Íslendingaþættir Tímans - 20.04.1983, Blaðsíða 5
VJTWmWl
Jón Matthíasson
frá Gröf, Þorskafirði
Fæddur 7. maí 1901.
Dáinn 17. mars 1981.
Eftir mjög erfiða og langa sjúkralegu andaðist
á Landspítalanum, hinn 17. marss.l., Jón Matthí-
asson, Bjarghólastíg 8, Kópavogi.
Jón Mattíasson var fæddur 7. maí 1901 að
Hvítanesi við Súðavík ísafjarðardjúpi. Hann
vantaði því aðeins tæpa tvo mánuði til að fylla
áttugasta aldursárið.
Barn að aldri fluttist hann með móður sinni
suður í Gufudalssveit í Austur-Barðastrandar-
sýslu. En í Gröf í Gufudalssveit ólst hann svo að
mestu upp og þar var heimili hans upp frá þvf til
42 ára aldurs, og var hann um mörg ár stoð og
stytta heimilisins er fóstri hans var mjög farinn að
heilsu og kröftum,en fóstri hans var maður mjög
heilsuveill mörg hin síðari æviár og lést á
öndverðu ári 1943.
Ekki naut Jón Matthíasson annarar skóla-
menntunar en þeirrar mjög svo yfirgripslitlu
menntunar í heimahúsum er í þá daga var krafist
af börnum til þess að ná fullnaðarprófi fyrir
fermingu.
En það duldist engum er einhver kynni höfðu
af drengnum, enda þótt hann væri hlédrægur
fluttu síðan heimili sitt til Vestmannaeyja 1978.
Ég saknaði vina í stað, þegar þau fluttu úr
bænum. Það var alltaf gott og notalegt að sækja
þau hjón heim í Hlégerðið og njóta þar þeirrar
einlægu gestrisni og vináttu, sem „kom að innan".
Oddur hafði margt að miðla í samræðum. Hann
átti að baki sér margvíslega lífsreynslu, var
flestum mönnum minnugri, víðlesinn og fróður í
sögu þjóðarinnar fyrr og síðar og bókmenntum
hennar fornum og nýjum. Allt þetta lék honum á
tungu ásamt ófáum kvæðum og lausavísum, sem
hann kunni reiprennandi og gat vitnað í við öll
tækifæri til að krydda mál sitt og frásagnir.
Sjálfsagt hafa ýmsir samferðamenn Odds séð
það helst í fari hans, að hann oft og tíðum „batt
eigi bagga sína sömu hnútum og samferðamenn".
beir sem betur þekktu hann, vissu þó fyrst og
fremst, að þar fór heilsteyptur rneð og heiðar-
tegur, traustur og tryggur þeim hugsjónum, sem
hann barðist fyrir, hreinskilinn og sannur vinur
v>na sinna, enda bjó viðkvæmt og hlýtt hugarþel
að baki, þó að það væri ekki alls staðar borið á
torg. ,
Að leiðarlokum er ég fyrst og fremst þakklátur
fyrir vináttu Odds A. Sigurjónssonar og fyrir þá
ánægju og þann lærdóm, sem þau kynni urðu mér.
Konu hans, börnum og fjölskyldum þeirra flyt
®g einlægar samúðarkveðjur. Blessuð sé minning
hans.
Jón H. Guðmundsson
mjög, að þar fóru saman námsgáfur góðar og
ástundunarsemi til lestrar og náms svo og lipurð,
háttvísi og prúðmannleg framkoma, ásamt sam-
viskusemi í hvívetna. Gengu þessar honum með-
fæddu dyggðir sem rauður þráður í gegnum öll
samskifti hans við samborgara á lífsleiðinni. En
því miður er það svo, að oft verður litið úr góðum
efnivið er rís úr jarðvegi íslenskrar alþýðu, sakir
umkomuleysis og fátæktar, og er það illa farið.
Eftir því sem ástæður leyfðu aflaði Jón Matthías-
son sér haldgóðrar sjálfsmenntunar í heimahús-
um, sem jafnan reyndist honum notadrjúg heim-
anfylgja á lífsleiðinni.
Ég er þess vel minnugur frá æsku og unglingsár-
um mínum heima í sveitinni að eigi bar fundum
okkar Nonna svo saman að við ekki töluðum um
bókmenntir, skáldskap og listir, leið þá tíminn
harla fljótt og dáði ég hvað Nonni skildi þetta allt
svo miklu betur en ég.
