira
en þúsund kílómetra frá Atlantshaf-
inu og ekki ýkjalangt sunnan við
miðbaug, er bær sá, sem heitir Mana-
ús. Þessi bær dregur nafn af Indíán-
um þeim, sem höfðust við 1 frum-
skógunum við Svartafljót neðan vert,
Manaósþjóðflokknum. Við þennan
stað voru eitt sinn tengdar miklar
kynjasögur um gull og gersemar,
sem Spánverjinn Fransiskó de Órell-
ana, er fylgt hafði Pízarró á herför
hans í Perú, kom á loft á sextándu
öld. Hann lýsti líka orrustu, sem
hann taldi sig hafa háð við konur
— eins konar skjaldmeyjar, sem
hann nefndi hinu goðkynjaða nafni,
amazónur.
Þessar skjaldmeyjar eru líka kunn
ar úr þjóðsögum fólks við Svarta-
fljót og eru þar sagðar njóta full-
tingis mánans. Þar er þeim svo lýst,
að þær hafi haft boga og örvar að
vopni, og var hægra brjóstið sviðið
af þeim, svo að það yrði þeim ekki
til trafala, þegar til vopnaviðskipta
kom. Karlmenn af Gvaíkaraættbálkn-
inum, er bjó á hinum bakka fljóts-
ins, vitjuðu þeirra einu sinni á ári,
og börnunum, sem þeir gerðu þeim,
var skipt eftir kynferði. Gvaíkara-
menn ólu drengina upp, en skjald-
meyjarnar héldu öllum telpum.
Árið 1660 komu Portúgalar á skip-
um upp fljótin og reisti virki á bakka
Svartafljóts, örskammt frá þeim
stað, er bleksvart vatn þess samein-
ast skolgráu, leirbornu vatni mikils
fljóts, sem kemur út hávestri. Er
oft svo talið, að þar hefjist móða
sú, sem nefnd er Amazónfljót, Skjald
meyjarfljótið. í þessu vii-ki skyldi haf-
ast við setulið, sem fengið var það
hlutverk að hafa gætur á ferðamönn-
um og kaupmönnum, sem komu frá
Barkilos, nýlendu langt inni í frum-
skógunum, og hindra framrás Spán-
verja, sem réðu lögum og lofum í
norðri við skipgengar þverár Orínó-
kófijóts og leituðust við að færa
út veldi sitt.
Þetta virki varð fljótt miðdepill
afarvíðlends landsvæðis, þótt ekki
væri þar alltaf höfuðstaður þess, En
nú í meira en heila öld hefur Manaús
verið höfuðborg Amazonhéraðanna
brasilsku. Þótt þessi staður sé slíka
óraleið inni á meginlandinu, er hann
einungis nokkra tugi metra yfir haf-
flöt. Amazonfljótið er ekki straum-
hart.
Loftslag í Manaús er tæpast eftir-
sóknarvert. Árstíðir eru i rauninnl
tvær. Að vetrinum eru rigningar mikl
ar frá því í janúarmánuði og fram
i júní og hiti ekki ýkjamikill. Eink-
um verður stundum hrásiagalegt á
kvöldin. Þó hefur aldrei mælzt þar
l I II I N N - SUNNUDAGSBLAÐ
1099