Íslendingaþættir Tímans - 09.02.1980, Síða 8

Laufey Bæringsdóttir
Þann 14. febrúar 1979 lést Laufey Bær-
ingsdöttir á sjúkrahúsi hér I borginni.
Andlát hennar kom ættingjum hennar og
vinum ekki á óvart þvi hún hafði átt við
langvarandi veikindi aö striöa og starfs-
dagar hennar orðnir langir ogstrangir. Sú
kynslóö, sem óx úr grasi um síðust u alda-
mót, átti við harðari og óblíðari kjör aö
búa en æskufólk okkar b'ma. Breytingar
til batnaðar i þeim efnum eru svo stór-
stigar að vart er hægt að gera sér þær I
hugarlund. Skorturriktiþá á alþýöuheim-
ilum til sjávar og sveita. Þá var oft langt
að þreyja þorrann og góuna hjá fátæku
fólki. Skólganga barna var stutt og
snemma var börnum haldiö að vinnu þó
kraftarnir væru ekki miklir. öll tækifæri
þurfti að nota til þess aö hafa til „hnffs og
skeiðar” hjá mannmörgum fjölskyldum.
Laufey fór ekki varhluta af þessari lífs-
reynslu. Ekki var þvi að undra að hún
gerðist vegmóð hin siðari ár og hvlldinni
var hún fegin eftir svo la ngan og erilsam-
an dag.
Laufey Bæringsdóttir var fædd þann 14.
júli árið 1896 að Sælingsdalstungu I
Hvammssveit I Dalasýslu og var þvi á 83.
aldursári þegar hún lést. Foreldrar henn-
ar voru Bæring Jónsson og Margrét
Sigurðardóttir og var hún næst yngst af 12
börnum þeirra hjóna. Átta af systkinun-
um náðu fulloröinsaldri, hin létust öll I
bernsku. Þegar Laufey var fjögurra ára,
misstihún föðursinn og var móðir hennar
þá vanfær að yngsta barni þeirra hjóna.
Heimiliö leystist upp eins og sagt var
á þeim árum og varð Laufey þá að fara til
vandalausra. Skilnaöurinn við móðurina
hafði mikil áhrif á hið viökvæma litla
barn og svo fast greyptist þessi atburöur I
hugaLaufeyjaraöfram til hinstu stundar
var þessi skilnaöarstund henni ofarlega I
huga. Tólf ára aö aldri komst Laufey aft-
ur til móður sinnar og hafa það eflaust
verið miklir fagnaðarfundir fyrir þær
mæðgur báðar. Síöar á ævinni gat Laufey
endurgoldiö móður sinni alla hennar
ræktarsemi, þvf Laufey var þess umkom-
in aö taka móöur sina, Margréti, til sln og
annast um hana siðustu árin, en Margrét
andaðist á heimili Laufeyjar I hárri elli
áriö 1940.
Laufey dvaldist á æskustöövum slnum I
Dölunum til 16 ára aldurs, þá lá leiö henn-
ar til Reykjavikur I atvinnuleit. Hún réðst
sem vinnukona til góðs fólks hérna I borg-
inni. Arið 1920 giftist hún fyrri manni sln-
um, ólafi Eyjólfssyni frá Kötluhóli I
Leiru. Stuttu eftir giftinguna fórst ólafur
meö vélbátnum Hauki frá Vatnsleysu-
8
strönd. Eftir andlát Ólafs flutti Laufey til
tengdaforeldra sinna aö Kötluhóli og þar
- ól hún son sinn, ólaf. Ekki átti hún þess
kost að hafa barnið hjá sér vegna erfiöra
aðstæöna, heldur varö hún að skilja það
eftir hjá tengdaforeldrum sínum og fór til
Reykjavlkur I atvinnuleit. Siðar átti hún
þess kost að taka ólaf til sln, en hann var
þá 12 ára að aldri. ólafur er nú kvæntur
Dagbjörtu Guðjónsdóttur og eru þau hjón
búsett I Hafnarfirði.
Arið 1932 giftist Laufey eftirlifandi
manni sinum, Hinriki Jórmundi Sveins-
syni, stýrimanni úr Reykjavik. Hjóna-
band þeirra reyndist mjög farsælt og hef-
ur sambúð þeirra varað I 47 ár. Hinrik
hefur jöfnum höndum stundaö sjó-
mennsku og útgerö um ævina. Þau hjónin
fluttust til Flateyjar á Skjálfanda
skömmu eftir að þau giftust og voru þar
búsett allt til ársins 1949, en þá fluttust
þau til Reykjavlkur aftur eftir erilsaman
starfsdag og byggöu sér reisulegt hús að
JJranaskjóli 5 hér I borginni.
