Íslendingaþættir Tímans - 09.02.1983, Page 1

ÍSLENDINGAÞÆTTIR
Miövikudagur 9. febrúar 1983 — 5. tbl. TÍMANS
Benedikt Guttormsson
fyrrverandi bankaútibús s tj óri
Fæddur 9. ágúst 1899
Dáinn 30. janúar 1983
Benedikt Guttormsson fæddist í Stöð í Stöðvar-
firði 9. ágúst 1899. Hann var sonur hjónanna
Þórhildar Sigurðardóttur og Guttorms Vigfússon-
ar prests í Stöð. Hann tók við búi af föður sínum
og bjó í Stöð til ársins 1932. Kaupfélagsstjóri á
Stöðvarfirði var hann frá 1931-1939. Árið 1939
fluttist hann til Eskifjarðar og gerðist útibússtjóri
Landsbankans þar. Hann bjó á Eskifirði til ársins
1958, að hann fluttist til Reykjavíkur og varð
fulltrúi bankastjóra Búnaðarbankans uns hann lét
af störfum 1969. Árið 1928 kvæntist hann
eftirlifandi konu sinni, Fríðu Hallgrímsdóttur
Austmann.
Ég kann lítil skil á ævi Benedikts framan af og
starf hans á Austurlandi þekki ég einungis af
afspurn. Um það eru aðrir fróðari. Benedikt var
orðinn fullorðinn maður, kominn fast að sjötugu,
þegar við kynntumst og ég tengdist fjölskyldu
hans. Mér er minnisstætt hve mér þótti Benedikt
hávaxinn og myndarlegur og varð hugsað til þess
hve hann hlyti að hafa verið glæsilegur ungur
maður. Þessari reisn hélt hann fram í andlátið.
Hann var aðsópsmikill í fasi og röskur í
hreyfingum - eilítið heimsborgaralegur - þegar
hann kom gangandi eftir Aragötunni. Benedikt
var hressilegur í tali, hafði ríkan húmor og gat
verið firna skemmtilegur í samræðum og orðhepp-
inn þegar sá gállinn var á honum. Hann var mikill
>,selskapsmaður“ og hafði gaman af því að segja
sögur að austan af frændfólki sínu og vinum, enda
frændrækinn. Hann var hreykinn af forfeðrum
sínum og varð oft tíðrætt um „fjarskylda"
ættingja. „Við erum náskyldir, að fimmta og
sjötta", sagði hann og hló við. Benedikt gat verið
gustmikill og ráðríkur og kunni betur við að fá að
ráða, en aldrei heyrði ég hann beita öðru en
fortölum því að hávaðamaður var hann enginn.
Benedikt var - held ég - alla tíð mikill
ftamsóknarmaður, en það kom ekki í veg fyrir að
hann gagnrýndi flokkinn sinn harðlega ef honum
bauð svo við að horfa, einkum kannski hin síðari
ár. Benedikt þoldi enga ládeyðu, hvorki í
stjórnmálum né öðru, og oft lét hann þau orð falla
að fátt væri orðið um skörunga í pólitfkinni. Það
væri nú einhver munur eða á tímum Hermanns
°g Eysteins. Stundum hvarflar að manni að í þeim
hópi hefði hann notið sín.
Minnisstæðastur verður Benedikt mér þó fyrir
alla þá ræktarsemi og væntumþykju sem hann
sýndi börnunum mínum frá fyrstu stundu. Arndís
var ekki gömul þegar hún var farin að klifra upp
stigann úr kjallaranum á Aragötunni til að spila
við langafa og langömmu. Þau kenndu henni að
þekkja spilin þegar hún var rétt farin að tala, svo
hægara væri að spila við hana. Þau nutu sín oft
vel saman, langafi og stelpan, og það var margt
sem hann þurfti að sýna henni og fræða hana um
í tilverunni. Þeir voru líka ófáir bíltúrarnir og
ferðirnar á barnaheimilið á græna afabílnum. Allt
slíkt var meira en sjálfsagt og tók ekki að spyrja
um, hans var ánægjan. Hann lét sér ekki síður
annt um strákana mína og margar skákir tefldi
Hrafnkell við langafa hin síðari ár. Þar saknar
Hrafnkell vinar í stað.
Benedikt var einstaklega barngóður og hafði
mjög gaman af börnum. Hann nennti að tala við
þau og bar virðingu fyrir þeim. Aldrei heyrði ég
hann hnýta í þau né ávíta. Allt var svo sjálfsagt
og eðlilegt sem þau tóku upp á og oft kom hann
auga á spaugilegu hliðina á tiltækjum þeirra þegar
aðrir gerðu það ekki. Hann dekraði við börn, og
barnabörn hans og barnabarnabörn voru yndi
hans og eftirlæti.
Fyrir allt þetta og svo ótalmargt annað ber að
þakka nú að leiðarlokum.
Sjálf þakka ég Ijúfa viðkynningu.
Erna Ámadóttir
+
Hinsta kveðja:
Þegar mér verður hugsað heim til bernskustöðv-
anna, minnist ég ekki síst frænda míns, Benedikts
Guttormssonar, sem þá ungur að árum bjó
rausnarbúi að Stöð í Stöðvarfirði.
Benedikt var yngstur þeirra Stöðvar-systkina,
fæddist ellefu árum eftir að foreldrar hans,
Guttormur Vigfússon og Þórhildur Sigurðardóttir
fluttu að Stöð frá Svalbarði í Þistilfirði.
Á þessum árum byggðu Stöðvardal, þrír
ættliðir þessarar ættar, að Stöð - Háteigi og
Óseyri. Það má því segja að ein og sama
fjölskyldan hafi þá byggt dalinn.
Eftir að Benedikt, þá ungur maður kom heim
ffá námi í Þýskalandi og tók við búi af föður
sínum, gerðist hann umsvifamikill bóndi, byggði
þar upp og ræktaði. Byggði meðal annars nýtt
þriggja hæða íbúðarhús og öll útihús að nýju.
Sigurbjörn bróðir hans, sem nú er látinn fyrir
nokkrum árum, byggði nýbýli á jörðinni, er hann
nefndi Háteig og nýttu þeir bræður jörðina í
sameiningu, þar til Benedikt flutti þaðan alfarinn
og gerðist kaupfélagsstjóri á Stöðvarfirði og síðar
útibússtjóri Landsbankans á Eskifirði.
Benedikt var verkmaður mikill, svo af bar,
smiður góður og hugkvæmni hans og snyrti-
mennska við öll hin umsvifamiklu búskaparstörf
er mér enn í minni. Sem unglingi, þótti mér
Benedikt óvenjulegur ungur maður um margt,
ekki síst vegna þeirrar miklu lífsorku, er hann bjó
yfir, atorku og framtaks.
Það var sjálfgefið, að hann væri fyrirmynd
annara ungra manna, sem hann þekktu og að
sjálfsögðu mun ég hafa reynt að líkjast honum,
þó það hafi mér misfarist.
Mér til mikillar ánægju, lágu leiðir okkar saman
síðustu tuttugu árin, þótt við höfðum lítil
samskipti haft um þrjátíu ára skeið og árin færst
yfir, fannst mér hann í engu hafa breyst og vera
jafnan sjálfum sér líkur.
Ég áttaði mig ekki á því, að hann væri orðinn