Tíminn Sunnudagsblað - 01.10.1967, Blaðsíða 4
JfjPIÐ MIKLA
UVÖLLUM 1465
Þegar hinn mikli sögumaður,
Björn á Skarðsá, ritaði annái
þjóðar sinnar frá annó 1400 til
1640, hafði hann aðeins ein tið-
indi að segja frá árinu 1460:
„Hélt hústrú Margrét Vigfús-
dóttir á Möðruvöllum Drúðkaup
þriggja dætra sinna í einu. Giftist
Guðríður Erlendi Erlendssyni frá
Kolbeinsstöðum, en Ingibjörg Páli
frá Hofi, Ragnhildur Bjarna Mar-
teinssyni frá Ketilsstöðum Fund-
ust allir hjá Miklagarði laugardag
inn fyrir. Varð það megtugt hóf
og fjölmenni mikið.“
Svo illa hefur viljað ti] fyrir
Birni, að hann hefur ekki árfært
atburð þennan rétt. Hitt skal ekk:
vefengt, að þetta hafi verið me<k
asti atburðurinn hér á landi á ár
inu, sem hann gerðist, þó að jafn
framt þyki rétt að taka fram, að
þvilíkt mat sé örðugt. Það er vist.
að um þennan atburð, aðdraganda
hans og afleiðingar, eigum við
meiri heimildir en um aðra at-
burði þessa árs.
Hústrú Margrét á Möðruvöllum
hefur eflaust verið einhver stór-
brotnasta kona, er land okkar hef-
ur alið. Þær heimildir, sem til eru
um hana, bera hennj vitni sem vit-
urri konu og göfugri, en umfram
allt mikilli í geði og að kjarki.
Faðir hennar var Vigfús ívarsson
Hólms, en þeir feðgar höfðu um
langt gkeið farið með umboð kon-
ungs hér á landi. Móðir hennar
Guðríður íngimundardóttir var
norsk, mikillar ætt.ar og átti fast-
eignir á Rogalandi.
Björn á Skarðsá segir þetta
fyrst frá Margréti. og ritar við ár-
ið 1433:
„Var Kirkjubólsbrenna suður, er
jungkæri tvar Vigfússon var skot-
inn í hel. Var fyrir brennunni
Magnús kæmeistari í Skálholti, er
sumir sögðu son biskups Jóns.'1
IÞ.e. Jóns biskups Gerrekssonar)
Bað hann fyrst systur ívars, þeirr-
ar Margrét hét, og fékk ekki —
Þar eftir sigldi Magnús biskups-
frændi og kom aldrei aftur. En
Margrét komst út úr eldinum um
ónshúsið, nafði hún getað gert þar
hol á með skærum sínum. Mar-
grét vildi engan eiga nema þann,
sem hefndi bróður hennar. Tók
sig þar til Þorvarður Loftsson frá
Möðruvöllum í Eyjafirði. Hann dró
saman menn og var með honum
fyrir liði bóndinn frá Dal í Eyja-
firði, Árni Magnússon, (hann var
reyndar Einarsson), er Dalskeggur,
var kallaður, og riðu þeir suður
um sumarið fyrir Þorláks-
messu i Skálholt, því þá vissi Dal-
skeggur, að biskup mundi heima
vera. Þá var í Skálholti helgihald
mikið á messudag Þorláks biskups.
Þeir komu þar um kveldið fvrir
messudaginn, og settu tjald sitt
utar öðrum tjöldum. Margt var
fólks aðkomið. Þorvarður og Dai-
skeggur gengu heim um messu
"með lið sitt altygjað, og gengu 50
í kirkjuna Dalskeggur gekk •fyrir
og sagði: Nþ er mikið um dýrð-
ir. Biskup Jón grunaði mennina
og gekk að altarinu og steypti yfir
sig messuklæðum, tók kaleik og
patínu i hönd sér Þeir norðan-
menn gengu að altarinu. tóku
ARN0R SIGURJ0NSS0N RITAR UM MIÐALDAVIÐBURÐI
844
T I H I A N - SUNNUDAGSBLAÐ .