Alþýðublaðið - 05.05.1922, Blaðsíða 2

%
fl
€iatal ajtn halðslas.
Eítir Hannes yngra.
Við seaa erum svo duglegir að
hafa eiguast framleiðslutæki, hljót
tim að vera sjslfkjörair til að
stjórna þeiœ, og öllu öðru setn
að framlelðslu lýtur. Víð verðum
að koma almenningi til að trúa
þvi að við séusn rikir af því að
við séum mikið duglegri en allir
hinir sem minna eiga, og eru fá
tækir, og að við, vegna dugnaðar
okkar, séum réttir eigendur að
ölltun auðæfum þjóðarinnar.
Við verðum að gera fólki það
skiljanlegt, að án okkar, dugnaðar
mannanna, væri ekki hægt að
framleiða neitt, og að það séum
við, dugnaðar og rfkismennirnir,
sem framleiðnm auðinn sem öll
þjóðin lifir á, ea ekki.þeir sem
vinna, og að eagir aðrir en við
séu færir um að eiga alt og stjórna
öllu, og að alt það fólk sem fær
vinnu hjá okkur eigi að vera okk-
ur þakklátt fyrir að fá að vinna
til þess að geta Iifað.
En tii þess að þetta okkar æðsta
boðorð verði viðurkent, þá þurf-
um við að sjá um, að engir aðrir
en við eignist nein framleiðslu-
tæki, eða sem fæstir, því ef það
eru mjög margir sem framleiðslu-
tæki eiga, þá hlýtur það að korna
af sjálfu sér að gróðinn verður
minni hjá hverjum einum, heldur
en ef þeir væru fáir, Þess vegna
þurfum við að vera sem fæstir,
sem ráðum yfir öllutn auði og
framleiðslutækjum. Svo er líka
áríðandi íyrir okkur að við sénm
allír f félagi með okkar atvinnu-
rekstur, þannig að engiim börgi
hærra káup en annar, vera sem
bezt ssmtaka í því að setja stopp
á aila vinnu og framieiðslu, þegar
við sjíurn okkur efeki eins mikinn
gróða að þvi og við viljum, En
svo þegar gróðinn er fyrirsjáan-
legur, þá drffum við alt af stað,
tökum svo marga menn í vinnu
sem bægt er að fá, og Iátum þá
fólkið vinna dag og nótt efíir þvf
sem það þolir, en við megum ekki
borga hærra kaup en það, að
fólkið rétt geti lifað á þvf á með-
an það er að vinna, til þess að
það verði altaf þurfandi fyrir að
vinna þegar okkur sýnist. Það
getur oft komið fyrir, að vlð
þurfum að láta vinna eitthvað það
ALÞYÐDBLAÐIÐ
sem við græðum ekki á, og þá
megura við ekki borga nema lítið
kaup, en það er hætt við að fólk
ið sætti sig ekki við minna kaup
en það er vant að íá, ef það feefir
nóga peainga Þes3 vegaa er ártð
andi kð iáta það bomast í hann
krappann í efnalegu tilliti svona
öðru hvoru. til þess sð geta sýnt
þvf fram á, að það sé betra að
vinna íyrir litlu feaupi en engu,
og við getum altaf mgt, að við
getum ómögulega bofgað hærra
kaup en það sens við tiltökum.
Ef allir atvinnurekendur eru sam-
taka með þetta, þá hlýtur fóiklð
að fallast á okkar kröfur, og verð
ur feglð að fá að vinna íyrir ein
hverju. Með því eina móti að
fólkið sé fátækt er hægt að hafa
það eins og vlð viljum.
Eg geri lítið úr þvf, að aliir
ættu að hafa nóg til alis. Þá
gæti farið svo, að menn væm svo
gikkslegir og hrokafuilir, að þeir
fengjust ekki til að vinna, þegar
okkur lægi mest á, nema fyrir
okurkaupi, og þá kannske ekki
nema iftinn tíma í hverjum sólar-
hring. Ef nú koma langir tfmar
sem við græðum ekki á þvf að
láta vinna, þá hefir fólkið ekkert
til þess að lifa é; ea hvað getum
við gert að þvií Eigum við að
sjá fyrir öilum landsmönnum?
