Tíminn Sunnudagsblað - 06.06.1971, Page 6

Tíminn Sunnudagsblað - 06.06.1971, Page 6
alvöru að húsagerð, sem hæfði stórbýli. Hann reisti þá mjög stóra ' hlöðu, sem unnt er að aka í gegn- um, og 1949—1950 byggði hann stórt tveggja hæða íbúðarhús úr steinsteypu í beina stefnu austur af hlöðunni, en þó með nokkru bili á milli. Það fyllti hann svo upp með reisulegu geymsluhúsi árið eftir. Og allt bjargaðist þetta fjárhagslega, enda skorti ekki á áhuga, umhyggju og aðstoð hús- freyjunnar — og sama máli gegndi um börnin, — þau létu ekki sitt eftir liggja, þá er þau fóru að geta tekið þátt í bústörfunum. Er svo skemmst frá því að segja, að Þor- steinn aflaði sér allra nauðsynlegra jarðyrkjutækja — og sumra ærið stórvirkra, enda unnu synir hans um skeið á jarðýtum að vorinu, og nú er á Skálpastöðum sextíu hekt- ara tún, en fjörutíu hektarar eru að fullu búnir undir ræktun, — og ræktunin er þannig, að lítt hefur þar borið á kali. Um 1960 var búið á Skálpastöðum yfir tuttugu kýr og þrjú hundruð fjár, auk nokkurs stóðs. Þá gerðist það öðru sinni, að skæð fjárpest, í þetta skipti garnaveiki, kom upp í fénu, sem var bæði vænt og fall- egt, því að þeir Skálpastaðafeðgar hafa allir yndi af búfé sínu og fara vel með hverja skepnu. Þá var Þorsteinn bóndi dapur, þegar hann sagði mér frá þessu suður í Reykjavík. Ég spurði hann, hvort ' ekki væru til lyf nú orðið við þess- ari pest. Hann svaraði: „Jú, það mun svo eiga aö heita, en hvað verða margar skepnur búnar að pínast til dauða, þegar búið er að útrýma þessu fári? Ég get ekki hugsað mér að láta bless- aðar skepnurnar kveljast. Við er- um sammála um það, feðgarnir, að farga kindunum öllum saman eg koma okkur ekki upp fé í staðinn.“ Við þetta stóð. En hvað var svo tekið til bragðs? Þeir brugðu á það ráð, feðgarnir, að koma sér upp fjóskorni handa hundrað nautgrip- um. Og allt upp í hundrað og átta hafa gripirnir komizt, sem verið liafa á eldi í nýja fjósinu, sem byggt var í beina stefnu við Þau hús, sem fyrir voru. Allmörg undanfarin ár hafa þeir búið félagsbúi á Skálpastöðum, Þorsteinn og tveir synir hans, en um seinustu áramót hættu gömlu hjónin búskap, fengu jörð og bú sonunum tveimur, Þorsteini og Guðmundi, sem báðir eru menn kvæntir, Þorsteinn Ásdísi Þor- steinsdóttur frá Úlfsstöðum í Hálsasveit, Guðmundur Helgu Bjarnadóttur, Sigurðssonar, í Hrauntúni í sömu sveit. Hefur Þor- steinn yngri byggt sér snoturt íbúðarhús, en nóg rúm er í því gamla handa fjölskyldu Guðmund- ar, þó að Þorsteinn og Þórunn hafi tekið þann kost að þrauka þar, sem þeirn hafa vaxið blóm í spor- um síðustu fjóra áratugi — í stað þess að hola sér einhvers staðar niður úti við Brákarpoll eða suð- ur í þeirri stóru Babýlon. Önnur börn þeirra hjóna eru þrjú: Guð- björg, gift myndarmanni á Eylandi í Svíþjóð, Guðrún Kristín, gift Val- geiri bónda Jónssyni á Þverspyrnu í Hrunamannahreppi, og Vigfús, læknir í Reykjavík, kvæntur Auði Sigurðardóttur. . . Öll hafa þau, systkinin á Skálpastöðum, hlotið þá fræðslu, sem þau hafa kosið sjálf. Báðar dæturnar og Þorsteinn yngri hafa stundað framhaldsnám hér heima og erlendis, og að loknu stúdentsprófi á Laugarvatni fór Guðmundur, sem var mikill náms- maður, í háskóla í Hamborg og lagði stund á eðlisfræði og stærð- fræði, en kom heim