Íslendingaþættir Tímans - 13.02.1970, Qupperneq 4
MINNING
ELÍAS BJARNASON,
FYRRVERANDI YFIRKENNARI
Á aftfamgadagskvöld jóla, þegar
nýbúið var að kveikja ÖU jólaljós
og hringja dómkirkjuklukkunni,
sat Elías Bjarnason, fyrrv. yfir-
ikennari, Laufásvegi 18, við útvarp
sitt ásamt konu sinni og hlýddi á
aftansöng.
Meðan á honum stóð, hneig
hann út af. Hann gerir sér strax
grein fyrir, að hann verði að fara
í sjúkrahús. Dvölin þar varð ekki
löng, því aðfaranótt sunnudags 4.
jan. kom kallið. Lagður var hans
líkami í síðasta hvílurúmið á 13.
dag jóla, meðan jólaljósin loguðu
enn á heimilum og umhverfi
þeirra. Það var jólafriður og birta
þeirra yfir á alvörustund. Hinn
hvíthærði öldungur var svifinn á
braut æðri veraldar. Jólalög og
sálmar hljómuðu enn þennan dag.
Elías dáðist að hljómlist og söng.
Ungur fór hann að heiman til að
læra að spila á orgel og varð svo
organisti við Prestsbakkakirkju,
þar til hann flutti úr sókninni til
með ágætum. Hann áíti jafnan
myndarlegt og afburðagott bú,
hýsti bæ sinn vel og var skilvís
og skuldlaus alla ævi. Sveitinni
var ætíð styrkur að heimili hans.
Duglegur var hann og hygginn við
öll störf, hafði ávallt næg hey,
þótt lengst væri þeirra aflað með
orfi, hrífu og hestasláttuvél. Hann
vissi, að mikil og góð hey vora
undirstaða góðrair afkomu.
AUt hey var þá flutt heim á
klyfberum, heygrindur komu fyrst
1 Holtshverfið nokkru eftir að ég
flutti til Reykjavíkur 1934. Bar ég
mikla virðingu fyrir beybandslest
Miðgrundarheimilisins, sem oft
var tvískipt.
Traustur var Jón og orðheidinn,
hófsamur en þó höfðinglundaður.
Yzta skelin gaf virzt nokkuð hörð,
en í brjósti bjó ógleymanlegur yl-
ur. Var Jón góður og sýtingslaus
nágranni, Ms til að grelða götu
Reykjavíkur haustið 1919.
Ég man þau áhrif, er ég í
bernsku heyrði hann spila á orgel-
ið og stjórna söng í kirkjunni.
Söngraddir voru fagrar, síra Magn
ús — síðar nrófastur — emn mesti
söngmaður, er ég hefi heyrt,
Ingibjörg kona hans, og kona
Elíasar o.fl. o.fl., sem hann leiddi
f sönginn. Þá var ekkj hljómlist
venjulegur viðburður. Ég átti því
láni að fagna, að kynnast strax í
bernsku þessum hæfiieikamanni,
var um 7 ára, er hann giftist móð-
ursystur minni. Það voru hátíðar-
stundir, er þau ungu hjónin komu
í heimsókn til foreldra minna og
til foreldra hennar, sem einnig
bjuggu orðið á heimilinu. Mér
fannst til um, hvað þau sungu vel,
hanm var hógvær fræðari, hún
elskuleg og léttlynd, þeir eigin-
leikar hafa fylgt henni gegnum
lífið, þar af 65 hjúskaparár.
Barnaskólar voru ekki búnir að
fá fasta setu á þessum tíma, en
okkar, hvenær sem fœri gafst.
Alltaf fagnaði ég að mega heyra
í honum eða sjá hann, væri ég
svo lánsöm að eiga leið heim und-
ir blessuð gömlu Fjöllin mín. Síð-
ast, er ég ræddi við hann, var hann
einn heima á sólbjörtum sumar-
degi. Hann tjáði mér, að likams-
hjúpurinn væri óðum að hrörna,
en líkt og fyrr nam ég af orðum
hans dreniglund og vináttu.
Nú hefur hann haft bústaða-
Skipti. Alla ævi átti hann heima í
Holtshverfinu, í umhverfi yndis-
legrar fegurðar. Efst er Eyjafjalla-
jökull sem krýndur konungur
byggðarinnar. Hvergi hefði vinur
minn unað nema þai-na. Því var
hann í hörmum sínum gæfumað-
ur, og ævimni lauk hann á gamla
heimilinu, í skjóli sinnar yngri
hugdjörfu o,g dugmiklu dóttur,
sem bjó honum fagurt ævikvöld
með barnahópi sínum. Hún lét
samt var rétt eftir aldamótin að
koma visir að kennsiu, þó að skóla-
hús vantaði. Helgi Þórarinsson, er
bjó í Efri-Þykkvabæ, var nýbúiinn
að byggja stórt íbúðairhús og fór
barnakennsla fram í því húsi
fyrstu árin. Byrjaði þar Þorlákur
Vigfússon, kenndi í 2 vetur, hann
giftist Helgu, systur Elíasar, gerð-
ist þá bómdi og barnakennari í
Múlakoti á Síðu, var þar til dauða-
dags. Var mín fyrsta skólavera hjá
honum, og minnist ég hans með
virðingu og þökk. En þegar Þor-
lákur fer í Hörgslandshrepp, vant-
ar kennara í Kirkjubæjarhrepp,
varð því engin kennsla þar næsta
vetur. En þá fór Elías í kennara-
skólann, 1908—‘09.
Hóf hann svo kennslu 1909 á
tveim stöðum í hreppnum, Kirkju-
bæjarklaustri og Þykkvabæ, og
kenndi þar til 1919, alls 10 ár.
Ég var i fyrsta hópnum í skóla
hjá Elíasi eftir að hann lauk kenn-
araprófi. Vel man ég öll skólasyst-
ekki undan síga fyrir andbyr og
þungum örlögum, enda fengið að
erfðum allt það bezta, sem foreldr-
arnir áttu að manngildi.
Ég mum sakna vinar 1 minni
gömlu sveit, þar sem Jón var,
kunni leið mín eiga eftir að liggja
enn heim í átthagana, og sveitin
er fátækari eftir, þegar þessi gamli,
trausti þegn hennar er horfinn á
braut.
Jón á Miðgrund rækti vel allar
skyldur sínar við lífið og sam-
ferðameninina. Nú hefur hann hlot
ið hvild í faðmi móðurjarðar o%
sveitar, sem halda mun áfram að
brauðfæða og blessa niðja hans.
Ræturnar, sem tengdu hann við
bú og byggð voru djúpar og traust
ar. Ég þakka Jóni á Miðgrund
liðnu árin og kveð hann í hljóðri
þökk.
Guðrún Jakobsdóttir.
, ÍSLENDINGAÞÆTTIR
4