Morgunblaðið - 09.05.2004, Page 30

LISTIR
30 SUNNUDAGUR 9. MAÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
AUSTAN við sól og vestan við
mána … – þessi orð hljóma og æv-
intýrin koma strax upp í hugann. Það
er því ekki úr vegi að orðin séu yf-
irskrift norrænnar barnaleikhúshá-
tíðar sem hefst næsta laugardag und-
ir formerkjum alþjóðlegu
barnaleikhússamtakanna ASSITEJ.
Því leikhús sem ætlað er börnum get-
ur verið hið mesta ævintýri og sann-
arlega verður opnunardagurinn æv-
intýralegur.
Þá taka tæplega tvö hundruð ís-
lensk skólabörn ásamt foreldrum og
kennurum og leikurum frá öllum
Norðurlöndunum þátt í gjörningi í
Hljómskálagarðinum, þar sem af-
hjúpað verður risastórt, uppljómað
naut úr smiðju tveggja ástralskra
listakvenna, Tamöru Kirby frá
Queensland og Karen Zabiegala frá
Tasmaníu. „Nautið er gert úr bamb-
us, sykurreyr og pappír og er upplýst
að innan með jólaseríum,“ segir Tam-
ara í samtali við Morgunblaðið.
„Nautið er ein af landvættum Íslands
og verndar suðvesturhornið, en ætlar
nú að taka sér nýtt hlutverk og
vernda börnin og ímyndunaraflið.
Það verður einkennismerki barna-
leikhússins.“
Hún hefur verið hér á landi und-
anfarnar fjórar vikur og unnið með
skólakrökkunum sem taka þátt í opn-
unarhátíðinni, en þeir koma úr 5.
bekkjum Víkurskóla, Korpuskóla og
Ingunnarskóla. Krakkarnir unnu við
að gera luktir sem þau munu bera á
opnunarhátíðinni og segir Tamara
vinnuna með þeim hafa verið mjög
skemmtilega. „Þau hegðuðu sér svo
vel, þessir krakkar, miklu betur en
ástralskir krakkar.“
Fylkt verður liði frá Ráðhúsi
Reykjavíkur yfir í Hljómskálagarð-
inn og munu átta fullorðnir bera
nautið. „Þar verða börnin beðin að
skrifa niður óskir, sem verða settar í
víkingaskip sem reykvísk ungmenni
hafa gert. Eftir athöfnina verður
kveikt í bátnum og óskirnar fuðra þar
með upp í alheiminn og rætast,“ segir
Tamara, sem er ábyrg fyrir hug-
myndinni að opnunarhátíðinni.
Hún og Helga Arnalds, sem hefur
umsjón með viðburðinum, kynntust í
Tasmaníu fyrir tveimur árum. „Síðan
þá hefur alltaf staðið til að ég kæmi
hingað að sjá um svipað verkefni og
þau sem ég fæst við heima,“ segir
hún, en sérsvið hennar er samfélags-
list. „Ég fæst við að tengja samfélagið
og listamenn, að fá listamenn út úr
einangruninni í stúdíóunum til að
vinna með fólkinu. Mér er annt um að
endurvekja hefðina þar sem fólk
kemur saman og gerir hluti og heldur
hátíð að því loknu.“
Á leiklistarhátíðinni sjálfri, sem
stendur yfir dagana 15.–19. maí, verð-
ur einnig mikið um dýrðir – enda eru
þangað komnir leikhópar frá öllum
Norðurlöndunum. „Þetta er norræn
hátíð innan ASSITEJ, alþjóðlegra
barnaleikhússamtaka, en norrænn
hluti þeirra er mjög öflugur,“ segir
Helga Arnalds, sem er umsjónarmað-
ur viðburðarins á laugardag og situr
jafnframt í stjórn ASSITEJ á Íslandi.
„Annað hvert ár er haldin norræn
barnaleikhúshátíð og þetta er í fyrsta
skipti sem hátíðin er haldin á Íslandi.
Nú eru reyndar þrjú ár síðan hátíðin
var síðast haldin, en við vildum gjarn-
an hafa hana á sama tíma og Listahá-
tíð í Reykjavík er haldin og því frest-
uðum við henni um ár.“
Alls verða átta sýningar á hátíð-
inni. Öskubuska kemur frá Finnlandi,
danssýning frá Noregi og brúðuleik-
hús frá bæði Danmörku og Svíþjóð.