Fólkið hlýtur að sjá það sjálft,
eða það ætti að minsta kosti að
vera hægt sð sannfæra það um
að við erum ekki skyidugir til að
aía önn fyrir öllu fólki. Okkur
kemur það ekkert við, hvort okk
ur óviðkomaodi fó!k hefir nokkuð
til þess að lifa á eða ekki. Þá
getur það ifka séð hvort það má
ekki vera okteur þakkiátt þegar
við lofum þvf að vinna fyrir kaupi
sem við borgum, Þá getur það
séð, hvar þ.tö væri sð komið ef
við værum ekki til, eða léíum
aldrei vinna, og hvernig þjóðin
væri yfirleitt stödd eí ríkir dugn-
aðarmenn væru engir til. Við
vetðum altaf að haida þvf fram
að ö!i þjóðin væri f voða, ef við
stjórnuðum ekki, og létum ekki
vinna. (Frh.)
Lanðakjðrstjórn er nú skipuð
Magnúsi bankastjóra Sigurðssyni,
Blrni Þórðarsyni hæstaréttarritara
og Oláfi Lárussyni prófessor.
Pjóðarviljinn.
----- (Frh.)
Því miður verður þess þó langt
að biða, að slfkri bug jón veitist
framkvæmd, og sem stendur verð
um vér með kinnroða að játa, að
vér erum harta langt frá takmark-
inu Úrskurður meiri hlutans er
ekki ætíð vottur um óskir og vilja
þjóðarianar, og þótt vér getum
ekki hiklaust fallist á skoðanir
þeirra stjórnmálsgatpa og feeim-
spekinga er sagt hafa að „meirfc
hlutlnn hafi cetið rsngt fyrir sér*r
verðum vér þó að játa, að hug-
tök eins og t d. .Almennings-'
álitið " „Rödd þjóðarinnar." ,Dóm-
ur meiri hiutans* o. fl eru j*fn-
vel á vorum dögum blátt áfram
staðlaus hermiyrði og hugarburður,
sem vér einu sinui höfum vanist
á að brúka, trúa á, óttast og
þrælka undir. Eg vii jafnvel leyfa
mér að segja, að þessi hugtök
féu sem stendur, enn skað ausari
en tröll og foryojur, þótt þau veki
engu minni ugg og hjátrú. En e£
vér athugum þau frá sjónarmiðf
lifeðlisfræðinnar og sálatfræðinnar^
verður oftast reyndin sð þetta eru
vanþroska hugarsmfði er myndast
hafs i sjúkum heils, afleiðingar
aokkurra einkensilegra atriða i
sáiarlifi manna einkum hermi-
hvatarinnar og móttækileik fyrir
hugsana innblástur.
Það er ætlun mín í þessari grein
að færa stuttlega sönnur á þetta
írá sjónarmiði lífseðlisfræðinga, og
þannig ef til vill komast að þeirri
niðurstöðu að þetta gatnla orðtak
.rödd þjóðarinnar er rödd guðs*,
sé með engu móti réttmætt á vor-
um dögum fremur en það hefir
verið á umliðaum öldum, enda
þótt vér verðum stöðugt að vona,
sð það megi öðlast fuilgildi f
framtíðinni, þegar mannkynið hefir
náð svo miklum andlegum þróska,
að œeaa verða ekki eiuungis
gæddir hlýjum fékgsanda, heldur
og yerða réttsýnir og sjálfstæðir.
Með öðrum orðum: hafa fengi®
sjáifstætt manngildi.
FJestir munu hafa tekið eftir
þvf, að nær ætíð verður stór breyt-
ing á mönnum, þegar þeir koma
saman f hóp. Et tii vilt hafa þeir
hver um sig reynst oss alúðlegir,
friðsamir og réttsýnir menn, en
þegar þeir svo koma saman á
mannamót, aðalfnnd eða því um