Tíminn Sunnudagsblað - 25.09.1966, Síða 3
WRNffi MhTT-
*%&rar
TATíí
$f*(t*vx£r
Sæskjaldbakan vílar ekki fyrir sér að synda tvö þús-
und kílómetra. Undir hinum þunga skildi hennar
hefur kyn hennar dafnaS í 175 milijónir ára, og þótt
hann sé klumpslegur, eru sumar skjaldbökutegundir
mjög hraSsyndar.
Allt vaxtarlag skjaldbökunnar hefur mótait af skelinni.
Hryggjaliðirnir eru grónir viS hana, og flöt rifin eru eins og
sperrur undir húsþekju. Langur og sveigjanlegur hálsinn
getur legið í hlykkjum inni í skelinni, þegar dýriS Kýs það.
/
Sæskjaldbökur skríSa upp í eyði-
strendur til þess að verpa. Þar gráta
þær höfugum tárum. Það er þo ekki
fyrir hryggðar sakir, heldur eru
þær að losna við óhæfilegt saltmagn
í líkama sinum.
Með þreiðum afturfotunum grefur
skjaldbakan metradjúpa holu í sand
inn og verpir siðan ■ hana. Þetta
er eins og mokað sé með reku —
sandurinn skóflast aftur undan
henni. Eggin klekjast út í sandin-
um.
Það eru um hundrao egg, sem
bakan verpir í holuna. Áður en hún
fer brott hylur hún þau vendilega
sandi. Að nokkrum tíma liðnum kem-
ur hún aftur og verpir í nýja holu.
Þannig fer hún að 2—5 sinnum.
Fæða skjaldbökunnar er þang, sem
rekst að hafi úti. Leiðin frá þang-
svæðunum á varpstöðvarnar er tvö
þúsund kílómetrar. Leið dýranna
hefur verið rakin með þvi að festa
dálitla belgi við skildi þeirra.
Ratvísin er óbrigðul, og til leiðsagnar
hefur hún himintungiin, líkt og far-
fuglar gera á ferðum sínum milli fjar-
lærga landa. Hún syndir i sjávarskorp-
unni og stýrir eftir sól og stjörnum.
Á landi eru sæskjaldbökurnar ná-
lega bjargarvana. Sé þeim velt á
bakið, geta þær sér enga björg
veitt. Þær geta akkl bylt sér á
kviðinn af sjálfsdáðum. Til qöngu
eru þær seinfærar.
Lesraál: Arne Broman. Teikningar: Gharlie 8ood
TÍMINN - SUNNUDAGSBLAÐ
819