Fjórar sýningar koma frá Íslandi, en
það eru Tveir menn og kassi úr
smiðju Möguleikhússins, brúðuleik-
húsið Rauðu skórnir, Í gegn um eld-
inn kemur frá Stoppleikhópnum og
brúðuleikarinn Bernd Ogrodnik. „Við
reyndum að fara fram á að sýning-
arnar væru þannig gerðar að tungu-
málið skipti engu. En ég held að þetta
verði mjög skemmtileg blanda, allt
frá smábarna- til unglingasýninga.“
Helga segist fagna því að hátíðin
veki athygli á barnaleikhúsi, sem sé
mjög öflugt hér á Íslandi. „Það er
mikið að gerast í þeim heimi hérlend-
is og háar aðsóknartölur sjálfstæðu
leikhópanna má að miklu leyti rekja
til barnasýninga. En hér á Íslandi
fáum við bara brot af þeim upphæð-
um sem tíðkast að verja á öðrum
Norðurlöndunum, þrátt fyrir að
framleiða ótrúlegt magn af vönduð-
um sýningum,“ segir Helga Arnalds.
Opnunarhátíðin næstkomandi
laugardag er í samstarfi við Listahá-
tíð í Reykjavík, Fræðslumiðstöð
Reykjavíkur og ASSITEJ á Íslandi.
Morgunblaðið/RAX
Áströlsku listakonurnar Tamara Kirby og Karen Zabiegala ásamt Helgu
Arnalds, sem hefur umsjón með opnunarhátíð barnaleikhúshátíðarinnar.
Nautið verndar
börnin og
ímyndunaraflið
Tamara Kirby við undirbúning opnunarhátíðar barnaleikhúshátíðarinnar
Austan við sól og vestan við mána ásamt 5. bekkingunum sem taka þátt.
Kl. 9–17 Félagsheimili Kópavogs Skóla-
kórarnir úr Kársnesskóla undir stjórn
Þórunnar Björnsdóttur, ásamt gestum,
syngja frá kl. 9–17. Kaffiveitingar
Kl. 13–17 Gullsmári, Gullsmára 13 Vor-
sýning á handavinnu vetrarins.
Kl. 14–18 Snælandsskóli Vorsýning
Kvöldskóla Kópavogs.
Kl. 15 Kórinn, Hamraborg 6 Finnur Ingi-
marsson, líffræðingur á Náttúrufræði-
stofu Kópavogs, fjallar um helstu far-
fuglategundir sem nýta Kópavogsleiru. Í
kjölfarið, kl. 16 verður farið í fuglaskoðun
á Kópavogsleiru undir leiðsögn sérfræð-
inga frá Náttúrufræðistofu Kópavogs og
félaga í Fuglaverndarfélagi Íslands.
Kl. 16 Salurinn Leikið á Jón. Hallar-
kvartettinn flytur verk á strengjahljóð-
færi sem fiðlusmiðurinn og Kópavogsbú-
inn Jón Marinó Jónsson hefur smíðað.
Kl. 20 Salurinn Snorri Wium, tenór og
Jónas Ingimundarson píanóleikari flytja
Ástir skáldsins eða Dichterliebe Schu-
manns op. 48. Einnig flytja þeir íslensk
sönglög eftir Sigfús Einarsson og
Tryggva M. Baldvinsson við texta eftir
Þórarin Eldjárn.
Kópavogsdagar
2. - 11. maí
Gunnarsstofnun á Skriðuklaustri
kl. 15 Sýning um skáldið Sjón sem
er um þessar
mundir skáld
mánaðarins í
Þjóðmenning-
arhúsinu og á
Skólavefnum.
Hann les úr eigin
verkum og deilir
hugrenningum
sínum með gest-
um. Sýningin er
til 23. maí.
Tónlistarskólinn Hömrum, Ísafirði
kl. 16 Blokkflautukvartett Suður-
eyrar leikur úrval verka frá end-
urreisnartímanum og barokktím-
anum en einnig verk frá síðari
tímum og í ýmsum ólíkum stílteg-
undum.
