Íslendingaþættir Tímans - 09.11.1974, Blaðsíða 7

Einar Bjarnason
Stóra-Steinsvaði
Hinn 26. júli sl. andaðist á sjúkra-
húsinu á Egilsstöðum, eftir langvar-
andi veikindi, Einar Bjarnason bóndi á
Stóra-Steinsvaði i Hjaltastaðarþinghá.
Vegna allnáinna kynna um langt
árabil langar mig að minnast hans
með nokkrum orðum.
Fæddur var hann á Hallfreðar-
stöðum i Hróarstungu 26/9 árið 1900.
Foreldrar hans voru hjónin Steinvor
Guðmundsdóttir og Bjarni Bjarnason.
Voru þau þá vinnuhjú Jakobs
Benediktssonar fyrrum prests að
Hjaltastað, Miklabæ i Skagafirði og
víðar. Höfðu þau komið með séra
Jakobi norðan úr Skagafirði. Ættir
þeirra voru norður þar, og kann ég þær
ekki að rekja. Fárra vikna gamall var
Einar tekinn i fóstur af Þóru
Vilhjálmsdóttur á Straumi. Bjó hún
þar ásamt bræðrum sinum nokkur ár
eftir það. En siðar dvaldist hann með
fóstru sinni á ýmsum stöðum i Tungu
og HjaltastaðarþinghS. Hin siðustu ár
sin dvaldist svo fóstra Einars i skjóli
hans, þar sem hann var á vistum. Lét
hann sér mjög annt um hana til siðustu
stundar.
Þegar Einar hafði aldur til gerðist
hann vinnumaður. Meðal annars var
hann 10 ár hjá Benedikt Kröyer á
Stóra-Bakka og nokkur ár hjá séra
Sigurjóni Jónssyni á Kirkjubæ. En þar
kynntist hann konu sinni Sesselju
Kristjönu Einarsdóttur frá Hrjót i
Hjaltastaðarþinghá. Foreldrar hennar
voru Einar Guðmundsson Oddssonar
bónda i Kálfsnesgeröi og konu hans
Onnu Bjargar Sigurðardóttur (af ætt
Þorsteins Jökuls á Brú á Jökuldal), og
kona hans Kristbjörg Kristjánsdóttir
„Vopna” (af ætt Hákarla-Bjarna) og
konu hans Sesselju Oddsdóttur Jóns
sonar á Hreiðarsstöðum i Fellum. Uxu
þar 9 systkin úr grasi, þar af 8 systur,
er þóttu afbragð annarra kvenna á
sinni tið. Er margt aíkoemenda þeirra
um Hérað, og viðar á landinu.
Þau Einar og Kristjana gengu i
hjónaband vorið 1933, og byrjuðu
búskap á Stóra-Steinsvaði sama ár.
Bjuggu þau þar siðan til ársins 1973 er
þau létu bú sitt og jörð i hendur syni
sinum Stefáni Hilmari.En með honum
veitir Kristjana nú búinu forstöðu.
Þeim Einari og Kristjönu varð 8 barna
auðið. Eru þau þessi, talin i aldursröð:
Þóra, gift Birni Ágústssyni bónda á
Móbergi, Bjarni kvæntur Þorbjörgu
Henny Eiriksdóttur, búsettri i Egils-
staöakauptúni, Einar Kristberg,
kvæntur Daldisi Ingvarsdóttur, bóndi
Hlégarði, Stefán Hilmar, ókvæntur
bóndi á Stóra-Steinsvaði, Ástrún,
sjúkraliði ógift, nú heima á Stóra-
Steinsvaði. Eysteinn kvæntur Magneu
Jónsdóttur, bóndi á Tjarnarlandi.
Sesselja, gift Baldri Guðlaugssyni,
búsett á Borgarfirði eystra. Steinvör,
gift Magnússyni Guðmundssyni,
búsett i Egilsstaðakauptúni. Astrún og
Eysteinn eru tviburar og ennfremur
Sesselja og Steinvör. Eru börnin öll hiö
mesta dugnaðar- og myndarfólk og
góðir Þjóðfélagsþegnar. Manni sinum
reyndist Kristjana hinn besti lifsföru-
nautur, enda mörgum eðliskostum
búin, bókhneigð og hög á hendur.
Tunguhreppur var eigandi Stóra-
Steinsvaðs. Var þar jafnan tvibýli
áður fyrr. En stuttu eftir að þau hjónin
fluttu þangað, keyptu þau jörðina. Er
hún landmikil og góð sauðfjárjörð. Er
þar jarðsælt á vetrum um Skarðsás og
Steinsvaðsfell, — sem er rismikill
klettarani og sést viða að-, auk
annarra svæða.
Hin fyrstu búskaparár sin, og fram
til þess er Mjólkursamlag K.H.B. var
stofnaö 1959, bjuggu þau hjónin aðal-
lega við sauðfé. Var það harðgert og
beitarþolið. En þegar markaður fékkst
fyrir mjólk, hófu þau jafnframt fram-
leiðslu hennar til sölu. Eins og á öðrum
jöröum kölluðu kröfur tímans á marg-
vislegar framkvæmdir. Ibúðarhús var
byggt áriö 1947, er það úr steinsteypu.
önnur hús voru aukin og endurbætt
eftir þörfum, og fyrir fáum árum var
byggt stórt og vandað fjárhús og
hlaða. Rætkun var aukin smátt og
smátt hin fyrstu ár, enda þá ekki völ á
stórvirkum tækjum, en þegar þau
komu var hafizt handa i stærri stíl. Er
nú túnið stórt orðið. Hafði Einar
jafnan mikið yndi af ræktun alls
konar. Á unglingsárum Einars fór
ungmennafélags-hreyfingin eldi um
hugi ungs fólks i landinu, Hreifst hann
af hugsjónum hennar, og tðk virkan
þátt i félagsstarfinu i sinni sveit, —
Tungunni-, og var formaður ung-
mennafélagsins þar um skeið. Var
hann jafnan siðan mjög félagslyndur
og virkuraðili i félagsmálum, þar sem
hann átti búsetu.
1 Hjaltastaðarþinghá átti hann sæti i
stjórn búnaðarfélags um árabil.
Varadeildarstjóri Hjaltastaðardeildar
K.H.B. var hann frá stofnun deildar-
innar 1938-1954, og deildarstjóri frá
þeim tima til 1965. Sat hann fjölmarga
aðalfundi kaupfélagsins, og tók virkan
þátt i fundarstörfum, enda vel máli
farinn. 1 hreppsnefnd Hjaltastaðar-
hrepps átti hann sæti i 12 ár. Þó hér sé
ekki um tæmandi upptalningu að
ræða, sýnir þetta að sveitungar hans
báru traust til hans, og vildu hlýta
forsjá hans I ýmsum efnum. Ekki naut
Einar annarrar menntunar i æsku, en
venjulegs fermingarundirbúnings. En
Isléndingaþættir 7