Tíminn Sunnudagsblað - 25.07.1971, Blaðsíða 10

farið var til kirkjs. Helzt mátti
ekki vinna meðan i lestri stóð,
nema hvað stúlkur héldu stundum
á prjónum, og alls ekkert mátti
gera á meðan tekstinn var lesinn.
Pabbi las- ævinlega sjálfur. Ekki
var trútt um, að okkur krökkun-
um fyndist stundum óþarflega
langir lestrarnir úr Vídalíns-
postillu og Helgapostillu. Á langa-
föstu voru svo Passíusálmarnir
lesnir. Mamma lét okkur krakkana
ævinlega signa okkur, lesa faðir-
vor og fara með bænir á kvöldin
— passaði það eins og að gefa
okkur að borða. Og eins á morgn-
ana, þegar við komum á fætur.
Mamma var að ýmsu ólík pabba,
róleg hæglætiskona, föst fyrir,
skipti gjarna skapi, svo að merkt
yrði. Kom samt oftast sínu fram
og miðlaði molum, þegar á þurfti
að halda. Eitt sinn bar þeim nokk-
uð á milli, pabba og manni þarna í
sveitinni, og þá varð honum að
orði: „Ég held hún Halldóra brúi
það“. Systursonur mömmu var
eitt sinn í göngum með pabba,
sem var með vín í glasi og vildi
gefa Gunnlaugi að súpa á. Hann
færðist undan, og er pabbi fékk
ekki komið í k r, víninu, sagði
hann: „Þetta hefurðu úr henni
Halldóru", og átti þá við stað-
festuna í stráksa.
Gestrisni var mikil á Hnjúki.
Ég man eftir því, að eitt sinn komu
feðgar frá Hólakoti neðan af
Böggvisstaðasandi, en Hólakots-
heimilið var eitt hið fátækasta í
dalnum. Þeir vildu ómögulega
koma inn, svo að pabbi bað
mömmu að færa þeim einhverja
hressingu fram. Hún taldi sig nú
lítið hafa, sem hún gæti farið með
út til þeirra, en hrærir samt graut
í glerskál, lætur slátur saman við
og mjólk út á og færir feðgunum
fram í bæjardyr, þar sem þeir
borðuðu svo úr skálinni.
Þegar farið var í göngur þótti
pabba mjög fyrir, kæmu gangna-
menn ekki við, en það gerðu þeir
raunar oftast. Þá stóð alltaf kaffi
og brennivín á borðum. Annars
töldu allir sjálfsagt að veita gest-
um, sem að garði bar. Mér er það
minnisstætt, að við krakkarnir fór-
um oft yfir í Biængshól og brást
það ekki, að við fengum þar brauð,
smjör, sykurmola og fleira. Á
Syðri-Másstöðum var holdsveik
kona. Þangað var oft sent'heiman
að. Sjálfur var ég dauðsmeykur
við heimilið ojj þcrði aldrei að
bragða það, sem að mér var rétt
þar, þó að ég kynni ekki við ann-
að en taka við því. En svona var
þetta nú. Ekkert var hugsað um að
halda okkur krökkunum frá þessu
heimili, þótt svona væri ástatt þar.
Maður veiku konunnar kom oft að
Hnjúki. Sat hann þá gjarnan með
okkur krakkana og lét okkur toga
í skeggið á sér, og hló mikið, ef
við gátum slitið eitthvað af hárum
úr skegginu. Ég hélt því einu sinni
fram við Jónas Kristjánsson lækni,
að ekki kæihi til mála, að menn
hefðu jafnmikla sársaukatilfinn-
ingu allstaðar í líkamanum og
benti þá á viðskipti okkar krakk-
anna á Hnjúki við bóndann á Más-
stöðum, en flestir ætluðu alveg að
ærast ef togað var í skeggið á
þeim. Jónas hló og taldi þetta vel
geta staðizt. Sem betur fór kom
samneyti okkar við Másstaðaheim
ilið aldrei að sök.
— Var pabbi þinn harður við
ykkur krakkana?