Í kvartettinum eru þrjár stúlkur á
aldrinum 16-18 ára, Adda Bjarna-
dóttir, Anna Sigurðardóttir og
Kristjana Margrét Gísladóttir. Þær
eru allar nemendur í Mennta-
skólanum á Ísafirði, en búsettar á
Suðureyri. Fjórði meðlimurinn og
stjórnandi er kennari þeirra Lech
Szyszko. Tónleikarnir eru öðrum
þræði fjáröflunartónleikar en kvart-
ettinn leggur í tónleikaferð til Pól-
lands í byrjun júní. Þar mun kvart-
ettinn m.a. koma fram á
tónlistarhátíð, sem helguð er tónlist
fyrri alda í borginni Elblg í Norður-
Póllandi, en Lech Szyszko hefur sér-
hæft sig í flutningi slíkrar tónlistar.
Í DAG
 Sjá einnig Staður og stund á mbl.is
Sjón
Norrænir
tónlistarmenn
þinga
FULLTRÚAR allra Norðurlanda
eru hér staddir yfir helgina til að
halda aðalfund Nordisk Musik
Union. Þetta eru samtök tónlistar-
fólks á Norðurlöndum sem sjá um
hljómsveitir áhugamanna, bæði blás-
ara- og strengjahljómsveitir og
skólahljómsveitir. Fulltrúar Norður-
landanna hafa misstór samtök að
baki sér frá hverju landi. Á Íslandi
eru í þessum samtökum Samband ís-
lenskra lúðrasveita og Samtök ís-
lenskra skólahljómsveita. Frá Nor-
egi t.d. eru fulltrúar sem hafa að baki
sér 70 þús. manns en það eru tónlist-
arsamtök í Noregi sem sjá um tón-
listarfræðslu og hljómsveitir, Nor-
ges Musikkorps Forbund.
Meginmarkmið
að efla samstarf
Þessi samtök voru endurreist 1998
og höfðu þá legið niðri í 10 ár. Þau
hafa að meginmarkmiði að efla sam-
starf Norðurlandanna í málefnum
tónlistar og síðan að halda námskeið,
Nordens Blåsersymfoniker sem
verður að þessu sinni haldið í Stokk-
hólmi dagana 27. júní - 4. júlí.
HALLARKVARTETTINN heldur
tónleika í Salnum kl. 16 í dag,
sunnudag. Hallarkvartettinn,
skipaður fiðluleikurunum Hjör-
leifi Valssyni og Sigríði Baldvins-
dóttur, Jónínu Hilmarsdóttur á
víólu og Nicole Völu Cariglia á
selló, leikur á hljóðfæri sem
strokhljóðfærasmiðurinn og
Kópavogsbúinn Jón Marinó Jóns-
son hefur smíðað. Á tónleikunum
verður einnig leikið á minni hljóð-
færi, ætluð börnum. Auk kvart-
ettsins koma fram Ástríður Alda
Sigurðardóttir píanóleikari og
Hrönn Helgadóttir söngkona.
„Þetta eru allt venjulegar fiðl-
ur, sem ég hef smíðað allt frá því
ég var í námi og frá því ég lauk
námi,“ segir Jón Marinó um fiðl-
urnar sem leikið verður á. „Það
verður þarna líka ein hálfstærðar
fiðla og önnur í kvartstærð sem
ég smíðaði líka, en Hjörleifur
Valsson ætlar að spila á þær;
hann er algjör snillingur og getur
allt, þótt kvartfiðlan sé ætluð
krökkum kannski sjö, átta ára eða
svo.“
Smíðar eftir eigin módeli
Jón Marinó lauk námi frá New-
arc School of Violin Making á
Englandi árið 2000, og hefur
starfað hér heima við fiðlu-
viðgerðir og -smíðar síðan. Spurð-
ur að því hvort hann fái hug-
myndir að nýjum hljóðfærum af
þeim fiðlum sem hann gerir við,
segir Jón Marinó í það minnsta
auðvelt að draga sínar ályktanir
af þeim fiðlum sem um hendur
hans fara. „Ég tók þá ákvörðun
þegar ég útskrifaðist úr skól-
anum, að ég myndi smíða fiðlur
eftir mínu eigin módeli og það
hefur gefið mjög góða raun. Í
þessum heimi er mikið verið að
reyna að búa til eftirmyndir af
eldri hljóðfærum, en ég vil vera í
nýjum hljóðfærum og halda mig
