Íslendingaþættir Tímans - 09.02.1983, Blaðsíða 6

Gísli Guðnason
á Selnesi
■ Nú er Gísli Guðnason dáinn, Gísli á Selnesi
eins og ég og flestir hér nefndum hann dags
daglega.
Við fráfall kunningja og nágranna, jafnvel þótt
aldursmunur væri mikill, setur mann hljóðan.
Eitthvað hefur breyst. Það leita einstök atvik á
hugann, skjóta upp kollinum, atvik sem virtust
gleymd. Þannig er lífsgátan, rétt eins og tilviljun,
en þó lýtur allt lögmáli þess eilífa.
Ég sit hér við borðið mitt og regnið drýpur á
freðna jörðina úti fyrir. Það er hláka, hlý og góð.
Gísli á Selnesi hefði kunnað að meta þennan góða
þey á vetrarsólstöðum, bóndinn brosað í kamp.
Ég veit, að þessi hlýja veðrátta vermir sál hans á
leið til ókunna landsins, er bíður allra Jarðar
barna.
Af hverju er ég að skrifa þetta? Af hverju gaf
búið með sonum sínum og notið umhyggju og
alúðar. Alla tíð var hún viljasterk og vinnusöm
og til hinstu stundar reyndi hún að gera skyldu
sína og hjálpa til eins og þrek og kraftar leyfðu.
Að leiðarlokum vil ég votta virðingu mína og
þakkir fyrir ómældar ánægjustundir á liðnum
árum á Norðurkotsheimilinu.
Gengin er góð kona.
Hulda Pétursdóttir
Útkoti
t
Þann 18/12 1982 var borin til hinstu hvíldar í
Saurbæ á Kjalarnesi, Júlíana Þuríður Einarsdótt-
ir. Hún er horfin, dáin. Þetta orð kemur svo illa
við mig. Þó höfðum við ekki þekkst lengi en á
milli okkar hafði myndast kærleiksband kynslóða-
bilsins sem dóttur og móður. Ég man hvað ég
kveið fyrir fyrsta fundi okkar. Ég hafði lofað að
líta til hennar og hlynna að henni. Ég hafði heyrt
að hún væri fáskiptin og hlédræg, jafnvel sérsinna.
Þegar ég heilsaði henni svo með hálfum hug, leit
hún á mig brosandi og full af trúnaðartrausti. Þar
með urðum við vinir við fyrstu kynni.
Velkomin nótt, sem allir þreyttir þrá
sem þjáða getur svceft með friðarkossi.
D.S.
Þessar Ijóðlínur eftir Davíð Stefánsson eiga svo
vel við og segja allt sem ég ætlaði að segja. Hún
var svo þreytt og þráði svo heitt að losna við viðjar
líkamans og vera ekki öðrum til byrði. Nú er hún
horfin inn á friðarlandið en ég gleðst yfir öllum
þeim ánægjustundum sem að við áttum saman.
Guð blessi minningu hennar.
Gunna
6
ég mér ekki frekar tíma til að heilsa einstaka
sinnum upp á Gísla, eftir að heilsu hans hrakaði
og hann gat minna en áður hitt menn að máli?
Ég hef ekki svar á reiðum höndum, en þannig
vill þetta verða í veröld hraða og hringlanda. Ég
veit jafnframt, að Gísli misskilur ekki þessi
sundurlausu kveðjuorð. Þau koma af þörf og eru
einnig kveðja frá konu minni og börnum.
Það er ekki ætlan mín að rekja æviferil Gísla á
Selnesi, það gera mér fróðari menn um þá hluti.
Þó get ég sagt. að Gísli var Breiðdælingur í húð
og hár, sonur Helgu Sigurðardóttur og Guðna
Árnasonar, er bjuggu á Selnesi frá 1901-1922
(áður að Felli í Breiðdal 1886-1901).
Gísli var fæddur á Selnesi 16. okt. 1903 og því
liðlega 79 ára, er hann lést á Höfn í Hornafirði.
Þar var hann heimilisfastur síðustu missirin. Ég
tel mig þó vita, að hvergi frekar en á Selnesi hefði
hann viljað kveðja þennan heim, hvergi frekar en
á þeim stað, er hann erjaði með og eftir föður
sinn og síðar nteð syni sínum eða um það bil sjö
áratugi. Svo löng búseta hlýtur að binda menn
margslungnum þráðum, sem kannski aldrei
rakna. En örlögum sínum enginn ræður. Undir
þau varð Gísli að ganga sem aðrir.
