Tíminn Sunnudagsblað - 01.06.1969, Blaðsíða 18

MÁLFRÍÐUR EINARSDÓTTIR:
Fnegasta skáldið,
sem orti á enska
tungu á 19. öld
Ef spurt skyldi vera, hvaða skáld
koii'a ensk á ríkisstjómarárum Vikt
oríu drottainigar hafi notið mestr-
ar frægðar og dálætis — einkum
ungra mamna og það er mest um
vert, — þá er þvi auðsvarað: Það
var Elísabet Barrett Bíowning.
Hún var sefct hæst, ekki einungis
af konum, sem ortu, heldur var
hún sett ofar ölium þjóðskáldum,
stórskáldum og lárviðarskáldum
af hinu kyninu, Tenmyson sjálfur
ekki undam .skilinn.
Svo sem ekkert af því, sem hinm
hái skapari vor hefur gert, er jafn-
varanlegt sem infemo — emda
gert úr þremur hlutum dásamleg
um, eins er fátt jafn faUvalt sem
lofið, og er nú lof henmar hjaðnað.
ekki að fullu, heldur sármar mönn
um það nú miast, að úr jafn fá
gætri skáldgáfu skyldi ekiki verða
meiira en nú sýnist.
(í þessu sambandi má minma á
aðra, sem uppi var mörgum öld-
um áður: Sapfo frá Lesbos. Ekki
er mór né öðrum kummugt um
það, hverrar nylli hún naut með-
an hún lifði, en frægð hemnar varð
mikil og heiftin tiT hemnar enn
meiri, og var gerð mikil leit að
kvæðum hennar, svo ekkert slyppi
undan þvi bremmuæði, sem kristn-
iir irnenn gerðu að þessu. Og væri
nú vel, ef koma mætti skilaboð-
um yfir í þann heim, sem sagður
er geyma kroníkur aldanma, um að
skila þessum dýrmætu kvæðum,
sem glötað eru.)
Em ekki þarf að leita svo lamgt
að kvæðum EB.B., því þau eru
öll til og ekki eitt þedrra hefur
verið brennt. Hitt er svo anmað
mál, hve vel þau kurnna að brenm-
ast inn í sálir umgira manna með
sítt hár og kvemrna í stuttum pils-
um. Ég ætla, að bau simini öðru
firemuir.
Nú eru það ekki. kvæðim fyrst
og fremst, heldur ævisaga skáld-
konumnar, sem iaðar að sér bók-
menntafræðimga og aðra. Það 'átti
fyrir henni að liggja, að giftast
marnini, sem emm hefur stórt skáld-
nafn, Róhert Brownimg. TMrögin
að samdrætti þeirra voru mikil og
merkileg, svo sem hjúskapur
þeirra og málefni öll.
Browning vax fæddur ádð 1812,
gekk í engan skóla að heitið gæti,
em Tas því meira og naut. tilsagn-
ar föður síns heima. Ungur fór
hanm að gefa út bækur, og fengu
þær orð fyrir að vera heldur tor-
meltur lestui. einkum sú, sem
hamn kalítaði Sordello — í gegn
um það myrkviði hefur enginn bók
mennfcafræðingur enn getað grilt.
Fór af honum líkt orð og Einari
Benediiktssyni hér, en um hann
sagði merkismaðnr einn, að hann
hefði fenigið að erfðum frá Bene-
dikt , föðuæ símum, þessa „myrk-
viðrisframsetningu“. En svo kom
að því, að ölium varð ljóst, að
Einar orti skýrar en nokkur mað-
ur annar (stundum) eða er það
ekki öllum ljóst?
ETisabet var sex árum eldri og
þegar orðin stórfræg, er þau kymnt
ust af bréfaskriftam og eru þau
bréf tdL Veitti hún honum þá
sæmd og náð, sem hún hafði synj-
að Wordswortih uim tilsvar: að
mega heimsækja sig. Þessi þvínær
fertuga yngismey var þá fögur og
fín, enda hafði hún legið í trafa-
öskjum hjá föður sínum alla tíð,
en því miður vanheil heilsu, þvi
hún mun hafa meitt sig illa, svo
að mænan skaddaðist 15 ára, og
fór hún varla út úr húsi eftir það.
Tókust nú fljótt með þeim logandi
brennandi ástár, en þegar Brown-
ing hóf upp bónorðið, varð mikii
tregða fyrir, því hún hafði lofað
föður sínum ung að giftast aldrei,
og hins vegar vildi hún ekki verða
tiT þess, að hið umga skáld yrði
bumdið sér ævólangt, svo heílsu-
laus sem hún var. En svo ákaft
og lengi var bónorðið upp borið,
og svo sikáldlegia frarn flufct og af
þvílíkri prýði, að allur mótþrói
varð undan að iáta, enda var mær-
in sjálf jafn fús sem hamn til hjóna
bandsiins. En þá var eftir það, sem
þyngst var, að koma viti fyrir
gamla mamnimn, og urðu þær til-
raunir alTar fyrir gýg. Stóð hún
þá upp af beði sinum með leynd,
laumaðist út og hitti þar sinn elsk-
huga, giftist honum að bragði og
sigldi með honum til Ítalíu, og
settust þau að, fyrst í Písa, en síð-
an í Flórenz, sem var heimkynni
þeirra upp frá þvi meðan þau
lifðu bæði.
Þó að íiiiliin væri í rosknara
lagi, þegar hún gekk í hjómaband-
ið, auðnaðist þeim sonur, og var
móðirin þá 43 ára, er hann fædd-
M. En svo uimdarlieiga þófcti við
bregða, að skáldkonan fræga, sem
varla bafði lyft höfði af kodda í
25 ár, gat nú, sftir að hún giftisí,
farið allra sinna ferða óstudd, og
þakika bókmenntafræðingar (Jusc
Bin-g. mirnnir mig) það því, hvílíka
hamingju hún hlaut við að giftast
þessum manni, sem einn allra gat
talizt henmi samboðinn (menn at-
bugi, hvemig fór fyirir Words-
worth, hvaða erindi sem hann ann-
airs kann að hafia áifct tlfl. fundar við
hana), og þó líklega varla. Hér
niðri (dci-bas) getur ekki þaimn
mann, sem hæfi þeim, sem sett-
ur befur verið imnst á bekk hjá
Braga. En suimiir haiida, að skennmd
in á mænunni hafi verið minni en
ætlað var. Með öðrum orðum,
skáldkonan ekki verið jafnhölt
sem hún hinkraði
En af föðux Elisabetar Brown-
imgs er það að segja, að hamm fyrir-
gaf dóttur sinni aldrei, að hún
hafði hlýtt rödd hjartans _og stol-
izt burt án hams teyfis Öll börn
hans nema hún munu hafa hlýtt
því sfcrengilega boði föðurins að
giftast aldrei. Voru bræðumir átta,
braustir menn og efniilegir, og
meinaður hjúskapur ævilangt.
Gizka ég á, að giftimg Eiisabetar
hafi orðið manninum sú ofraum,
sem bann félck ekki undir risið.
Þau giftust á liaum, skáldhjón
474
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