við mitt módel.“
Að undanförnu hefur Jón Mar-
inó verið að smíða fiðlusálir og
bassabjálka úr viði sem rak til
landsins í skipi árið 1881. Við-
urinn var um borð í skipi sem var
að sigla milli Ameríku og Evrópu,
þegar það lenti í hrakningum sem
urðu til þess að áhöfnin varð að
yfirgefa það, en skipið rak um
Atlantshafið mánuðum saman áð-
ur en það rak á land í Kirkjuvogi í
Höfnum, eins og því væri stýrt
þangað. „Lestarnar voru fullar af
silfurgrjóti, múrsteinum og
timbri. Það voru um hundrað þús-
und plankar. Þetta var svo stórt
strand að landfógeti yfirtók það
vegna verðmætanna, en venjan er
að landeigandi eigi fenginn.“
Timbrið var notað til bygginga
víða á svæðinu, og einnig í
Reykjavík, en þegar Jón Marinó,
sem einnig er húsasmíðameistari,
var að vinna við endurbyggingu
húsa í Keflavík, áskotnuðust hon-
um nokkrir plankar af þessum
gæðaviði. „Þessir plankar hafa
gefið gríðarlega góða raun. Þeg-
ar öldrunaroxunin hefur átt sér
stað, hefur þessi viður það um-
fram annað efni að hann leiðir svo
vel titringinn sem er upphaf
hljóðsins. Þannig er hann gulls
ígildi.“
Verk úr ýmsum áttum
Á efnisskrá eru verk eftir Pál
Ísólfsson, Sigfús Halldórsson,
Þórarin Guðmundsson, Steingrím
M. Sigfússon, Strengjakvartett í
G-dúr KV 156 eftir Brahms, útsett
fyrir strengjakvartett af Martin
Frewer, Elegie fyrir selló og pí-
anó eftir Fauré, La Folia fyrir
fiðlu og píanó eftir Corelli, Ljóð
fyrir söngrödd víólu og píanó eft-
ir Brahms, auk Banjo and fiddle
eftir W. Kroll og Schön Rosmarin
eftir F. Kreisler.
Hjörleifur Valsson leikur einnig
nokkur verk á fyrstu fiðluna sem
Jón smíðaði frá árinu 1998, auk
þess að sýna nokkur tóndæmi á
kvartfiðlu og hálffiðlu frá sama
ári.
Einnig fer Jón Marinó með hug-
leiðingu fiðlusmiðsins.
Morgunblaðið/ÞÖK
Hallarkvartettinn er skipaður Hjörleifi Valssyni og Sigríði Baldvinsdóttur,
fiðlur, Jónínu Hilmarsdóttur, víóla, og Nicole Völu Cariglia, selló.
Hallarkvartettinn leikur á Jón
TENÓRSÖNGVARINN Snorri
Wium og píanóleikarinn Jónas Ingi-
mundarson flytja lagaflokkinn Ástir
skáldsins, Dichterliebe eftir Schu-
mann op. 48, í Salnum kl. 20 í kvöld,
sunnudagskvöld. Einnig flytja þeir
íslensk sönglög eftir Sigfús Einars-
son, og Tryggva M. Baldvinsson við
texta eftir Þórarin Eldjárn.
Lagaflokkurinn Ástir skáldsins er
er einn af hápunktum í sönglagagerð
rómantíska tímabilsins í tónlistar-
sögunni. Hann samanstendur af sex-
tán sönglögum við texta eftir Hein-
rich Heine.
Í fréttatilkynningu frá Salnum
segir m.a.: „Sum þeirra eru örstutt
og þar með út úr öllu hlutfalli við það
mikilvægi, sem ljóðaflokkurinn hef-
ur aflað sér í sögu tónlistarinnar.Við
nánari athugun kemur hins vegar í
ljós, að þessi lagaflokkur er einn sá
fyrsti í sögu tónlistarinnar, þar sem
fullt samræmi ríkir frá upphafi til
enda, hvort sem litið er á innihald
textans eða tónlistina sem slíka.
Schumann var sjálfur píanisti og pí-
anóhlutanum felur hann það hlut-
verk að tengja öll lögin í eina heild.“
Tónleikarinir eru liður í Kópa-
vogsdögum sem nú standa yfir.
Morgunblaðið/Jim Smart
Snorri Wium og Jónas Ingimund-
arson við flygil Salarins.
Ástir
skáldsins
í Salnum