Íslendingaþættir Tímans - 02.02.1983, Blaðsíða 4

Torfi Magnússon,
fyrrv. bóndi og hreppsstjóri, Hvammi
Fæddur 17. nóvember 1897
Dáinn 15. janúar 1983
Þann 15. janúar sl. lést áLandsspítalanum Torfi
Magnússon, fyrrverandi bóndi og hreppstjóri að
Hvammi í Hvítársíðu, átta tíu og fimm ára að
aldri. Með Torfa er fallinn í valinn mikilhæfur
atorku- og drengskaparmaður, sem samferðar-
menn minnast með þakklæti, virðingu og hlýju.
Torfi Magnússon var fæddur að Dýrastöðum í
Norðurárdal í Mýrasýslu. Foreldrar hans voru
hjónin Magnús Erlingsson og Ágústína Helga
Torfadóttir. Frá fimm ára aldri ólst hann upp að
Þorvaldsstöðum í Hvítársíðu hjá Sigurði Sigurðs-
syni bónda þar og konu hans Guðnýju Erlingsdótt-
ur, sem var föðursystir Torfa.
Nám stundaði hann í lýðskólanum á Hvítár-
bakka árin 1917-19. Á árunum 1913-26 var hann
auk vetranna, sem hann stundaði nám að
Friðrik Þorvaldsson
þeir, sem framkvæmdarvaldið höfðu þá, hlustað
á hann, ætti þjóðin nú Hvalfjarðarbrú að mestu
skuldlausa.
Á ferðum sínum erlendis, er hann heimsótti
syni sína, notaði hann hvert tækifæri til að afla
sér þekkingar á því sem mætti koma að gagni
hér heima. Auk vega- og brúargerðar kynnti hann
sér laxa og silungarækt í Kanada og aflaði mikils
fróðleiks um þær búgreinar. Hann stóð í
bréfaskriftum við margar fiskiræktarstofnanir og
skrifaði greinar um fiskirækt fram á síðustu daga,
eins og fyrr segir.
í stuttri grein er erfitt að gera skil á hinu
fjölbreytta æfistarfi Friðriks Þorvaldssonar. Hér
hafa aðeins verið litillega rakin þau störf, sem
hann vann í frístundum að loknum vinnudegi,
sem mörgum þætti óheyrilega langur nú þegar
þess er gætt að laugardagar og sunnudagar til
hádegis lentu jafnan innan vinnutímans.
Maðurinn sjálfur var heilsteyptur. I honum
fundust engir brestir, sem kíttað var í. Að öllu
sem hann tók sér fyrir hendur vann hann af lífi
og sál. Hann vildi öllum vel, enda mikils metinn
af þeim, sem til hans þekktu.
Það var tafsamt að ganga með honum um
Austurstrætið á síðustu árum, ef hann þurfti að
fara í banka, því margir vildu heilsa honum og
•þakka honum fyrir gamalt og gott, hvort sem um
var að ræða utangarðsmann úr Hafnarstræti,
sem. hann hafði gefið aura fyrir máltíð. eða
ráðherra, sem hann hafði rætt við og bent á
hvernigmætti koma í framkvæmdþjóðþrifamáli.
Það var mér sem ungum manni mikil gæfa að
kynnast og starfa með Friðrik Þorvaldssyni sem
tengdaföður og vini. Besta ósk mín til íslensku
þjóðarinnar, er að hún megi eignast sem flesta
hans líka. Óskar Jóhannsson
4
Hvítárbakka við landbúnaðarstörf, að Hallkels-
stöðum og Gilsbakka í Hvítársíðu. Árið 1927 hóf
Torfi búskap að Hvammi í sömu sveit og bjó þar
til ársins 1959, er Guðlaugur sonur hans gerðist
bóndi þar og síðan. Heimili hans var að Hvammi
til dauðadags.
Þann 20. júlí 1929 kvæntist Torfi eftirlifandi
konu sinni Jóhönnu Egilsdóttur bónda á Galtalæk
í Biskupstungum. Þrjú börn áttu þau Torfi og
Jóhanna, þau eru: Guðlaugur bóndi í Hvammi
kvæntur Steinunni Guðmundsdóttur frá Efri-Brú
í Grímsnesi. Svanlaug gift Ásgeiri Óskarssyni,
framkvæmdastjóra, búsettur í Kópavogi og Magn-
ús Ágúst, rafvélavirki, búsettur í Reykjavík,
kvæntur Steinunni Thorsteinson.
