Íslendingaþættir Tímans - 13.04.1983, Síða 1

ISLENDINGAÞJETTIR
Miðvikudagur 13. april 1983 — 13. tbl. TÍMANS
Gísli Jónsson
Patreksfirði
Hinn 27. janúar sl. lést á Borgarspítalanum í
Reykjavík Gísli Jónsson frá Patreksfiröi.
Gísli var fæddur á Arnarstapa í Tálknafirði 14.
febrúar 1912 og var því 71 árs er hann lést.
Foreldrar hans voru hjónin Ólína Guðmundsdótt-
ir og Jón Jóhannesson. útvegsbóndi. Ólína var
fædd í Stóra-Laugardal í Tálknafirði 17. október
1893, dáin 3. ágúst 1969. Móðir hennar var
Svanborg Einarsdóttir, fædd á Gili í Örlygshöfn,
Rauðasandshr., Einarssonar, síðar bóndi á
Lambavatni í sömu sveit. Enn síðar fluttist hann
á Vatneyri við Patreksfjörð, en hann var lærður
smiður og vann þar að iðn sinni. Hann lést á
miðjum aldri. Guðmundur Jóhannes f. árið 1861,
faðir Ólínu, var sonur Guðmimdar Jónssonar, f.
1831 í Hokinsdai í Arnarfirðiog KristínarBjarna-,
dóttur f. 1831. Þau bjuggu rausnarbúi á kirkju-
jörðinni Stóra-Laugardal.
Jón faðir Gísla, f. 3. apríl 1884, d. 8. febrúar
1950. var sonur hins mæta héraðshöfðingja í
Tálknafirði, Jóhannesar Þorgrímssonar á Sveins-
eyri, er var heiðraður með Dannebrogsorðu fyrir
framtakssemi í búskap og hjálparstörf við nauð-
stadda samfélagsmenn, en hann var lengi hrepp-
stjóri sveitarinnar. Faðir Jóhannesar var Þorgrím-
ur Jónsson. f. 23. september 1804, Þórðarsonará
Kvígindisfelli íTálknafirði. Móðir Jóhannesarvar
Sigríður Gísladóttir f. 10. nóvember 1792, dóttir
hins göfuga prests á Selárdal í Arnarfirði frá 1785
til 1829. Gísli fæddist árið 1739, d. 31. ágúst 1834.
sonur Einars rektors í Skálholti og síðar sýslu-
manns. Gísli gegndi áður prestsstarfi í Skál-
holti. Sr. Gísli var kvongaður Ragnheiði Bogadótt-
ur . f. 21. júní 1765, Benediktssonar fræðimanns
og sýslumanns í Hrappsey á Breiðafirði og síðar
á Staðarfelli á Fellsströnd, Dalasýslu.
Sigríður Gísladóttir og Þorgrímur Jónsson áttu
fjóra syni. sem allir urðu dugandi bændur í
Tálknafirði og af þeim er komið hið mætasta fólk.
Eftir fæðingu Jóhannesar slitu þau samvistum og
ólst Jóhannes upp með móður sinni í föður húsum
hennar á prestsetrinu á Selárdal og í skjóli
móðurbróður síns. sr. Einars Gíslasonar. f. 23/8
1787 - d. 20/1 1866. er tók við prestsskap af föður
sínum á Selárdal og þjónaði í 51 ár til ársins 1863.
Einar var kvongaður Ragnhildi Jónsdóttir frá
Suðurevri í Tálknafirði. f. 26/8 1789. Ragnhildi
dó liðlega fertug, en þau höfðu þá átt 12 börn.
Jóhannes á Sveinseyri var þríkvæntur. Fyrst
kvongaðist hann Guðrúnu Jónsdóttur frændkonu
sinni, f. árið 1842, en missti hana á öðru
hjúskaparári þeirra, d. 13/121861, hálfum mánuði
eftir fæðingu sonar þeirra Guðjóns, f. 25/11 1861.
Hann dó úr barnaveiki í nóv.mánuði 1863. Önnur
kona Jóhannesar var Kristín Bjarnadó.ttir, f. 14/11
1839. Þau giftust árið 1866. Kristín var dóttir
Bjarna Ingimundarsonar bónda á Sveinseyri í
Tálknafirði. Þau áttu Ólaf Bjarna, f. 8/11 1867,
hinn kunna framkvæmdamann og frumkvöðul í
togaraútgerð og öðrum framfaramálum á Patreks-
firði. Kristín dó af bamsförum hinn 17/6 1870.
