Íslendingaþættir Tímans - 09.11.1974, Blaðsíða 15

húnvetnskum sveitum i skógrækt,
hefur hann lagt i þa ð mikla vinnu,
unnið þar i öllum tómstundum sinum,
sem hann hefur getað. Hann er búinn
að setja þar niður yfir 40.000 trjá-
plöntur af mismunandi tegundum.
Beztan árangur hefur furan og birkið
gefið, en jafnframt hefur lerkið reynzt
vel. Arangurinn af skógrækt Jóns
Pálssonar i Sauðanesi, er orðinn
mikill. Hann hefur sýnt það og sannað
að hægt er að rækta skóg i Húnaþingi
með góðum árangri, þrátt fyrir það, að
héraðið er skóglausasta sýsla landsins
á liðandi stund.
Jón Pálsson fékk langt frá þvi góðar
undirtektir með ræktun sina i hún-
vetnskum sveitum fyrst i stað. Fólk
gerði jafnvel gys að starfi hans. En nú
er þetta liðin tið, þegar séö er hver
árangurinn er orðinn. Auðvitað mun
hann koma enn betur i ljós á komandi
árum. Margir sérfróðir menn hafa
skoðað skógrækt Jóns i Sauðanesi, og
lofað hana og árangur hans.
En Jón Pálsson hefur lika unnið að
fleiri ræktunarmálum. Hann hefur um
árabil starfað i Garðyrkjufélagi
Islands, sem er eitt elzta félag
landsins. Hann var um tima varafor-
maður þess, en er nú formaður.
Félagið vinnur mjög merkilegt starf
og veitir fólki margskonar
leiðbeiningar um ræktun nytja- og
matjurta. Það er fyrst og fremst félag
áhugamanna, og er mótað og skipu-
lagt til þess. Félagsmenn safna árlega
fræi og skiptast siðan á fræi á hverju
vori. Einnig flytur það inn blómlauka
og selur félagsmönnum þá á
kostnaðarverði. Það gefur llka út
timarit um garðyrkjumál, og er það
hið merkasta.
Jón Pálsson er mjög vel að sér i
grasafræði og kann ógrynnin öll af lat-
neskum nöfnum á islenzkum jurtum.
Hann er sannur unnandi Islenzks
gróðurs af natni og umhyggju, jafn-
framt af menntun og kunnáttu. Hann
ræktar fjölskrúðugan og nytjamikinn
garð við hús sitt, og hef ég grun um, að
hann stundi þar tilraunir með gróður-
setningu og ræktun jurta, jafnt til
yndisauka og til matar, jurta, sem
ekki hafa áður verið gróðursettar i
islenzka mold.
Æskuhugsjónir Jóns Pálssonar
um ræktun landsins, friðun þess
og verndun fyrir ofbeit og ofnytjun,
hafa aldri fölnaö, fremur tendrast
nýjum eldi við hverja athöfn, hvert
starf og kynningu. Störf hans i þágu
ræktunarmála eru orðin mikil, merki-
leg og merk. Skógrækt hans i hinu
islendingaþættir
forna Sauðanesi norður við Laxá við
botn Húnafjarðar, sýnir vel, að það er
hægt að rækta skóg með góðum
árangri i húnvetnskum héruðum.
Hann vex þar jafnvel og á dögum
Ingimundar gamla. Veður Dumbs-
hafsinserhonum jafnholltog þá. Hann
er þar jafn til nytja og á öðrum
ströndum Hafsbotna. A komandi
tímum verður lundur Jóns Pálssonar i
Sauðanesi leiðarljós komandi
kynslóðum i húnvetnskum sveitum i
skógræktar- og öðrum ræktunar-
málum héraðsins.
Ég óska Jóni Pálssyni og fjölskyldu
hans til hamingju á þessum merku
timamótum. Ég vona, að hann eigi
eftir að una mörgum stundum I lund-
inum sinum fagra i Sauðanesi, gróður-
setja þar margar trjáplöntur, sjá þær
dafna og hækka, teygja sig móti sól og
sumri, njóta norrænna skilyrða af
fullum mætti. A komandi árum mun
lundur hans minna aldna og óborna á
ásjónu Kólkumýra og Asa, eins og hún
var á árdögum byggðarinnar i land-
inu.
Jón Gíslason
75 ára
Jóhanna Friðriksdóttir
í Hvallátrum
Þann 19. október siðastliðinn átti Jó-
hanna Friðriksdóttir húsfreyja i Hval-
látrum á Breiðafirði 75 ára afmæli.
Hún er fædd I Traðarbúð i Staðar-
sveit, dóttir hjónanna Friðriks Ágústs
Kristmundssonar og Elinar Guðrúnar
Jónasdóttur.
Er Jóhanna var á 4. ári, fluttu for-
eldrar hennar til Vesturheims.
Fór hún þá til hjónanna Gisla Krist-
jánssonar og Jóhönnu ólafsdóttur að
Skógarnesi I Miklaholtshreppi og ólst
þar upp til 16 ára aldurs, er hún fluttist
i Hvallátur til dvalar þar vetrarlangt,
en þangað flutti hún alfarin haustið
1918.
Vorið 1920 giftist hún Aðalsteini
Ólafssyni Bergssveinssonar bónda og
bátasmiðs i Hvallátrum, en sambúð
þeirra varð skammvinn, þvi að hann
drukknaði i Breiðafirði vorið 1923.
Eftir það dvelur Jóhanna á heimili
Ólafs. En haustiö 1932 giftist hún
seinni manni sinum og fóstursyni
Ólafs, Jóni Danielssyni.
Þau hófu búskap I Hvallátrum voriö
1937 og hafa búið þar siðan.
Hér hefir verið farið fljótt yfir sögu
og aðeins drepið á fáein atriði i ævi Jó-
hönnu, enda verða þau ekki rakin I
stuttri afmælisgrein. En þess skal aö
lokum getiö, að hún á 6 börn og stóran
hóp barnabarna.
Heimilið I Hvallátrum hefir lengi
veriö lofað fyrir höfðingsskap og gest-
risni, og á húsfreyjan ekki sizt það lof
skilið.
Jóhanna er greind kona og glaðlynd
og hefir ánægju af að taka á móti gest-
um, sem aö garði ber, og ræöa við þá.
Það er þvi auðskilið, að mönnum
þykir gott að koma i Látur, eins og
heimili þeirra hjóna er jafnan kallaö.
Eins og gildir um islenzkan sveita-
búskap almennt, krefst eyjabúskapur-
inn stöðugrar árvekni og atorku, ef vel
á að vera.
Og vissulega hefir Jóhanna gengið
fram i önn dagsins af dugnaði og ósér-
hlifni, en jafnframt sýnt mönnum sem
málleysingjum hjálpsemi og nær-
gætni, svo að til fyrirmyndar er.
Við þessi timamót I lifi Jóhönnu vil
ég þakka henni fyrir magháttaða að-
stoð og drengskap i minn garð. Og ég
veit, að um land allt er fólk, sem hugs-
ar til hennar meö hlýhug og þakklæti
fyrir góð kynni og trygga vináttu og
tekur heils hugar undir óskir minar og
konu minnar henni til handa um
farsæld og hamingju á ókomnum
árum.
Ólafur Danielsson.
15