Íslendingaþættir Tímans - 24.11.1971, Blaðsíða 23

■BB Nl 13 G
KETILL INDRIÐASON
Á YTRA-FJALLI
Ketill Indriðason á Ytra-Fjalli I
Aðaldal í Suður-Þingeyjarsýslu
andaðist 22. september og var til
moldar borinn 1. október. Hann
liafði þá sjúkur legið frá því í sum-
ar og lézt í sjúkrahúsi á Húsavík.
Með honum er sérstæður og
merkur maður genginn. Hann
fæddist á Syðra-Fjalli 12. febrúar
1896, en ól nær allan aldur sinn
á Ytra-Fjalli og þar var hann bóndi
frá 1930 til dauðadags.
Ketill á Fjalli var hár maður
vexti, stórskorinn og djarfmann-
legur, stundum fornyrtur og jafn-
an kjarnyrtur. Hann var sjálfstæð-
ari í skoðunum en almennt gerist,
flestum mönnum íslenzkari í orði
og athöfn, skapheitur, ræðumaður
góður og ritfær í bezta lagi, lét sig
þjóðmál og héraðsmál miklu varða
og setti ekki ljós sitt undir mæli-
ker þegar hann iiafði krufið mál
til mergjar, og var þá öðrum frjáls
ari, því að hann lét hvorki stjórn-
málaflokka né almenningsálitið ,
hafa áhrif á skýrt mótaðar skoðan-
ir sínar. Einlægur samvinnumaður
var hann, jafnan vakandi og virk-
ur í þeim málum, svo og öðrum
félags- og menningarmálum, bæði
heimabyggðar sinnar og þjóðarinn
ar allrar, og kvaddi sér oft hljóðs
um þau á opinberum vettvangi,
svo eftir var tekið.
Ketill Indriðason var skáldmælt-
ur, svo sem hann átti kyn til. For-
eldrar hans voru Indriði Þorkels-
son, skáldbóndi og ættfræðingur á
Ytra-Fjalli og móðir hans Kristín
Friðlaugsdóttir frá Ilafralæk. En
Ketill var elztur sinna systkina.
Mörg af kvæðum Ketils vitna um
djúphyggli, ásamt formfestu og
hagleik 1 meðferð máls, og munu
fæst þeirra hafa komið fyrir al-
menningssjónir.
Hann ritaði þróttmikla og lit-
ríka sveitasögu,, mikið verk, er
hann las börnum sínum á sökkur-
stundum, þeim og sjálfum sér til
dægradvalar. Fyrir fáum árum
dvaldist Ketill á Akureyri að vetr-
arlagi um tíma og kom þá stund-
um heim til mín á kvöldin og las
okkur hjónum úr þessu skáldverki
sínu. Þau kvöld liðu fljótt og var
fjölmiðla ekki saknað. Virtist mér
þar gott bókarefni, en hann eyddi
umræðum um útgáfu þess.
Frá því sagði ég einhverju sinni,
og vil endurtaka, að fyrir nokkr-
um áratugum höguðu atvikin því
svo, að ég vann við heyskap á
bökkum Laxár, í landi Ytra-Fjalls,
ásamt Þorgeiri Sveinbjarnarsyni,
þá kennara á Laugum. Við bjugg-
um í tjaldi en stundum hittum við
Ketil bónda að máli og var hann
okkur góður landeigandi og ná-
granni, en annað var þó eftirtekt-
arverðara. Hann talaði svo þrótt-
mikið mál og meitlað, að hver
setning var fullmótuð. Festum við
málfar hans vel í minni. Tjaldvist
okkar í hrauninu skannnt frá Laxá,
varð eins konar málvöndunarskóli,
og kennarinn var Ketill á Fjalli.
Ketill á Fjalli var ungmennafé-
lagi af lífi og sál, og ævina alla
var hann þeim hugsjónum trúr, er
ungmennafélögin lyftu hátt á fyrri
árum, börðust fyrir með góðum
árangri og gera enn. Hann var
bindindismaður, unni íslenzkri
tungu og færði hana í æðra veidi
í ræðu og riti, ekki síður en í sam-
ræðum, hélt í heiðri „fornum
dyggðum“, unni heimasveit sinni
flestum fremur, naut fegurðar
hennar ríkulega og kaus að helga
henni ævistarf sitt. Skógi vaxin
hlíðin ofan við bæinn hans frífck-
ar með ári hverju, er girt land og
helgað af umhyggju bóndans og
skáldsins og fjölskyldu hans á Ytra-
Fjalli.
Ekkja Ketils er Jóhanna Björns-
dóttir frá Ytri-Tungu á Tjörnesi.
Þeirra börn eru: Indriði. býr í föð-
urgarði, ókvæntur, Ása, gift Hall-
dóri Þórðarsyni bónda á Lauga-
landi í Nauteyrarhreppi við fsa-
fjarðardjúp, Birna, gift Helga 0.
Konráðssyni múrarameistara á Ak-
ureyri, Álfur. skrifstofustjóri hjá
Kaupfélagi Skagfirðinga, kvænt-
ur Margréti Stefánsdóttur og fvar,
heima á Ytra-Fjalli, ókvæntur. Öll
eru systkinin gerðarleg og góðum
gáfum gædd, svo sem þau eiga kyn
til í báðar ættir.
Ketill Indriðason á Ytra-Fjalli
var menntaður maður, án skóla-
göngu, sérstæður persónuleiki og
einn þeirra, er aldrei vék af verði,
er honum sýndist þjóðmenningu
okkar hætta búin — var sjálfur
ágætur fulltrúi hennar og hluti af
henni í lífi og starfi.
Þökk sé honurn.
Erlingur Daviðsson.
t
ÍSLENDiNGAÞÆTTIP
23