— Já. Uppeldið á okkur krökk-
unum fannst mér og finnst raun-
ar enn hafa verið nokkuð hart. En
þó tel ég það hafa verið miklu
betra, en afskiptalaysi fólks af
börnunum núna. Ef við hefðum
heyrt blóta, hefði pabbi
slegið okkur. Þó kom það fyrr,
að hann tók sjálfur upp í sig. Ég
man ekki til þess, að mamma
legði til okkar. En hún talaði allt-
af við okkur, ef eitthvað fór úr-
skeiðis. Hún lét mig stundum lofa
því að svara ekki pabba. En ég gat
ekki alltaf efnt það. Mér var það
stundum alveg ómögulegt, þegar
mér fannst hann skamma mig að
ósekju.
Ég hef líklega við tólf ára, þeg-
ar pabbi fór eitt sinn eitthvað að
heiman og sagði mér, hvað ég ætti
að gera meðan hann væri í burtu.
„Og heyrirðu nú þetta?“ sagði
hann síðan, dálítið byrstur. Hefur
líklega sýnzt ég hlustaði ekki á
sig. „Heldurðu, að ég sé heyrnar-
laus?“ svaraði ég snúðugt. Svona
voru nú svörin.
Pabbi var stórlyndur. En mér
fannst hann mannkostamaður að
mörgu leyti. Hann var einn af þess-
um mönnum — sem of mikið er
af — eru stirðastir við sína nán-
ustu. Pabbi tók barn af sveitinni.
Kannski hefur hann fengið eitt-
hvað með því fyrstu árin, ég veit
það ekki. En hann var betri við
það en sín eigin börn. Samt er ég
ekki viss um, að uppeldið á því
hafi verið betra en á okkur. Hann
heimtaði miMa vinnu af okkur, en
kannsM þó einkum vandvirkni. Ef
strá sást í kró, eftir að við vorum
búin að raka þær, þá gekk hann
um króna og týndi upp stráin.
Auðvitað gerðum við stundum
skammir af okkur. Ekki ætla ég
nú að fara að tíunda þær, en ég
held ég verði samt að segja þér
frá einu skammarstriki, úr því að
ég er að rugla þetta, og vel þá
ekki af betri endanum, enda finnst
mér skugginn af því jafnan hafa
fylgt mér síðan. Það var snemma
vors, að ég var sendur einhverra
-erinda yfir á Þverárdalinn. I
klettagilinu, sem er að ánni, verptu
að jafnaði hrafnshjón. Nú voru
ungarnir komnir úr hreiðrinu og
sátu á klettasnösum í gilinu. Mér
datt í hug, að reyna að hitta
hrafnsunga með steini. Það tókst,
og unginn steyptist niður í gilið.
En hrafnshjónunum varð svo við,
að þau fylgdu mér eftir gargandi
fram á dal. Ég hef naumast séð
eftir öðrum verknaði meira.
Við strákarnir vorum alltaf að
æfa okkur í því að hitta í mark
með steinum. Var ég orðinn svo
hæfinn, að varla kom fyrir, að ég
missti marks. Ég drap rjúpur með
steinkasti. Og þetta athæfi var okk-
ur ekki bannað. Ég hefði sanna-r
lega tekið í mína krakka, ef þau
hefðu tamið sér svona leik. Þegar
ég svo seinna las söguna um Davíð
og Golíat, þá var ég ekkert hissa
á því, þó að Davíð gæti hitt haus-
inn á Golíat. Ég hefði sennilega
hitt hann líka, þótt sjálfsagt hefði
ég ekki kastað eins fast og Davíð.
En Davíð var heldur ekM öruggur
um að hitta í fyrsta kasti. Hann
hafði sex steina tiltæka. Hann hef-
ur búizt við, að sér gæti mistekizt.
Pabbi keypti Másstaði, vegna
dalsins, því að þegar fram á hann
kom, náðu illviðrin sér þar ekM.
Þar stóð ég yfir sauðunum ,og
gemlingunum, og þar lærði ég
kverið og biblíusögurnar. Eitt sinn
er ég var á heimleið með féð og
kominn yfir á Kóngsstaðadal, fór
hundurinn, sem fylgdi mér, að rífa
niður í skafl og gelta. Ég varð
hissa á þessu háttalagi og sagði
pabba frá því, þegar heim kom.
Hann fór yfir í dalinn, gróf niður
í hundskrafsið, og þar fann hann
lifandi gemling undir skaflinum.
Þarna bjargaði seppi einu kindar-
lífi með sínum skilningarvitum,
þar sem mannsvitið hrökk ekki til.
458
TtlHINN — SUNNUDAGSBLAÐ