Íslendingaþættir Tímans - 13.02.1970, Blaðsíða 23

Margrét Ásmundsdóttir
skólastjórafrú á Húsavík
Fædd 15. marz 1881.
Dáin 3. október 1369.
í kvöld er hugur minn fullur af
iþakklæti og fögrum minningum og
allar tilheyra þær vinkonu minni
frú Margréti Ásmundsdóttur,
manni hennar Benedikt Björns-
symi skólastjóra á Húsavík og
barnahópnum þeirra. Minningarn-
ar líða hjá i myndum ein af annarri.
Allar í heild mynda þær helgidóm,
sérstaka deild í sjóði minninganna.
ÍNokkrar myndir gægjast brosandi
fram fyrir hinar eins og þær vildu
segja: Ljáðu mér vængi. Jú, ör-
fáar ættu að komast á þetta blað.
Einu sinni sem oftar skrapp ég
upp á loft. Þar var íbúð skólastjór
ans mörg síðustu ár Benedikts.
„Viltu sígarettu“, segir Margrét
brosandi. „Ja, því ekki það“, segi
ég. Og svo reykjum við sína síga-
rettuna hvor masandi og í bezta
skapi. Við heyrum ekki hringing-
una. en lítum um síðir á Mukkuna,
og ég kem of seint í tíma með
kolgula fingur — var það þó ekki
ætlun mín að hafa slíkt fyrir börn-
unumi.
Öðru sinni varð mér gengið upp
á loft. Þar fékk ég vinhlýjar mót-
tökur að venju. „Hefurðu tíma til
að grípa í spil?“ segir Margrét. „Við
Ragnheiður erum ekkert vant við
látnar. Óli minn er nýfarinn á
hópi. Undraðist ég oft, hve vel
hún fylgdi andríkum höfundum
eftir á fluginu og naut vel verka
þeirra sér til þroska og sálubóta.
Nokkur hin seinni ár firrðist
hana heilsa, og síðustu árin með
svo alvarlegum hætti, að hún varð
að leita sjúkrahúsvistar. Var henni
það á engan hátt geðfellt, því að
hún batt snemma órofa tryggð við
heimahaga, svo að ég hélt hana
ekki mundu una annars staðar en
þar. En þegar til alvörunnar kom
og hún sá hvert stefndi, lét hún
lítt á sér festa hvað yfir hana leið
akíði og varla kominn úr kallfæri".
„Já, já, sjálfsagt að spila, eí í
Óla næst“, sagði ég. Og rödd skóla-
sjórafrúarinnar náði eyrum Ólafs,
þar sem hann var að leggja á bratt-
eða hvað hennar beið. Hún tók
vanheilindum sínum með þolin-
mæðin og hugarró þroskaðs manns
sem leitast við að gera hið bezta
úr því sem fyrir höndum er og
búast um eftir föngum.
Mér kom andlát hennar ekki á
óvart. Hin síðustu missiri gat ég
búizt við því á hverri stundu. En
þá er mér barst sú fregn komu
í huga minn þessar Ijóðlínur:
„Þegar fara fornir vinir
finn ég sviða um hjartarætur“.
1.12. 1969.
Kolbeinn Kristinsson.
ann með félögum sínum. Og sonur-
inn sneri þegar heimleiðis, kvaðst
hafa heyrt köll móður sinnar upp
í miðjar hlíðar Húsavíkurfjalls og
álitið, að mikið lægi við. Svo seít-
ist þessi hugljúfi piltur við spila-
borðið og var hinn glaðasti. —
Kannski minntist hann þess ein-
mitt þá, hvað móðir hans hafði dekr
að við hann veturinn áður, þetar
hann lá í háa rúnrinu innan við
stofugluggann, svo að hann gæti
notið útsýnis milli þess sem hann
teigaði fögur Ijóð. Nú var hann
orðinn heill heilsu og fær i flest-
an tsjó.
Eitt sinn gisti ég hjá Margréti
nokkrar nætur. Hún var þá ein i
ibúðinni, en ekki man ég nú hvers
vegna. En minnisstætt er mér i’m-
andi rjómakaffið, sem hún færði
mér á morgnana ásamt hinum
gómsætu kökum.
Á einum kvenfélagsfuadi er
mér frú Margrét sérstaklega minn
isstæð. Þá var bók Tómasar Guð-
mundssonar „Fagra Veröld“ ný-
komin út, og Margrét las upp úr
henni nokkur kvæði. Það var nýr
og ferskur tónn í ljóðum hins unga
skálds, og hann rann svo undiirsam
lega sarnan við þá glettni og
kýmni, sem þessi gáfaða kona bjó
yfir, að unun var á að hlýða. Þessi
stutta stund er ógleymanleg. Lesar
inn og skáldið lyftu henni upp í
æðra veldi.
Skólastjórafrúin var líka æíður
upplesari, þótt ólærð væri. Hún
endaði hvern dag með því að lesa
upp úr völdum bókmenntum fyr-
ir gáfaða, sjóndapra manninn sinn.
En stærst var Margrét á stundum
sorgar og mótlætis. í því sam-
bandi geymi ég í minni ótal mynd-
ir af benni, þar sem hún er fyrst
og firemst hetjan, sem ekkert fær
bugað, þrátt fyrir þreytandi las-
leika hennar sjálfrar. Eg var oft
undrandi yfir glaðværu þreki henn
ar. En um raunirnar f jölyrði ég
ekki hér. Það væri ekki að henn-
ÍSLENDINGAÞÆTTIR
23