Íslendingaþættir Tímans - 29.05.1976, Blaðsíða 9
sömu sveit og ólst þar upp fram yfir
fermingaraldur. Þar hófust fyrstu
kynni hans af mtrsik er hann nam
undirstöðuatriði i orgelleik hjk
Ragnhildi Finnsdóttur i Bæ, hinni
ágætustu konu og vafalaust göður
kennari ef miðað er viö erfiða aðstöðu i
sveit. Ragnhildur var döttir fræða-
þularins Finns Jónssonar, bónda á
Kjörseyri.— Bær var á þessum árum
talinn til hinna betri heimila i
byggðarlaginu og hefur vafalaust
mótað nokkuö skaphöfn, lifsviðhorf og
átthagatryggð Steingrims, og ber bók
hans: Blið varstu, bernskutið, þess
merki.
Næstu árin eykur Steingrimur söng-
mennt sina að mun, enda er hann
aðeins um tvitugt er hann flytur til
Patreksfjarðar ogtekur við organista-
starfi og söngstjórn i þorpinu. A
Patreksfirði kynntist hann fyrri konu
sinni, Guðrtinu H. Þórarinsdóttur, er
var heimilinu góð htisfreyja, eiginkona
og möðir, en hhn lfezt frá eiginmanni
og 6börnum eftir rlimlega tuttugu ára
hjbnaband, Þau misseri urðu
Steingrimi hörö og ströng og næstum
óbærileg. Hvort mun ekki sönggyðjan
sjálf að einhverju leyti hafa komið hér
til skjalanna og snortiö hann læknandi
sprota sinum. Tónar hennar eru
viðfeðmir og næmleiki hennar til
áhrifa nemur jafnt hátindi geislandi
gleði og dýpstu myrkva örvæntingar.
Vegir söngs og hljóma stóðu enn
opnir. Og samferöSteingrims og siöari
konu hans, Guðbjargar Þorbjarnar-
dbttur, skiptu sköpum til framhalds á
lifsstarfi hans, menningarstarfi hans á
söngsins leið og trU hans á lifiö,
markmið þess og gildi. Gull prófast P
eldi, mennirnir einnig. Aö sigra i
eldraun er sigur lifsins.
Ekki veit feg hversu margir nemend-
ur nutu leiðsagnar Steingrims á 35 ára
ferli hans á sviöi söngs og tónlistar-
kennslu, en það komu ötalin hundruö,
sennilega nokkur þlisund. En hitt veit
ág með vissu, að sá gjafi gleöi og
menningar hefur íyst margar ævi-
stundir þessa stóra hóps og ræktað
geisla i huga og tilfinningalifi flestra,
er þar koma við sögu.
Kynni min og Steingrims voru lengst
af Ur fjarlægð. Þrátt fyrir það sannaði
hann i þeim kynnum fjölhæfar gáfur
manns er að mestu leyti i sjálfs-
menntun þroskaði huglendur sinar.
Meðal annars var hann ritfær i bezta
lagi. Hefði hann kosið þaö lifsstarf aö
helga sig pennanum sem rithöfundur
eða ljóðskáld, eöa jafnvel hvort-
tveggja, er ég þess viss að hann hefði
unnið sér viröingarsess á skáldabekk
þjóðarinnar. Æskuverk hans þrjá i
óbundnu máli og einstök kvæði, sanna
efniviðinn. En gyöja söngsins varö
•slendingaþættir
sterkari. Tviklofið lifsstarf var honum
ekki að skapi.
Þrátt fyrir timafrek störf sem
organisti, söngstjóri og skólastjöri
tónlistarskóla átti tónskáldið alltaf
stundir aflögu til skapandi tónverka
ymissa tegunda, arfur, er hann skilur
þjóöinni eftir að leiöarlokum. Aðeins
eitt hefti sönglaga kom át eftir hann, á
siöasta ári. Dagdraumar er nafn þess.
Og dagdraumar voru á vissan hátt
eigind Steingrims. Sumir kærustu
draumar hans rættust. Engir fá allar
vonir uppfylitar. Andlát manns á
traustasta þroskaaldri merkir draum-
rof i mannheimum. Draumar og
draumsynir gefa lifinu gildi. Þá birtir
fyrir augum, þá verða vandamálin
auðleyst, tilveran ljóðræn og björt,
söngur lifsins heillandi og tær.
Siðustu tönkveðju til min samdi
Steingrimur við litla stofuorgelið mitt
á Jónsmessunótt árið 1974. Það var
fullbliið um morguninn er feg kom á
fætur. Frumrit þess var gjöf hans til
min á björtum sölskinsdegi, minnis-
stæðar minjar um heilhuga vin, er
tileinkar gömlum manni i Dölum
vestur hugverk sitt i tönum. — Þökk
fyrir allt.
Hallgrimur frá Ljárskóguir
F. 12. júní 1919
D. 20. april 1976
Vinur minn Steingrlmur M. Sigfús-
son, organisti, andaðist i Reykjavík
þann 20. þ.m. eftir mjög erfiða sjúk-
dómslegu. Hvildin hefir þvi oröið hon-
um likn i þraut.
