Tíminn Sunnudagsblað - 25.09.1966, Blaðsíða 10

DAGENHA1V8-A:
HULDUMÁLARINN
Mér er enn í fersku minni dular-
fullt atvik í fæðingarborg minni, Se-
villa. Þar bjó hinn frægi málari, Múr-
illó. Þetta gerðist í húsi hans, þar
sem ég og nokkrir aðrir ungir menn
lærðu málaralist.
Einn morgun var ég á gangi um
stræti Sevillaborgar. Meðfram stræt-
inu voru trjáraðir. Sums staðar skög-
uðu efri hæðir húsanna út yfir trjá-
röðina. í gegnum trjágöng sá ég inn
í aldingarð, og þaðan lagði ilm af
blómum og ávöxlum á móti mér. Um
þessi trjágöng lá leiðin að kennslu-
stofu minni. Ég gekk inn í trjágöng-
in. Trén urðu smátt og smátt hærri.
Og nú var ég kominn inn í garðinn.
Hægra megin stóð gamall múrveggur.
Hann. var byggður utan um brunn-
inn, sem neyzluvatnið var tekið úr.
Stígur lá að brunninum, og gamall,
svartur þræll var að sópa hann. Ég
heilsaði, en fékk ekxert svar.
„Góðan dag, Jóhann,“ endurtók ég.
Nú leit hann upp, og svarta and-
litið raunamædda bar vott um góð-
leik:
„Góðan dag, ungi herra.“
Mér hnykkti við sem snöggvast.
Andlit hans var nákvæm spegilmynd
af öðru andliti, sem ég hafði séð. En
ég áttaði mig strax. Það var svo líkt
andliti .Sebastians, negradrengsins,
sem blandaði litina fyrir okkur
í vinnustofunni. Og það var ekki
undarlegt. Jóhann var faðir hans.
Sebastian, sonur hans, var þar af
leiðandi fæddur þræll.
Ég gekk fram hjá þessum gamla
góða manni og inn í stórt og bjart
herbergi. Það var vinnustofan okkar.
Þar voru myndir, teikningar og mál-
verk á veggjum og vinnuborðum. Múr
illó, meistarinn okkar, kenndi okkur
þarna, unglingunum, að teikna og
mála.
Ég gekk rakleitt að vinnuborði
mínu. Á léreftinu var málverk í smíð-
um. Það voru tveir Sígaunar í sölu-
búð. Ég lagði frá mér hatt og frakka,
greip blýant og fór að teikna hús
og tré á bakgrunni myndarinnar.
Hin skerandi rödd Sanna, skólafé-
laga míns, rauf nú allt í einu þögn-
ina:
„Hvað er þetta Mendez? Hefur þú
teiknað á vegginn? Komdu, sjáðu."
Ég gekk til hans, þar sem hann
W hinum megin í salnum. Hann
benti með fingrinum á vegginn. Þar
var mynd af litlunc manni á hlaup-
um. Hann dansaði næstum i veggn-
um.
„Hefur þú gert þetta, Mendez?"
spurði hann aftur. „Þú ert oft
snemma á fótum. Þú kemur oft hing-
að fyrstur á morgnana.“
„Nei, ég hef ekki teikna'ð þetta,“
svaraði ég. „Þetta er heldur ekki
minn stíll. Strikin eru ákveðnari og
þó fíngerðari en hjá mér.“
„Ætli Pétur hafi gert það,“ spurði
Sanni.
„Ef til vill, ef til vill,“ svaraði ég.
„Við skulum bera litla krílið á veggn
um saman við eitthvað af hans verk-
um.“
Það var hópur af litlum verum á
miðri myndinni hans nýju. Litli mað-
urinn á veggnum líktist þeim. Fæt-
urnir og húfan líktist fótum pg húfu
á > lérefti Péturs, og vangasvipurinn
er næstum eins og vangasvipur á
einni myndinni hans.
Við Sanni rannsökuðum og bárum
saman. Allt í einu heyrðum við Ró-
bert hrópa:
„Sanni og Mendez, kómið þið hing-
að og lítið á léreftið mitt. Á auða
hlutanum, þar sem ekki var búið að
mála áður, er mynd af ofurlitlum
fíngerðum engli.“
Við gengum yfir að vinnuborði Ró-
berts. Hann stóð þar, og svipur hans
bar vitni um undrun og gleði:
„Sjáið vængina svona fagurlega
hvelfda," hvíslaði hann. „Þetta er
sannarlega ekki mitt verk. Ég get
ekki..