Þegar Torfi hóf búskap í Hvammi var hvort
tveggja til, að fjárhagur Torfa, var þröngur og
jörðin Hvammur var þá ekki í röð þeirra jarða,
sem eftirsóttar voru.
Þegar þau Torfi og Jóhanna létu jörðina í
hendur sonar síns Guðlaugs og konu hans
Steinunnar eftir rúmlega þriggja áratuga búskap,
þá var góðbýli af hendi látið svo vel höfðu þau
setið jörðina.
Torfi var mikill fjárræktarmaður, glöggur á
eiginleika fjárins, enda bú hans afurða mikið og
fjárhagurinn orðinn traustur í hans búskapartíð.
Fyrst eftir að Torfi hætti búskap voru þau
hjónin að Hvammi og meðan heilsa hans leyfði
hirti hann féið.
Á sumrin hafði hann eftirlit með sauðfjárvarn-
argirðingu. Enda þótt að Torfi væri góður bóndi
og legði mikla vinnu í búskap sinn svo sem áður
er að vikið, var hann einnig góður félagsmála-
maður frá æsku allt fram á efri ár, enda naut hann
trúnaðar samferðamanna sinna, meðan heilsan
leyfði honum að vinna að félagsmálum, svo sem
nú skal sagt frá.
Formaður í Ungmennafélaginu Brúin var hann
og fulltrúi þess á mörgum héraðsþingum
U.M.S.B. Hann var heiðursfélagi þess félags
síðari hluta ævi sinnar.
Sýslunefndarmaður frá 1936 þar til hann gaf
ekki kost á sér til starfsins árið 1978, hreppstjóri
var hann frá 1943 til 1. mars 1979. í hreppsnefnd
var hann frá 1934 til 1979. f stjórn búnaðarfélags
Hvítársíðu um áratugi og í sóknarnefnd Gils-
bakkakirkju og formaður hennar frá 1955.
Ekki þarf orðum að því að eyða, hve Torfi leysti
vel af hendi trúnaðarstörf þau, sem honum voru
falin, enda var maðurinn hygginn og fylginn sér.
Torfi var farsæll maður í fjölskyldulífi sínu.
Jóhanna kona hans var mikilhæf húsmóðir.
Barnalán þeirra hjóna hefur verið í samræmi við
dyggðir foreldranna.
Árið 1978 kenndi Torfi fyrst sjúkdóm þess, sem
varð honum að aldurtila. Hann hafði þó fótavist
oftar, en dvaldi annað slagið að Reykjalundi og
hresstist við þá dvöl um stund. Um síðustu áramót
fékk hann á ný áfall, en nú hægra megin, áður
hafði úr kröftum hans dregið úr vinstra hluta
líkamans. Þegar svo var komið var stutt til þess
er yfir lauk, þó fékk hann ráð og rænu um skeið
svo að hann þekkti konu sína og ræddi við hana
áður en hann sofnaði svefninum langa.
Torfi átti heimili sitt í tveim sveitarfélögum í
Mýrasýslu. í Norðurárdal var hann fæddur, en
uppvaxtar- og starfsárin voru í Hvítársíðu. Þessar
sveitir eru þekktar fyrir fegurð og búsæld, ævisaga
Torfa er í samræmi við þessa kosti heimasveitar
hans.
Að leiðarlokum færi ég Torfa innilegar þakkir
fyrir mikið og gott starf í þágu Framsóknarflokks-
ins, sem aldrei bar neinn skugga á. Ég minnist
þess ekki síður hversu traustur samstarfsmaður
og vinur hann reyndist mér. Slíkum manni sem
Torfa er mikils virði að hafa kynnst og haft náið
samstarf við á lífsleiðinni.
Blessuð sé minning hans.
Halldór E. Sigurðsson
Leiörétting’
■ í afmælisgrein um Kristin. Jónsson, Seljanesi.
í 39. tölublaði íslendingaþátta. slæddist inn sú
villa um Guðrúnu á Eyri. föðurmóður Kristins.
að hún var sögð Gísladóttir. - Þetta er rangt.
Guðrún var Jónsdóttir, Ólafssonar frá Bólstað og
konu hans Valgerðar Gísladóttur frá Norðurfirði.
Var Guðrún því föðursystir mín.
Þetta bið ég ykkur, góðfúslega, að Ieiðrétta.
Guðmundur P. Valgeirsson
islendingaþættir