Fyrstu kynni mín af Gísla voru í gegnum „póst
og síma“, ef svo mætti að orði komast. Gísli og
kona hans Ingibjörg Guðmundsdóttir sáu um
rekstur þessa fyrirtækis hér um eða yfir 50 ár.
Svö langur startsdagur hjá sama tyrirtæki er
fágætur.
Lengst af var þessi þjónusta nánast inni á
heimili þeirra hjóna, en tvö síðustu starfsárin
vann Gísli í nýju húsi „pósts og síma“, er var
tekið í notkun 1976. Það ár lét Gísli af störfum
sem póst- og símstöðvarstjóri. Hann vann áfram
undir stjórn sonardóttur sinnar, er þá tók við
starfinu. En ekki er ég í vafa, að þar hefur hún
haft traustan og lipran leiðbeinanda. Úr því
hallaði starfsdegi Gísla - hinn taktfasti tímamælir
stefndi að sínum ákveðna punkti.
Já, fyrstu kynni mín af Gísla á Selnesi voru þau,
að ég sótti og fór með póst niður á Selnes. Þar
var alltaf tekið á móti „póstinum“ með hógværð
og hlýju, talað við hann einsogjafningja. Feiminn
og pasturslítill polli kunni að meta slíkt viðmót,
slíkt brennist í vitundina. Gísli var einstaklega
barngóður. Stilling hans og látleysi hefur vafalaust
haft góð og holl áhrif á ómótaðar barnssálir.
Gísli á Selnesi var ósvikið náttúrubarn. Það
kom glöggt fram í því, er byggð tók að aukast á
Breiðdalsvík. Þá fannst honum, sem þrengt væri
að sér- fannst eðlislægu frjálsræði sveitamannsins
stakkur skorinn, er ekki passaði. Enginn má taka
þessi orð mín svo, að ég telji að Gísli hafi verið
einsýnn. Undir niðri viðurkenndi hann uppbygg-
inguna, hafði áhuga á málefnum sveitarfélagsins,
en hann var af þeirri kynslóð, sem vildi vel til
veðurs gæta. Mörgum fannst Gísli ekki binda
hnútana sem samferðamennirnir. Ég veit, að
hann hafði sínar skoðanir á málefnum líðandi
stundar og gat átt þrályndi nokkurt. En hver
hefur réttast fyrir sér? Svari hver sem vill. En
þrátt fyrir skoðanamun á mannfundum, kom
aldrei fyrir, að Gísla hrytu Ijót orð eða hnjóðsyrði
af vörurn ogaldrei yfirtók reiði málflutninghans.
Gísli var prúðmenni í hvívetna, fáskiptinn án
þess að .vera til baka - vinur vina sinna, galt greiða
af höfðingsskap. Hann hljóp engan um koll, en
hann hélt á sínum málum af festu, sannfæringu
og litríki. Eins og hér hefur komið fram, var Gísli
ekki afskiptasamur, en hann gat átt til að koma
andstæðingum sínum í smá klípu með hógværri
kímni, en ætíð innan ramma fremstu kurteisi.
Gísli á Selnesi er horfinn af okkar sviði. Hann
á samt enn spor sín hér í grænum túnum, á
götunum og móunum og kannski á hann
ógreiddan reikning fyrir vökunætur við símaborð-
ið, þá ná þurfti til læknis.
Þetta á ekki að vera ævisaga. Ég vil þó nefna.
að fyrir utan þjónustu í þágu hins opinbera, sem
ég hef áður nefnt, var Gísli bóndi á föðurleifð
sinni, Selnesi, sem er hluti jarðarinnar Þverham-
ars. Gísli hafði yndi af skepnum, einkum sauðfé,
fjárglöggur og afar natinn í samskiptunum við
málleysingjana. Ég man frá barnsaldri, að oft var
leitað til Gísla, þegar aðstoða þurfti við erfiðan
burð. Á yngri árum átti Gísli trillu og gerði út.
Hann var vitavörður um þriggja áratuga skeið,
islendingaþættir