Tíminn Sunnudagsblað - 16.07.1967, Blaðsíða 7

Á SkeiSum. Vörðufell í baksýn. a
Liósmynd: Páll Jónsson.
var nú ætlaður staður. Hefði sú
leið verið farin, hefði aðalskurð-
urinn líka orðið á allt öðrum stað
heldur en hann var gerður. Eng-
inn dómur skal hér á það lagður,
hvor leiðin hefði verið hagkvæm-
ari. Mörg atriði komu þar til. En
mjög dreg ég í efa, að hraunið
hefði orðið auðveldara þar en þar
sem skurðurinn var grafinn. Eins
metra hæðarmunur á jafnflötu
landi og þarna er, hlaut auðvitað
að vera miikils virði. Verkfræðing-
ar þeir, sem sögðu fyrir um verk-
ið, töldu, að vatnið rynni í skurð-
inum eins og upphaflega var frá
öllu gengið.
Garðarnir voru tveir, efri og
neðri. Byrjað var á neðri garðin-
um og haldið áfram upp eftir.
Gerð neðri garðsins var sú, að
steypt var affallsgátt með fjórum
flóðopum og öflugum, steyptum
stöplum á milli. Voru þeir grafnir
niður á leirklöpp, og var það mjög
seinlegt og erfið. vinna, þar sem
það var að mestu unnið með hand-
verkfærum og lítillega sprengt
seinast. Flóðopunum var lokað með
plönkum, sem felldir voru í föls
í stöplunum. Frá flóðgáttlnni og
upp á eyraroddann var gerður
garður á þann hátt, að reklnn var
niður plankaveggur með fallhamri.
Þurfti fjóra til fimm menn
við hann í einu, og var þetta þræla
vinna og ekki ætlandi nema dug-
legustu mönnum. Þetta var líka
seinlegt verk, og varð seinast að
láta menn vinna til skiptis nótt og
dag.
Garður þessi var sums staðar
upp í tvo metra á hæð, eftir því
hve vatnið var djúpt. Þykkt garðs-
ins að neðan var allt upp í sjö
metra, en að ofan var nálægt einn
metri. Var heldur erfitt með efn-
ið, og varð að flytja grjótið ofan
af árbakkanum á hestvögnum. í
fyrstu var þó mokað upp sandi
með hestareku, því að nokkuð náð-
ist af lausum sandi. Voru garðarn-
ir beggja vegna þaktir með grjóti
á eftir að mestu leyti.
Nálægt miðju var eyrin skorin
í sundur, og varð því að setja garð
í þann ál. Þessi garður varð lais-
vert fyrirhafnarsamur, því að allt
efni í hann varð að flytja að. Við
efsta garðinn var svipuð aðstaða.
Þessi garður var sums staðar á
eins metra djúpu vatni eða meira.
Var hann steyptur. Straumur var
þar talsverður og erfitt að fá mót-
in nógu þétt, þar sem aðeins var
verið með óplægðan mótavið. Það
ráð var tekið að láta steypuna
neðst í mótin i pokum og gafst
það sæmilega, og hefur garðurinn
staðið til þessa dags.
Verkið vannst með ágætum vel
og fór ekki fram úr áætlun. Fram-
kvæmdin var hafin á þeim grund-
velli, að Skeiðamenn sjálfir legðu
til alla vinnu. Ríkið aftur á móti
allt aðkeypt efni og verkstjórn, en
þó mátti þetta ekki fara fram úr
níu þúsund krónum. Þessi kostn-
aðaráætlun stóðst.
Þarna var unnið af kappi. Þeg-
ar ég lít til baka, þá koma í hug-
ann hlýjar og bjartar endurminn-
ingar. Þarna var unnið af meiri
fórnfýsi en við nokkurt annað
verk, _ sem ég hef lagt hönd
að. Ég minnist ávallt þessara
vordaga, er ég átti þarna með
mínum gömlu og kæru sveit-
ungum, þar sem við unnum sam-
an að verkefni, sem þá varðaði alla
svo miklu að leystist farsællega.
★
Eftirmáli.
Eins og Brynjólfur segir, þá
tókst þessi endurbót á áveitunni
mjög vel. Vatn náðist í skurðinn
eftir þörfum, hvort sem mikið eða
lítið var í ánni. Mikið viðhald varð
á görðunum fyrstu árln, og voru
þeir endurbyggðir að mestu nokk
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
607