Íslendingaþættir Tímans - 08.07.1978, Blaðsíða 4

Guðrún Tómasdóttir
frá Kanastöðum
Guðrún var fædd að Reyðarvatni 19.
nóvember 1883, en lézt 4. mai siðastliðinn,
þá nærri 96 ára gömul.
Foreldrar Guðrúnar voru hjtínin
Guðrún Arnadóttir og Tómas Böðvarsson,
er þá bjuggu að Reyðarvatni rausnarbUi.
Bæði voru þau komin af merkum og
sterkum stofnum Rangæinga. Þar ólst'
Guðrún upp i hópi fjógurra systkina á
rausnarheimili, við glaum og gleði.^ A
uppvaxtarárum Guðrúnar syrti þó nokk-
uð i álinn, þvi þá gengu yfir Rangárvelli
erfið harðindaár með sandfoki og upp-
blæstri, sem lagði i auðn margar jarðir á
þeim slóðum. Þá urðu og foreldrar henn-
ar fyrirmiklutjóni, er bær þeirra hrundi i
jarðskjálftanum árið 1896. Þeim Reyöar-
vatnshjónum ogskylduliði þeirra tókst þó
með framsýni og dugnaði að bjarga
nokkru af eignum sinum og búa þar
áfram með fullri rausn, enda fólkið sam-
hent og harðduglegt. Enda þótt nokkuð
blæsi á móti um stundarsakir, kunni það
jafnframtaðnjo'taglaðværra yndisstunda
i hópi góðra vina, er svo bar undir.
Svo sem tltt var um unglinga á þeim ár-
um, vandist Guðrún öllum venjulegum
heimilisstörfum, enda árvökul og dugleg
til allra venjulegra starfa. Auk ferm-
ingarundirbúnings og starfa heímavið,
háföi hún löngun til frekari fræðslu og
náms. Enda fdr svo, þegar Guðriín var
átjánára.aðhúnvarsend til Reykjavikur
til að nema fatasaum hjá Ludvig Ander-
sen, en bjó hjá Stepensenssystrum, Mörtu
og Þórunni. 1 Reykjavik dvaldist hún um
skeið, lærðihannyrðir ogaðrar kvenlegar
listir. En auk þessa lærði hún að leika á
giíar, enda hafði hún fagra sóngrödd og
var gædd tónnæmi. Héimili þeirra
Stephensenssystrá var ungum stúlkum
góður skóli I siðfágun og smekkvlsi. Til
marks um persónulegt vinfengi þeirra
heitir. Systkini þessi eru dugmikil og
gerðarleg og reynast nýtir þjóðfélags-
þegnar. Samanlagt eiga þau 14 börn, svo
að líklegt er, að i framtiðinni verði ætt-
bogi þeirra Þorbjargar og Björns fjöl-
mennur.
Ég vil að lokum þakka Birni ánægjuleg
kynni okkar og samstarf. Þakka honum
fyrir áhuga hans á félagsmálum og fyrir
nytsömu verkin, sem hann vann i þágu al-
mennings. Vertu blessaður og sæll, Björn
minn. Og minning þin lifir I huga, ekki
aðeins ástvinanna, heldur margra ann-
arra.
Helgi Simonarson.
systra og Guðrúnar, má geta þess, að
yngsta dóttir Guörúnar ber nöfn þeirra
systra.
Brúðkaup þeirra Guðrúnar og Geirs
Isleifssonarfórfram að Reyðarvatni vor-
ið 1906. Þar var mikið fjölmenni saman
komið. Stór hlaða var tjölduð til veizlu-
halds, við ríkmannlegar veitingar og
glaum og gleði veizlugesta, enda va'r sá
mannfagnaður lengi i minnum hafður.