Þriðja kona Jóhannesar var Raghheiður Kristín,
f. árið 1846, Gísladóttir, Árnasonar, Gíslasonar
prests á Selárdal og ljórunnar Einarsdóttur voru
Systkinabörn. Ragnheiður Kristín var því náskyld
Jóhannesi. Þau áttu saman 4 börn og frá þeim er
kominn allmikill ættbogi, nt.a, í Reykjavík og á
Akureyri.
Jón Jóhannesson faðir Gísla var tvíkvæntur. Fyrri
konuna, Rannveigu Jonsdóttur Ólafssonar, faxlda á
Álftamýri í Arnarfirði missti Jón frá ungum syni,
Ólafi. HannbjóáPatreksfirði. Ólínu móðurGísla
kvæntist Jón árið 1912 og hóf þá búskap á
Arnarstapa. Önnur börn þeirra eru Kristinn. f.
1917, útgerðarmaður á Patreksfirði, Fanney. f.
1922, húsmóðir á Akureyri og Björg f. 1935
húsmóðir í Reykjavík.
Jón var fjölgáfaður maður, atorkusamur'sjó-
sóknari, söngmaður góður, gleðimaður, en gekk
jafnan hægt um gleðinnar dyr. Olína kona hans,
var fríðleikskona, mild í viðmóti og hafði vakandi
auga á velferð fjölskyldunnar.
Áric) 1933 kvæntist Gísli eftirlifandi konu sinni,
Lovísu Magnúsdóttur, Guðmundssonar, fæddur
á Holti í Fífustaðadal í Ketildölum, Móðir Lovísu
var Guðrún Guðmundsdóttir, Sörenssonar, f.
1846 í Otradalssókn, kvæntur Kristínu Bjarna-
dóttur, f. 1855. Torfasonar, ættaður úr Rauða-
sandshreppi, dáinn 53ja ára 1873, þá bóndi á
Ytri-Bakka, Tálknafirði. Kona Bjarna var Sig-
ríður Bjarnadóttir, fædd í Keflavík í Rauðasands-
hreppi.
Við giftinguna gafst Gísla góður kvenkostur,
sem stóð við hlið hans í harðri lífsbaráttu og
endurvakti yndi nýs lífs í fjölskyldunni.
Börn Lovísu og Gísla eru: Magdís, gift Ijigimar
Jóhannssyni, vélstjóra á Patreksfirði, þau ejga 7
börn. Jón Óli, skipstjóri í Reykjavík, kvæntur
Jóhönnu Þorbergsdóttur. Þau eiga 3 börn. Erla,
gift Birgi Péturssyni, verkstjóra á Patreksfirði.
Þau eiga 7 börn. Svala, gift Ásmundi Kristjáns-
'syni, bónda á Stöng í Mývatnssveit. Þau eiga 4
börn. Yngstur er Jón Björn; byggingarmÝ'tari á
Patreksfirði, kvæntur Sigríði Sigfúsdóttir. Þau
eiga 3 börn.
Gísli og Lovísa höfu búskap í sambýli með
foreldrum Gísla á Arnarstapa, en árið 1934 keypti
fjölskyldan Innri-Bakka í Tálknafirði og hélt þar
áfram sambýli. Á Arnarstapa og víkunum þar
innan við í landi Sellátra var frá fornu fari alþekkt
útgerðarstöð. Hins vegar er jörðin landlítil og
liáði það mjög athafnasömum mönnum við bú-
rekstur. Er vélar komu til sögunnar og bátar
stækkuðu, hæfðu lendingarskilyrði illa, en innfirðis
var öllu hægara til athafna að stærri bátum.
Innri-Bakki bauð ennfremur upp á meiri landkosti
til búrekstrar en Arnarstapi.
Gísli bar svip ætta sinna, allhár og þrekvaxinn,
dökkhærður, fríður vel, glaðlyndur og hafði yndi
af góðum samskiptum við meðbræðaur sína.
Hann hafði andlegt og líkamlegt atgervi til þess að
gegna hverju því starfi. sem aðstæður leiddu hann
í, en skyldurækni við foreldra haslaði honum völl
á heimavettvangi. Til marks um trygglyndi hans
má geta þess að yngsta son sinn lét hann heita nafni
bernsku- og æskuvinar síns Jóns Björns Etnars-