á næsta vori og hafði þá tekið ákvörðun, sem ýmsir urðu hissa á. Ég gat þess, að Þorsteinn Guðmundsson hefði verið dapur, þegar hann sagði mér frá fjárpestinni, en þó að hann hafi oftast verið með gleðibragði, þegar fundum okkar hefur borið saman, hygg ég, að ég hafi ekki séð hann glaðári en þá er hann sagði mér frá ákvörðun Guðmund- ar, sonar síns. Ég spurði hann glettinn, hvort jörðin mundi ekki reynast of lítil fyrir þá bræður báða. Hann brosti, ýtti lítið eitt f mig og mælti: „Það má mikið rækta ennþá á Skálpastöðum“. Við hjónin kynntumst Skálpa- staðafjölskyldunni fyrr en öðru sveitafólki hér í Borgarfirði. Ég hafði spurnir af Þorsteini að vest- an, og ég kunni nokkur skil á fólki Þórunnar húsfreyju, hafði meðal annars heimsótt, mér til mikillar ánægju, hinn þá háaldr- aða föðurbróður hennar, Guðmund á Þorfinnsstöðum, sem var ein- stakur maður að áhuga og lífs- fjöri, enda um hálfa öld mikill trúnaðar- og forystumaður sveit- unga sinna. Því spurði ég Þórð Pálmason, kaupfélagsstjóra, um Skálpastaðaheimilið. Hann sagði, að þangað yrði ég að koma — og rökstuddi þetta rækilega. Svo lét ég þá af því verða — og síðan hafa kynni okkar hjóna af Skálpa staðaheimilinu orðið mikil og góð, og höfum við oft dvalið Þar einn eða fleiri daga, ýmist annað okk- ar eða bæði. Jók það á kynnin, að sonur okkar varð skólabróðir og herbergisfélagi Guðmundar Þor- steinssonar á Laugarvatni. Svo þori ég þá að fullyrða, að vart hafi ég nokkru sinni kynnzt hjón- um jafn samhuga og þeim Þor- steini og Þórunnj um allt, sem megi verða börnum þeirra, heim- ili og sveit til sóma, og umtals- fróm eru þau svo, að fágætt má teljast ,hvort sem þeim líkar betur eða verr. Þau eru og bæði bráð- greind, bæði síáhugasöm og starfs- fús. Á Skálpastöðum er valið bóka- safn, og Þórunn er engu síður ljóðelsk en Þorsteinn. Báðum mun yndi' að fella við og við hugsanir sínar í stuðla, hafa ort ekki aðeins stakar ferskeytlur, heldur og sam- felld kvæði, Þó að slíku hafi þau síður en svo flíkað. Þórunn er og ekki einungis hagmælt, heldur og listfeng á línur og liti, og bæði eru þau jafneinlægir unnendur dýra og gróðrar — og mörg eru þau líka orðin, Reykjavíkurbörnin, sem hjá þeim hafa verið og notið þar góðs atlætis og heillavænlegra áhrifa. Svo sem að líkum lætur hafa Þorsteini verið falin mörg trúnað- arstörf í sveitinni og héraðinu, hann er til dæmis hreppstjórj og sýslunefndarmaður, en aldrei hef ég orðið þess vís, að liann væri ginnkeyptur fyrir neinum manna- forráðum eða vegtyllum, en þrátt fyrir ærnar annir mun hann hafa rækt trúnaðarstörf sín af þeirri skyldurækni og hreinskiptni, sem honum virðist í blóð borin, hvei-ju sem hann kemur nærri. Um öll þau mál, er stétt hans varða, er hann mikill áhugamaður — og framtíð og blómgun íslenzks land- búnaðar og menningar í sveitum landsins eru honum mjög hjart- fólgin. Þegar ég hafði rekizt á það af tilviljun í íslenzkum samtíðar- mönnum, að Þorsteinn yrði sjötug- ur 31. maí, tókum við okkur upp, hjónakornin, og ókum í hlað á Skálpastöðum. Fagnandi var okk 486 llHllNN SUNNUDAGSBLAÐ

x

Tíminn Sunnudagsblað

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tíminn Sunnudagsblað
https://timarit.is/publication/301

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.