Að brUðkaupi loknu settust ungu hjónin
að föðurleifö Geirs, Kanastöðum i
Austur-Landeyjum. Húsakynni þar voru
óvenju rUmgóð, m.a. stórt nýlegt timbur-
hús með rúmgóðum vistarverum fyrir
heimilismenn og gesti, enda komu þau
húsakynni sér vel, eftir að öflugt ung-
mennafélaghafði verið stofnað I Landeyj-
unum, og húsrými vantaði fyrir leiksýn-
ingar. Þá komu sér vel hin rúmgóðu
húsakynni á Kanastöðum, sem, með
góðum velvilja húsmóðurinnar þar, voru
góöfuslegalánuðundirleiksýningar, enda
var baðstofan á Kanastaðaheimilinu
stærsti salur sveitarinnar. Ekki taldi
Guðrún hUsfreyja eftir sér að fjarlægja
rúm og önnur húsgögn úr baðstofu, svo að
yngri kynslóðin gæti skemmt sér eftir
fóngum, fyrst við góðan sjónleik, sem var
bæði til gagns og gleði fyrir áhorfendur.
Að þvi loknu var dans stiginn f ram á ljós-
an dag.
Eftir 17 ára ástúölega sambúð þeirra
Guðrúnar og Geirs bra' bliku á loft, er hún
skyndilega missti mann sinn úr lungna-
bólgu vorið 1923. Börn þeirra voru þá enn i
æsku og yngsti sonurinn aðens ársgamall.
Guðrún bjó áfram á Kanastöðum I eitt
ár eftir lát manns sins, en fluttist siðan til
Vestmannaeyja með fjölskyldu sina. Þar
hófst lifsbarátta i nýju umhverfi. Kjarkur
og dugur Guðrúnar kom sér þá vel, einnig
kunnátta hennar i handavinnu. Vinna
hennar á þvi sviði varð vonum fyrr mjög
eftirsótt. Hin efnilegu og dugandi börn
hennar léttu henni mjög róðurinn. Eftir
tveggja ára dvöl iEyjum , rættist það vel
úr fyrir f jölskyldunni, að Guðrún gat látið
reisa eigið hús við Hásteinsveg. Það
nefndi hún Kanastaði. Húsið var myndar-
legt og rúmgottog mun enn standa óhagg-
að, eða svo var að minnsta kosti er Guð-
rún stóð á niræðu.
Guðrún undi hag sinum vel i Vest-
mannaeyjum. Eignaðist hUn þar marga
góða vini og kunningja, enda var rfkt i
eðli hennar aðdeila geði viðaðra,og fáum
mun hafa tekizt betur en henni að fagna
gestum sinum með alúð og hlýju viðmóti.
Eftir 22 ára farsæla dvöl I Eyjum flutti
Guðrún til Reykjavikur, komst yfir hiis-
næði á Leifsgötu, en á siðari árum fluttist
hun til Mörtu dóttur sinnar, á Háteigsvegí
26, enda var þá aldur farinn að sækja aö
Guðrunu. Þar naut hún aðstoðar frá borg-
inni.meðan dóttir hennar þurftiað gegna
sinum skyldustörfum. Svo fó'r.þó að lok-
um, að stúlka sU sem annaðist hana varð
veik. Fluttist GuðrUn þá aftur til Vest-
mannaeyja og dvaldi nokkra mánuði á
elliheimilinu þar, en siðasta hálfan mán-
uðinn fyrir andlát hennar dvaldist hUn i
sjUkrahUsi.
Ég og kona min kynntumst fyrst
Guðrúnu er hUn var stuttan tima i heim-
sókn hjá Tómasi, syni sinum, og Dagnýju
tengdadóttur sinni, að Kirkjuvegi 72 í
Vestmannaeyjum. Þar áttu þá heima I
sama húsi bróðir konu minnar, LUðvik
Lúðviksson skipstjóri og Helga Sigurðar-
dóttir, kona hans. En Dagný, kona Tóm-
asar, var fósturdóttir þeirra. Þar kynnt-
umst við einnig Ingibjörgu kaupkonu,
sem var stórmerk persóna, systur
GuðrUnar. Við LUðvik og Ingibjörg tókum
oft lomber-slag á kvöldin.
Guðrún var hin elskulegasta I viðmóti
alltaf geislandi af góðvild, kæti, glað-
værð og lifsfjöri. Það var sem nýtt and-
rúmsloft skapaðist i návist hennar. Okkur
fannst það likast þvi, er hlýir þeyvindar
hafi gengið yfir landið frá vestri til
austurs, svo sem Hulda skáldkona lýsir
þvl bezt, er hUn átti fyeima I Þingeyjar-
sýslu.
Við munum ávallt minnast GuðrUnar
meðhlýhugog þökk fyrirgóðar samveru-
islendingaþættir