Steingrimur var fæddur að
Stóru-Hvalsá i Bæjarhreppi i Stranda-
sýslu 12. júni 1919. Foreldrar hans
voru Kristin Guömundsdóttir og Sig-
fús Sigfússon er þar bjuggu.
Steingrimur var á miðjum aldri sinna
systkina en þau voru mörg. 1 samfylgd
foreldra sinna var hann til 3 ára
aldurs, en þá fór hann i fóstur aö Bæ i
sömu sveit til systkinanna Guðlaugar,
Guðrúnar og Jóns Jónsbarna er þar
bjuggu, og ólst þar upp sin bemskuár.
Þessum timamótum æví sinnar lýsir
Steingrfmur skemmtilega i bók sinni
Blíö varstu bemskutið, er út kom hjá
Leiftri 1959.
A þessu æskuheimili sinu mun hann
hafa orðið fyrir fyrstu tengslum sinum
við tónlist, er siðar varð rikur þáttur i
lifi hans og starfi alla tið. Innan við
tvitugsaldur kom Steingrimur hingað
til Patreksfjarðar. Mun það að ein-
hverju leyti hafa verið fyrir áeggjan
Einars Sturlaugssonar, er þá var
sóknarprestur hér á Patreksfirði.
Samhliða þvi aö hann þá hóf nám i
málaraiðn og lauk þvi námi, geröist
hann organisti hérviö Patreksfjarðar-
kirkju, oggegndi þvi starfi allt til þess
tima aö hann fluttist héðan 1961.
Hinn 1. október 1938 kvæntist
Steingrimur fyrri konu sinni Guðrúnu
Þórarinsdóttur frá Patreksfirði, og
bjuggu þau sin samfylgdarár hér á
staðnum allt þar tii hún lést hinn 10.
nóv. 1959.
Guðrún var væn og elskuleg kona, er
féll frá langt fyrir aldur fram frá 6
börnum þeirra hjóna, er flest voru á
erfiðu aldursskeiði, og þvi mikill miss-
ir góðrar og umhyggjusamrar móöur
og konu, manni og börnum.
Þau Guðrún og Steingrimur áttu
saman 8 börn. Tvö þeirra létust
nýfædd, en þau sem eftir lifa eru:
Elma búsett að Hafralæk Aðaldal, gift
Asgeiri Þórhallssyni, Magni, Patreks-
firði, kvæntur Sigriði Gisladóttur. Sig-
fús Reykjavik, kvæntur Björgu Benja-
minsdóttur. Sjöfn, Reykjavik, gift
Daniel Guðmundssyni. Jóhann,
Akureyri, kvæntur önnu Þorgilsdótt-
ur. Olafur, Patreksfirði, kvæntur Kol-
finnu Guðmundsdóttur.
Eins og að likum lætur var verald-
legt rikidæmi ekki ráðandi afl á
heimili þeirra hjóna, en það var hlý-
legt að koma til þeirra, og þau áttu
flesta að vinum, er náið kynntust
þeim. Barnahópurinn var stór og oft
erfiðar aðstæður sem þau bjuggu við,
húsnæðislega og á annan veg
Hér að framan hefi ég sett I ramma
sögu vinar minn Steingrims, um
uppruna hans og starfssögu meðan
hann dvaldist hér á Patreksfirði, en
inni I þessum ramma er miklu stærri
mynd af manninum sjálfum, en henni
verða ekki gerð nein tæmandi skil i
þessum linum, þótt ég leitist við aðeins
nánar.
Ég kynntist Steingrimi mjög fljótt
og náiðeftir að ég gerðistbúsettur hér
á Patreksfirði 1951. Ég fann fljótt að i
manninum bjó merkur og margbreyti-
legur persónuleiki. Steingrimur var
greindur vel, og margfróður þrátt
fyrir takmarkaða skólagöngu, og á
sjálfsmenntunarbraut sinni náði hann
langt á mörgum sviöum.
Hann var næmur á islenska tungu og
ritaði fagurt og skemmtilegt mál.
Hann hafði einnig gott vald yfir
Norðurlandamálum og ensku. Fyrir
þessa sjálfsmenntun sina vissi hann
margt, og jók þekkingu sina með lestri
góðra, menningarlegra bókmennta.
Steingrimur var hrifnæmur og þvi var
það tónlistin á sinum margbreytilegu
sviðum, er hreyf hann mest og mun
hafa átt hug hans sterkast til hins
síðasta,enda lagði hann mikiðfram til
þeirra mála með lögum sinum, bæöi á
sviði kirkjulegra tónsmiða, almennra
sönglaga og léttra danslaga og mun á
þvi sviði vera til mikið safn, er ekki
hefur áður komiö fram fyrir almenn-
ingssjónir.
Um nokkurt skeið ritaði Steingrimur
9