Íslendingaþættir Tímans - 15.01.1977, Blaðsíða 1

ÍSLENDINGAÞÆTTIR
Laugardagur 15. janúar 1977 — 2. tbl. 10. árg. Nr. 278.
TIMANS
Guðmundur Pálsson
bóndi á Húsafelli
Guðmundur Pálsson frá Hjálms-
stöðum, eins og hann var oftast
nefndur af þeim sem þekktu hann frá
bernsku, var fæddur 15, marz 1924, en
andaðist hinn 30. ágúst 1976.
Ég sem þessar linur rita, er Laug-
dælingur eins og Guðmundur heitinn
og þekktumst við náið alla tiö, enda
var gamalgróin vinátta milli Hjálms-
staða og Böðmóðsstaða. HUsbændur
allir Laugdælingar og móðir Guð-
mundar uppeldissystir fóður mins.
Guðmundur var sonur hjónanna
Rósu Eyjólfsdóttur og Páls Guð-
mundssonar bónda á Hjálmsstöðum.
Heimiliö var mannmargt, systkinin
mörg og fóru þar fáir hjá garði án þess
að lita við, enda kunnu húsbændur þvi
bezt. Þar rikti mikil gestrisni, og fóru
þaðan allir hressari og glaðari sina
leið. A Hjálmsstaðaheimilinu var
menningarblær og glaðværð. Þar var
spilað á orgel og mikið sungið og lesið,
enda stórt og gott bókasafn i stofu.
Húsbóndinn skáld gott, og erfðu mörg
barnana skáldgáfu föður sins, þar á
meðal Guðmundur. Heimafólk skiptist
a skoðunum og mál voru rökrædd. All-
ir fengu að vera með.
Við þennan heimilisanda ölst Guð-
mundur upp. Hann var lengi fremur
lágur vexti, en varð þó snemma knárri
þeim, sem lengri voru. Hann var slik-
ur iþróttamaður að þegar á barnsaldri
gekk hann á höndum, ekki aðeins á
jafnsléttu, heldur upp og niður bratta
stiga. Auk þess fór hann hin flóknustu
stökk með harla léttu móti.
Guðmundur heitinn vandist fljótt
venjulegum sveitastörfum. Hann hafði
mikið yndi af sauðfé og var fjárglögg-
ur með afbrigðum. Hestamaður var
hann góður, og hafði frá upphafi áhuga
á öllu er laut að gróðri og gróðurvernd.
Þar sem hugur Guðmundar beindist
einkum i þessar áttir, fór hann á
búnaðarskólann á Hvanneyri 1944-1946
og lauk þaðan prófi við góðan orðstir.
Þessu næst stundaði hann sjó-
mennsku um nokkur ár, aöallega á
togurum. En þótt hann yrði brátt hinn
ágætasti sjómaður, undi hann ektyi
alls konar á sjónum. Taugin var sterk,
sem dró hann að gróðri jarðar og
sveitinni. Hann nam skógrækt, fyrst
hér heima, siðan i Noregi. Við skóg-
rækt undi hann vel og nú eru viða
fallegar hrislur, sem hann gróðursetti
og kom á legg. Undirritaður er svo
lánsamur að eiga nokkrar slikar.
A þessum árum treystust vináttu-
bönd okkar Guðmundar enn betur. Við
hittumst oft og áttum margar góðar
stundir saman, ýmist tveir, eða með
öðrum glöðum vinum okkar, stundum
með glas við hönd. Þá var Guömundur
hrókur fagnaðar, söngvinn, ljóðelskur
og gamansamur. Og ekki skemmdi
það, að Guðmundur átti eins og fleiri i
ættinni, gott með að kasta fram visu.
Ég minnist fyrstu ferðar Guðmpnd-
ar að Húsafelli. Við vorum mörg
saman i langferðabil á skemmtiferða-
lagi, og komum að Húsafelli snemma
morguns, litið farin að sofa, þvi við
höfðum lent á dansleik i hér-
aðinu. Þarna i morgunsárið
munu augu Guðmundar hafa opnazt
fyrir fegurð þessa staðar, fegurö
fjallanna, skógarins, Barnafoss o.fl.
Hann hafði heyrt getið hellunnar
frægu, og þegar honum var sýnd hún,
faðmaði hann hana að sérog hóf á loft i
kollhæð. Þetta atvik, sem mörg vitni
voru aö, sýnir hvert karlmenni Guð-
mundur var.
Trúlega mun Guðmund ekki hafa
grunað þá, að hans biðu mýkri faðm-
lög að Húsafelli. En siðar kynntist
hann einu heimasætu staðarins, As-
triði Þorsteinsdóttur, sem þá var við
hjúkrunarnám. Að loknu prófi hennar
giftu þau sig og hófu búskap að Húsa-
felli 1957.
Þarna urðu að sjálfsögðu þáttaskil i
lifi Guðmundar. Hér naut hann sin af
lifi og sál. Nóg var að starfa, hjónin
samhent um allt sem gera þurfti til að
koma sér upp stórbúi. Ærnar urðu
fljótlega mörg hundruð og hver kind
valin. Nú kom sér vel reynsla Guð-
mundar frá æskuárunum i meðferö
sauðfjár, og yndi hans af þvi. Þau
höfðu auk sauðfjár bæði kýr og hesta,
svo búið var býsna stórt. Brátt byggðu
þau hjón stórt og mjög gott ibúðarhús
og hófu umfangsmikla túnrækt og
gerðu sér allt far um að bæta og prýða
jörðina i hvivetna, enda stóðu þau i
meiri og minni framkvæmdum allan
sinn búskap.
Börn þeirra Guðmundar eru fjögur,
Guðrún, Páll, Þorsteinn og Rósa.
Guðmundur hlaut strax vinsemd og
virðingu nágranna sinna og voru hon-
um fljótlega falin ýmis trúnaðarstörf.
Mjög gestkvæmt varð á heimilinu, þvi
húsbændum var báðum sýnt um að
láta gestum sin liða vel á alla lund.