Er ungmennafélag var stofnað í Gufudalssveit
1928-29 varð hann strax virkur þáttakandi í þeim
félagsskap, og um nokkurt árabil hafði hann veg
og vanda af handskifuðu blaði er gefið var út í
sveitinni á vegum ungmennafélagsins, og var það
verk af hans hálfu af hendi leyst með prýði.
Á unglingsárum svo og nokkuð lengur lagði Jón
Matthíasson sig fram um tófuveiðar að vetrarlagi
og varð nokkuð ágengt. Veturinn næsta fyrir
fermingarárið mitt dvaldi á Hallsteinsnesi um
tíma, kennarinn Lárus Þórðarson í Börmum,
okkur Hallsteinsnesstrákum til uppfræðslu, hafði
Lárus mikinn áhuga á tófuveiðum en bæði háði
tímaskortur, svo og bilað brjóst. Frostharðan
sólbjartan og lygnan morgun einn er Lárus var að
klæðast verður hann hugsi og segir sem við sjálfan
sig!
Ekki hefur tófan töf, að tölta neðan hlíðarnar.
Ég vildi að hann Jón í Gröf, jafnaði á henni
síðurnar.
Lárus varð að þessari ósk sinni og varð að
vonum glaður við, er litlu seinna fréttist að Nonni
í Gröf hafði veitt tófu.
Riffill var keyptur að Gröf, þá þegar er bönnuð
var með lögum, aflífun fjár með hálsskurði. Með
þessu skotvopni aflífaði Nonni húsdýrfyrir heimil-
ið, svo og næstu nágranna, er mjög oft til hans
leituðu þeirra erinda, enda fórst honum giftusam-
lega öll meðferð skotvopna.
Á ungdómsárum eignaðist Jón Matthíasson tvö
börn, son Odd, fæddan 24. 10. 1921. Frá
barnæsku átti Oddur við mikið heilsuleysi að
stríða, líkamlega lömun, Oddur lést 19.19. 1955.
Dóttur Aðalbjörgu sjúkraþjálfara, fædd 27. 10.
1926, maki Skúli Ólafsson fulltrúi hjá S.Í.S. Skúli
lést á síðastliðnu ári, þau eignuðust fimm börn, 2
syni og 3 dætur. Hafa þau nú stofnað sitt eigið
heimili, nema yngsta dóttirin sem enn dvelur
heima,
Jón Matthíasson flutti frá Gröf að fóstra hans
látnum vorið 1943 til Flateyjar á Breiðafirði, og
hafði hann þar um nokkurt skeið á hendi póst- og
símaþjónustu ásamt fleiru. Eftir nokkurra ára
dvöl í Flatey flutti hann með fjölskyldu sína suður
í Kópavog, en hann starfaði lengst af inn í
Laugarnesi í Reykjavík, samfellt hjá sama fyrir-
tækinu á vegum Sambands ísl. samvinnufélaga,
mjög fram á áttræðisaldur, svo lengi sem heilsa og
starfskraftar framast leyfðu.
Eigi er hátt til lofts né vítt til veggja á
Bjarghólastíg 8, Kópavogi. „Þar sem hjartarúm er
nóg, er alltaf rúm,“ segir spakmælið.
Ja svo sannarlega sannast hafa þessi sannindi
hjá Jóni og Guðrúnu konu hans. Af einstakri
hjartahlýju, alúð og gestrisni var gestum fagnað -
og eftir fremstu getu greitt úr þeirra vandræðum.
Alltaf var pláss í litla bænum að Bjarghólastíg.
Eftirlifandi kona Jóns Matthíassonar er Guðrún
Þórðardóttir frá Fit á Barðaströnd, eignuðust þau
eina dóttur barna Silju f: 9.7. 1948, maki Ægir
Geirdal starfsmaður hjá Sjónvarpinu, eiga þau 4
börn.
Minningar margar, allar hugljúfar, mjög á
hugann sækja, frá kynnum okkar öllum, þar ber
eigi skugga á. Já margt á ég þér að þakka vinur,
Nonni minn. Á morgnum bcrsku og æsku þinnar
að Gröf í Þorskafirði, svo og á árunum þínum í
Flatey á Breiðafirði, beindir þú fagnandi augliti
þínu móti sólrisi yfir þín kæru og risháu Vaðalfjöll
er æ vörð halda um Breiðafjörð.
Svo gengur þú nú fagnandi mót sólrisi á landi
eilífðarinnar, hvar þér og mæta fagnandi vinir í
varpa. Þig vermi eilífðarinnar náðarsól.
Eftirlifandi ástvinum þínum öllum óska ég og
allrar guðsblessunar.
Þinn gamli granni,
Ól. Ólafsson.
5