Við störðum allir saman á engilinn
litla, og ég fór í huganum að bera
saman við mannkrílið á veggnum.
En þá ómaði enn undrunaróp um
salinn. Þegar ópið var dáið út heyrði
ég rödd Alfons, sem sagði:
„Það er líka mynd á mínu lérefti,
herra. Það eru daufar útlínur að mynd
af sjálfri guðsmóður.“
Það var ys í salnum og síðan ein-
kennileg þögn. Við snerum okkur við.
Múrilló, meistarinn, kennarinn okk-
ar, var kominn inn. Allir nemendurn-
ir hópuðust kringum hann fyrir fram
an léreft Alfons. Eftir nokkur augna
blik spurði kennarinn ströngum rómi:
„Herrar mínir, hvað er þetta?“
Hann var auðsjáanlega reiður mjög.
Ég fór að skjálfa. Ég skotraði aug-
unum til Péturs, en hann var jafn-
alvarlegur á svip og hann var vanur.
„Hvað er þetta?“ spurði meistarinn
aftur. „Hver ykkar gerir þessar glett-
ur hér í kennslustofunni hvað eftir
annað? Fyrir nokkrum vikum var ég
búinn að banna þetta með öllu.“ Og
nú hrópaði hann: „Hver ykkar leik-
ur sér að því að skemma léreftið
og veggina? Hver ykkar er það?“
Það var dauðaþögn, næstum kvelj-
andi þögn. Eftir nokkur augnablik
hrópaði Múrillo aftur:
„Ég skal standa ykkur að verki.
Ég ætla mér að standa ykkur að
verki. Sebastian, komdu hingað til
min.“
Negradrengurinn, sem blandaði lit-
ina fyrir okkur, kom nú til okkar
úr hinum enda stofunnar. Hann var
með svart, hrokkið hár, stór, brún
augu, og mildur og raunalegur var
hann á svipinn eins og gamli þræll-
inn, faðir hans.
„Hlustaðu á mig, drengur." skip-
aði hinn reiði meistari. „Þú átt að
vera í skólastofunni í alla nótt. Heyr-
irðu það, vera hér.( Og ef einhver
kemur — ja, aðeins rekur nefið inn
— fyrir klukkan átta í fyrramálið,
þá áttu að segja mér það. Hefurðu
skilið mig? Hlýddu! Annars færðu að
kenna á svipunni — tuttugu og fimm
svipuhögg."
Eftir þessa stormhviðu varð löng
þögn í stofunni. Við nemendurnir
máluðum og teiknuðum og virtum
nákvæmlega fyrir okkur línurnar á
léreftinu. Meistarinn gekk frá einu
vinnuborðinu til annars og hjálpaði
hverjum einstökum. Ég stóð fyrir
framan léreftið og hamaðist við vinn
una. Sitt hvorum megin við mig 'voru
vinnuborð þeirra Sanna og Péturs.
Þegar liðin var um það bil ein
klukkustund, var Múrilló staddur í
hinum enda salarins. Hann var að
hjálpa nýjum nemanda, mjög ung-
um. Ég hvíslaði að Sanna:
„Hefurðu tekið eftir Pétri? Allan
þennan tíma hafa engin svipbrigði
sést á andliti hans.“
Við litum á félaga okkar. Hann
málaði og málaði. Það hefði mátt ætla,
að ekkert óvenjulegt hefði gerzt.
„Já, þarna er Pétri rétt lýst,“ hvísl-
aði Sanni. „Aldrei sést á honum, hvað
inni fyrir býr. Meistarinn getur aldr-
ei staðið hann að verki.“
„En skyldi hann vera sökudólgur-
inn?“ spurði ég. „Ef til vill, ef til
vill ekki,“ rumdi Sanni og fór aftur
að athuga uppkastjð á léreftinu.
Ég var ekki ánægður með teikning-
una af Sígaununum. Þeir vildu ekki
losna frá léreftinu.
„Færðu mér gula litinn," kallaði ég
til Sebastians, „og komdu og líttu á
myndina mína.“
Drengurinn kom. Hann staðnæmd-
ist hálfa mínútu fyrir framan léreft
ið og sagði svo:
„Herra, er þessi partur ekki of
áberandi? Línurnar á bakgrunninum
þurfa að vera fínar, er ekki svo?“
„Þakka þér fyrir, Sebastian," sagði
ég.
Hann leit á mig brosandi, og svip-
urinn var fullur ástúðar. Svo sneri
826
T Í M I N N — 8UNNUDAGSBLAÐ