Íslendingaþættir Tímans - 01.12.1972, Blaðsíða 5

Hjálmar Eliesarson
skipstjóri
Þann 10. okt. s.l. fór fram frá Kópa-
vogskirkju útför Hjálmars Eliesers-
sonar, skipstjóra, en hann drukknaði i
Reykjavikurhöfn 2. s.l., er hann var
að koma frá borði báts sins eins og
kunnugt er af blaðafregnum.
Hjálmar var fæddur á Bakkafirði i
Skeggjastaðahr. 3. des. 1913 og hefði
þvi orðið 59 ára i des. n.k. hefði hann
lifað. Foreldrar hans voru Þorgerður
Albertsdóttir og Elieser Sigurðsson.
Hann ólst upp á Seyðisfirði og hóf
snemma að stunda sjómennsku bæði á
bátum og togurum. Mátti segja, að
•þar með væri lifsbraut hans ráðin. Sjó-
mennskan varð athafnasvið hans og
kunni hann hvergi betur við sig en á
sjónum. Hjálmur lauk prófi frá Stýri-
mannaskólanum 1949ogvar skipstjóri *
á eigin bát frá 1952. Hann fór ekki var-
hluta af amstri og erfið-
leikum þeirra, er við útgerð fást af
takmörkuðum efnum. en það var
fjarri honum að vilja gefast upp þótt á
móti blési og fá sund virtust fær fjár-
hagslega. Ég varpaði þvi fram við
hann i samtali á siðastliðnum vetri,
hvort hann þyrfti ekki að fara að fá sér
þægilegra og áhyggjuminna starf, en
hann kvað sjóinn toga fast og erfitt að
slita sig frá löngu og að mörgu leyti
heillandi lifsstarfi.
Á æskuárunum eystra komst
Hjálmar fljótt i kynni við verkalýðs-
hreyfinguna og hina róttæku stjórn-
málahreyfingu alþýðunnar er þar vár
að risa á legg. Varð hann ötull og
og matjurtir. Á vorum og sumrum
undi hún löngum stundum við að
snyrta og fegra garðinn sinn. Garður
þessi þótti mikil heimilisprýði og
verðug umgerð hins stilhreina og stóra
ibúðarhúss, sem tengdafaðir hennar
reisti fyrir 90-100 árum og mun þá hafa
verið með glæsilegustu ibúðarhúsum i
sveit hér á landi.
Meö Stefaniu á Brekku er gengin
göfug kona og merk.
Hjálmar Vilhjálmssor
frá Hánefsstöðum.
góður liðmaður verkalýðshreyfingar-
innar á Seyðisfirði og skipaði sér fljótt
lengst til vinstri i stjórnmálaarmi
hennar. Hann þekkti af eigin raun kjör
alþýðunnar, eins og þau voru á árum
fátæktar og kreppu og lagði ótrauður
lið sitt til þeirrar baráttu, er háð var
fyrir betri kjörum og bjartara lifi
verkalýðsins.
Hjálmar fluttist vestur á Hellissand
1940 og átti þar heima til 1947. Koma
hans þangað var mikið happ fvrir
verkafólkið i þessu þá frumstæða og
fátæka fiskiþorþi. Hóf hann strax far
sæl afskipti af félagsmálum þess,
gerðist ötull forvigismaður i kjara-
baráttu verkalýðsfélagsins Aftur-
eldingar og sat um skeið i stjórn
félagsins og var þar mestur frum-
kvöðull og atkvæðamaður. Hann varð
fulltrúi verkalýðsins i hreppsnefnd,
beitti sér fyrir úrbótum i verzlunar-
málum o.fl. Þá gerðist hann og mikill
talsmaður þess, að byggð yrði lands-
höfn i Rifi. Hjálmar skildi til fulls að
betri og traustari lifsafkoma fólksins á
Snæfellsnesi byggðist þegar til lengdar
lét á bætti hafnaraðstöðu i námunda
við hin gjöfulu fiskimið undir Jökli.
Taldi Hjálmar enga fyrirhöfn eftir
sér. er til þess gat orðið að vinna þessu
áhugamáli hans og hagsmunamáli
sjómanna á Snæfellsnesi fylgi og lið-
sinni. Er efamál að nokkur einn
maður hafi átt drýgri hlut að þvi en
Hjálmar Eliesersson, að landshöfn i
Rifi varð að veruleika til ómetanlegs
hags fyrir útgerð og sjómenn á utan-
verðu Snæfellsnesi og raunar viðar.
Árin, sem Hjálmar dvaldi á Hellis-
sandi voru honum að ýmsu leyti erfið.
Hann var sjálfur fátækur alþýðu-
maður og fyrirvinna heimilis, en stétt-
visi hans og sannfæring bauð honum
að ganga fram fyrir skjöldu, skipu-
leggja verkafólkið og eggja þaö og
hvetja til þess að risa upp úr basli
fátæktar og trúleysis á eigin mátt og
sækja rétt sinn til bærilegra lifs i krafti
samtaka sinna. Slik forganga var að
sjálfsögðu ekki vel séð af þeim, sem
réðu atvinnufyrirtækjum og töldu sig
máttarstólpa byggðarlagsins. A hin u
leitinu var svo takmarkaður skiln-
ingur og oft vantrú á mátt sam-
takanna hjá þeim,sem áttu að standa
saman og unnið var fyrir. Hafa
margir brautryðjendur og baráttu-
menn alþýðumálstaðar átt við
svipaða örðugleika að etja og mátt á
öllu taka til þess að yfirvinna þá og
tapa ekki trúnni á málstaðinn og
möguleika vinnandi fólks til þess að
bera hann fram til sigurs.
Hjálmar Eliesersson var gæddur
nægri skapfestu og seiglu til þess að
láta erfiðleikana ekki buga sig. Hann
varð þvi einn þeirra manna, er skiluðu
verkalýðshreyfingunni áleiðis til
aukins styrks og viðurkenningar og
lögðu grundvöll að bættum lifskjörum
þeirra, er minna máttu sin og lengi
báru skarðan hlut frá borði. Hann
var stilltur vel en fastur fyrir og kunni
ágætlega að halda á þeim málum,
sem hann vann að, hvort sem þau voru
á sviði verkalýðsmála, almennra at-
vinnumála eða hreppsmála. Hann
náði þvi oft ótrúlegum árangri, þar
sem öðrum sýndust flestar leiðir
lokaðar eða litt færar.
Hjálmar var að eölisfari viðkvæmur
i lund og bjó yfir rikum tilfinningum.
Hann tók þyi oft nærri sér áföll og mót-
byr, 3em honum, eins og flestum
öðrum, hlutu að mæta á lifsleiðinni.
Þetta vissu vinir hans, enda þótt hann
væri aö eðlisfari dulur um eigin hagi,
og það væri fjarri honum að bera til-
finningar sinar á torg.
Fráfall Hjálmars Elieserssonar á
góðum starfsaldri og með óvæntum
hætti er öllum vinum hans og kunn-
ingjum saknaðarefni. En sárastur
harmur er þó kveðinn að eiginkonu
hans, Jensinu Jóhannsdóttur, börnum
þeirra fimm og öðrum nánustu
vandamönnum. Minningin um um-
hyggjusaman heimilisföður og góðan
dreng er þó dýrmæt eign og harmabót
á viðkvæmri skilnaðarstund. Þeim eru
öllum færðar einlægar samúðar-
kveðjur.
Guðmundur Vigfússon.
t
íslendingaþættir
5