Morgunblaðið - 09.05.2004, Blaðsíða 33

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. MAÍ 2004 33
Það kann að hljóma eins og ómark-
tækt sjálfshól, en staðreyndin er þó
sú að þegar ég tók við var minn
helsti styrkur sá að vera ritstjóri
Artforum. Ég var einn virkasti skrí-
bent tímaritsins á sviði evrópskra
lista á þessum tíma og mitt tengsl-
anet reyndist því afar notadrjúgt.
IASPIS hafði ekki úr miklu að
spila, um það bil 11 milljónum
sænskra króna á þeim tíma sem ég
var þar – ætli það hafi ekki verið
rúmlega milljón bandaríkjadala þeg-
ar dalurinn var sterkur gagnvart
evrópskum gjaldmiðlum. Þessir pen-
ingar voru þó ekki fyrir mig til að
leika mér með; heldur fyrst og
fremst til að styrkja sænska lista-
menn hér og þar; í Berlín, París,
New York og Los Angeles. Afgang-
urinn var ekki mikill; kannski ein-
hver hundruð þúsunda sænskra
króna. Við tókum líka við beiðnum
um minni styrki til ýmissa verk-
efna.“
Reyndin var sú að öllum þráðum
sænsks myndlistarlífs var beint til
IASPIS, er fyrir vikið bjó að yfirsýn
er skiptir sænskt menningarlíf miklu
máli, að sögn Birnbaums. „Í Svíþjóð
er þó einn annar farvegur fyrir slík
verkefni; Moderna safnið í Stokk-
hólmi. Safnið styður einstaka lista-
menn við ákveðin verkefni og nýtir
til þess sitt tengslanet, eins og flest
söfn gera. Það sér líka um fram-
kvæmd Feneyjatvíæringsins og
tvíæringsins í Sao Paolo. Mér fannst
gott að hafa stuðning af þeirra starfi
því einokunarstaða er aldrei ákjós-
anleg. IASPIS hafði því yfirsýn inn-
an ákveðinnar heildar þar sem allir
hafa hlutverki að gegna og þjóna
mismunandi markmiðum. Ég held
að hluti þeirrar gagnrýni sem beint
var að DCA á meðan það var við lýði,
hafi verið sú einokunaraðstaða sem
þar myndaðist. Ef danskur listamað-
ur vildi gera eitthvað erlendis þá
varð hann að bera það undir Lars
Grambye hjá DCA. Svo einfalt var
það. Hjá okkur í Svíþjóð var aðeins
meiri sveigjanleiki sem nýttist vel.“
Daniel Birnbaum segistgera sér grein fyrir því aðá Íslandi sé ekki úr mikl-um fjármunum að spila á
sviði myndlistar. „Þið eruð að stíga
ykkar fyrstu skref á þessu sviði. En
ef kynningarmiðstöð fyrir myndlist á
að gera ykkur gagn, þá er IASPIS
áhugavert módel til að byggja á. Það
skiptir miklu máli að hafa þessa
grundvallarhugmynd um samskipti
sem forsendu fyrir starfinu. Ekki
bara sem leiðarljós gagnvart um-
heiminum heldur einnig í sínu eigin
landi. IASPIS nýttist mörgum stofn-
unum í sænsku listalífi afar vel. Við
vorum aldrei eigingjörn á það sem
okkur tókst að framkvæma, reynd-
um þvert á móti að stuðla að sam-
starfi og samnýtingu. Það er kannski
þess vegna sem menntamálaráð-
herra í Svíþjóð fór að líta á IASPIS
sem fyrirmynd að því hvernig hægt
sé að styrkja alþjóðleg samskipti á
ýmsum sviðum.
IASPIS snerist í raun um fram-
leiðslu frekar en framsetningu. Ég
þjónaði sem framleiðandi á sviði
myndlistar. Framleiðslan var að öllu
jöfnu ekki það sem auðvelt er að
finna stuðningsaðila fyrir, við unnum
meira á baksviðinu. Eins og allir vita
er tiltölulega einfalt að finna stuðn-
ingsaðila að stórri sýningu, en mun
erfiðara að finna stuðningsaðila fyrir
það sem gerist baksviðs – kastljós-
inu sem stuðningaðilarnir vilja vera í
er aldrei beint þangað. Ætli megi
ekki segja sem svo að IASPIS sé í
raun stofnun sem einungis mjög
frjálslyndur og framsýnn ríkur ein-
staklingur gæti sett á laggirnar eða
ríkt sósíaldemókratískt land. Ikea,
IBM eða H&M myndu aldrei styðja
svona framkvæmd. Það sem þeir
vilja fá fyrir sinn snúð er bara lógóið
í sýningarskrána og skjall fyrir
framlagið. Einungis ríki eða borg-
aryfirvöld geta haft þá stefnumót-
andi sýn sem þarf til að hrinda slíkri
starfsemi í framkvæmd fyrir hönd
menningar sinnar. Hvað Ísland
varðar er mín skoðun sú að um þess-
ar mundir, þegar umheimurinn er
jafn áhugasamur um Ísland og raun
ber vitni, sé lag á að gera eitthvað
verulega áhugavert hér á þessu
sviði.“
SUMARIÐ og ástin er yf-
irskrift tónleika sem
haldnir verða í Listasafni
Einars Jónssonar kl. 16 í
dag, sunnudag. Flytj-
endur á tónleikunum
verða Gerður Bolladóttir
sópran og Sophie Marie
Schoonjans hörpuleikari.
Þær flytja íslensk söng-
lög, eftir Atla Heimi
Sveinsson, Árna Thor-
steinsson, Sigfús Ein-
arsson, Sigvalda Kalda-
lóns og Pál Ísólfsson. Þá
munu þær einnig flytja
írsk og ensk sönglög og
ítalskar antík-aríur.
Sungið um sumarið í listasafni
Morgunblaðið/ÞÖK
Gerður Bolladóttir og Sophie Schoonjans við hörpu Sophie.
SÝNING á Línu Langsokk verður í
Borgarleikhúsinu í dag, sunnudag.
Leikritið var frumsýnt í september
og hefur verið uppselt á allar sýn-
ingar í vetur. Aðeins þrjár sýningar
eru eftir í vor. Leiksýningin var gef-
in út á geisladiski síðast liðið haust,
og hefur diskurinn nú selst í yfir
5000 eintökum. Í lok sýningarinnar á
sunnudaginn eiga Lína og félagar
hennar í sýningunni von á glaðningi.
Samtök hljómplötuframleiðanda
munu afhenda þeim gulldisk í tilefni
af þessum söluárangri. Lína sem á
gott gullpeningasafn fyrir mun taka
á móti þessu nýja gulli á sviðinu.
Lína 60
sinnum