Íslendingaþættir Tímans - 12.10.1972, Blaðsíða 18

Guðmundur Sigurðsson
Þegar efri árin siga aö, fara gamlir
samfylgdarmenn að tygja sig sem óð-
ast af sviðinu, unz gamall maður
stendur nær einn eftir á ströndinni,
horfinn samferðamönnum og sálu-
félagi. Slikar hugsanir hvarfla fast að
mér við fráfall frænda mins og vinar,
Guðmundar Sigurðssonar bankafull-
trúa, enda er hér lokið langri sam-
fylgd, sem hófst uppi i Borgarnesi fyr-
ir tæpum hálfum fimmta tug ára,
meðan við vorum báöir ungir og áttum
lifið framundan.
Guðmundur fæddist i Skildinganesi
við Skerjafjörð 27. febrúar 1912 og var
þvi aðeins liðlega sextugur er hann féll
frá. Foreldrar hans voru: Sigurður
Helgason, Iengi bóndi i Hvammi i
Hvitársiðu, og Helga Jónsdóttir, kona
af borgfirzkum ættum og lengi siðan
húsfreyja i Reykjavik, en nú látin fyrir
nokkrum árum. Guðmundur barst
ungur upp i Borgarnes i fóstur hjá
ágætum hjónum, er tóku við hann
tryggð sem sonur þeirra væri og
studdu hann eftir föngum á náms-
brautinni. Ungur hóf hann störf i
Kaupfélagi Borgfirðiriga, en þaðan lá
leiðin i Samvinnuskólann, þar sem
hann lauk prófi árið 1930, en fór
skömmu seinna til Þýzkalands til
framhaldsnáms i verzlunarfræðum i
Kiel og Frankfurt am Main. Eftir
heimkomuna réðst hann til starfa i
endurskoöunardeild Landsbankans,
þar sem hann vann á árunum 1934-39,
er hann gerðist fulltrúi hjá Skipaút-
gerð rikisins og gegndi þar störfum ár-
in 1939-1956. Hann vann siðan um
nokkurt skeið hjá Innflutnings- og
gjaldeyrisskrifstofunni, en hvarf 1957
aftur að störfum við Landsbankann og
var þar fulltrúi i aðalbókhaldi til
dauðadags. Guðmundur var tvikvænt-
ur: Fyrri kona hans var Anna Guð-
mundsdóttir Björnssonar, sýslumanns
i Borgarnesi. Þau skildu, en áttu einn
son, Guðmund lækni, kvæntan Hrefnu
Björnsdóttur hjúkrunarkonu. Siðari
kona hans var Fjóla Haraldsdóttir
Sigurðssonar, trésmiðs i Vestmanna-
eyjum, og eignuðust þau tvö börn:
Steinunni, gifta Fróða Jóhannssyni
garðyrkjufræðingi, og öttar lækna-
nema.
Guðmundur fékkst töluvert við rit-
störf, enda mun hugur hans oftast hafa
hvarflað á þær slóðir. Árið 1962 gaf
hann út dálitla ljóðabók: Dýrt spaug
(Heimslystarvisur og hermiljóð). Þá
fékkst hann nokkuð við blaðaútgáfu og
samdi einn, eða i félagi við aðra,
nokkra gamanleiki, auk fjölda skop-
þátta, sem fluttir voru i útvarpi og við-
ar. Hann var einnig vinsæll útvarps-
maður, t.a.m. i visnaþáttum útvarps-
ins fyrir nokkrum árum og spurninga-
þáttum sjónvarpsins á siðastliðnum
vetri. Um störf hans að bankamálum
og skipaútgerð er mér allt gjörókunn-
ugt. Um þau efni mun hann hafa talað
fátt að jafnaði, og naumast hafa þau
verið eftirlæti hans eða sérstakt
hugaðarefni. Þó hygg ég, að þau hafi
farið honum vel úr hendi, og vinsæld-
um átti hann þar að fagna eins og ann-
ars staðar.
Guðmundi var mikil hagmælska i
blóð runnin, svo að hann mátti mæla
samfellt mál i hendingum, ef hann
vildi við hafa. Sú ofrausn hefur orðið
mörgu ungu skáldefni f jötur um fót og
hefndargjöf, þegar sækja skyldi á hin-
ar torsóttari brautir ljóðagerðar, en
kannski hefur Guðmundur aldrei
hugsað til þess i fullri alvöru, enda
virtust mér bæði aðstæður hans og eðli
risa gegn þeirri einbeitingu, sem ein
skapar öndvegisverk. Hann var i
rauninni of mikill marghyggjumaður
til þess að keppa að torsóttu takmarki.
Hann vildi lifa lifinu, njóta fagnaðar
þess, fjölbreytni og veiga, sitja i hópi
góðra vina,sem glaður gestur eða gest-
gjafi, þar sem margt bar á góma og
hann ræddi áhugamál sin, eins og þau
voru þann daginn, hvort heldur voru
uppi á teningnum bókmenntir, listir
eða annað bjástur makindarinnar. Oft
var þá dregið dár að umstangi og öðr-
um fánýtum tilburðum samferða-
mannanna, og flugu þá stundum
ónotaleg skeyti um bekki, þótt oftar
væri brugðið á léttari tóna en gripiö til
hinna þyngri vopna. Af þeim rótum
runnu flest ljóð hans, eða heimslystar-
visur, eins og hann kallaði þau sjálfur,
og gamanleikir allir. Kvæðin voru
skopmyndir, sem hann hirti naumast
um að gefa almennt og varanlegt gildi,
senn gleymd eins og yrkisefnin sjálf og
þeir menn, er að þeim stóðu.
Guðmundur þjáðist á annan tug ára
af hættulegum sjúkdómi og varð oft að
dvelja langdvölum i sjúkrahúsum við
dapurlegar horfur. Dánarfregnin kom
þvi engum á óvart, er til þekkti, frem-
ur hitt, hve lengi hún lét á sér standa.
Þetta setti að sjálfsögðu mark á
manninn, en við samfundi urðu vinir
hans og kunningjar þess litt varir.
Hann hafði spaugsyrði á vörum um
krankleika sinn, þótt sennilega væru
honum fleira i hug en hann mælti, er
hann horfði fram á veginn. Nú er
þeirri göngu lokið, en eftir er minning
um góðan og glaðværan dreng, sem
manni býður i grun, að ef til vill hafi
verið borinn til meiri starfa en honum
auðnaðist að ljúka.
llaraldur Sigurðsson.
18
islendingaþættir