Fiskisæld mikil var við Flatey á árum
áður ogmun það öðru fremur hafa laðað
þauhjón til aöflytjastþangað. Hinrik var
góður sjómaöur ogmikill aflamaöur. Róið
var á litlum bátum og stutt var á hin feng-
sælu mið ogmikill afli oft að landi dreg-
inn. Hinrik átti sina eigin báta áþessum
árum. Umsvif þeirra hjóna fóru vaxandi
með árunum og oft voru margir I vinnu
hjá þeim. Hinrik byggði þar reisulegt
ibúðarhús og aðstöðu til fiskvinnslu og
mun hin dugmikla kona hans ekki hafa
latt hann I þeim framkvæmdum. Starfs-
dagurinn var oft langur ogþá sérstaklega
á sumrin þegar mest af aflanum var
dreginn á land. Húsmóöirin þurfti að sjá
þeim, sem hjá þeim unnu, fyrir fæði og
öðrum aðbúnaöi og vann auk þess jöfnum
höndum við fiskvinnslu þegar stund gafst
frá búverkunum. Laufey var mjög táp-
mikil ogduglegkonaogtaldiekki eftir sér
þó að starfsdagurinn yröi stundum lang-
ur. Stundirnar til hvlldar munu oft hafa
veriöfáar hjá henni yfir sumarmánuðina.
Flatey á Skjálfanda er fögur eyja og út-
sýn til landsins heillandi á fögrum og
björtum vordegi. Þarrikir „nóttlaus ver-
aldar veröld” eins ogskáldið sagði. A slð-
ari árum ræddi Laufey oft um árin sem
þau hjónin dvöldu I Flatey og þaö trygg-
lynda og góöa fólk, sem þau kynntust þar.
Efst var henni i huga sólsetrið I Flatey á
fögru sumarkvöldi og dimmir og skamm-
irdagarvetrarins við hið ysta haf. Nú eru
gömlu félagarnir allir fluttir burt úr
Flatey og eyjankomin iauön. Snögg getur
breytingin oröið á skömmum tlma.
Laufey og Hinrik eignuðust tvær dætur,
Guðrúnu, sem er fædd I Flatey árið 1936
og er hún gift Jónasi Runólfssyni, fram-
reiðslumanni. Yngri dóttirin heitir
Margrét, fædd I Reykjavlk árið 1944.
Maður hennar er Agúst Guömundsson,
deildarstjóri.
Kynni okkar Laufeyjar hófust áriö 1952.
Þá festi ég og kona min kaup á Ibúð I húsi
þeirra hjóna I Granaskjóli 5. Kunnings-
skapur okkar hjónanna við þau Laufeyju
og Hinrik varö brátt mjög náinn og mikill
samgangur var milli heimilanna. Laufey
var ágætlega greind og skemm táleg kona I
allri umgengni. Hún var gædd mjög rlkri
kímnigáfu og gat alltaf séð þaö spaugi-
legaiflestum málum. Þessieiginleiki var
snar þáttur I eðli Laufeyjar. Gaman var á
góðum stundum að rabba við þau hjónin
og maður kom alltaf léttariílund af þeim
samfundum. Laufey hafði mikið yndi af
þvi að spila á spil og mörg kvöldin sat ég
hjá þeimaðspilum.Margt var þá spjallaö
ogofthlegiðhátt. Égogkona mln þökkum
Laufeyjufyrirþá mikluhlýju ogvinsemd,
sem hún sýndi tveimur ungum börnum
okkar á þessum árum. Börnin okkar áttu
alltaf athvarf hjá þeim h jónum á efri hæö-
inni og vel var litiö eftir þeim. .
1 mörg ár haföi Laufey átt við margs
konar sjúkleika aö strlða. Hún æðraöist
samt aldrei og bar sin veikindi af stakri
hugprýði. Maöur hennar og dætur reynd-
ust henni mjög vel I langvarandi veikind-
um og léttu henni erfiðar stundir.
Ég og kona min þökkum Laufeyju aö
leiöarlokum liðnar samverustundir. Það
er göfgandi að kynnast fólki eins og hún
var. Við sendum eftirlifandi manni henn-
ar, börnum hennar og öðrum nánum að-
standendum innilegar samúðarkveðjur.
Far þú i friöi Laufey mín.
Blessuö sé minning þín.
Klemens Jónsson.
Leiðrétting
Fyrirsögn greinar Páls Þorsteins-
sonar i Islendingaþáttum 26. janúar s.l.
er Þurlður G. Sigjónsdóttir.
Fyrirsögnin á að vera þannig Þurlöur
H. Sigjónsdóttir, Hofi.
Þetta leiðréttist hér með.
islendingaþættir