Íslendingaþættir Tímans - 01.06.1983, Blaðsíða 5

nær samfleytt í 16 ár. Hún lét sér annt um það
stóra heimili og var sívökul um velferð bamanna.
Hún mun hafa lagt nær alla sína fjármuni í að
prýða skólaheimilið og lagði því til ómælt af
húsgögnum og tækjum, keypti m.a. orgel og gaf
skólanum, sem enn er þar í sæmilegu standi. Á
sumrum var hún oftast ráðskona hjá vegagerðinni
hér, en þrjú sumur var hún ráðskona á Stóra-
Hamri í Eyjafirði hjá Þórhalli Jónassyni, sem þá
hafði misst konu sína, og Jónasi syni hans. Þá var
hún tíma og tíma heima í Ytri-Hlíð, annaðist m.a.
móður sína veturinn 1949 er hún lá banaleguna.
Síðla árs 1963 flutti hún svo til Reykjavíkur og
leigði sér þar íbúð. Var heilsan þá farin að gefa
sig til muna. Fór hún þó að vinna á Elliheimilinu
Grund og vann þar nærri samfleytt í 6 ár. Þá fór
hún að aðstoða gamalt fólk í heimahúsum nokkra
tíma á dag. Þar á meðal voru prófastshjónin frá
Hofi sr. Jakob og Guðbjörgu, sem flutt voru
súður, einnig Halldór Ásgrímsson frv. kaupfélags-
stjóra og alþingismann og Önnu konu hans, og
allmargt fleira fólk. Þetta stundaði hún meðan
heilsan leyfði. Fyrir sex sjö árum flutti hún svo á
Minni-Grund, fékk þar herbergi sem hún gat
verið útaf fyrir sig að mestu, vann þó smátíma úr
degi á heimilinu allt fram á síðasta haust, er hún
gaf-ekki lengur haft fótavist. Flest öll sumur eftir
að hún flutti suður kom hún heim til Vopnafjarð-
ar.
Hún unni heimabyggð sinni og fæðingarstað
mjög, vinföst var hún og ættrækin. Einhverra
hluta vegna hafði hún nokkurt dálæti á mér, er ég
var smábarn, og var ég stundum um smátíma hjá
þeim Alexander á Torfastöðum þegar ég var 6-8
ára og var þar dekrað við mig. Sú umhyggja hefur
síðan fylgt mér og fjölskyldu minni. Eitt af því
sem ég held að hafi glatt frænku mína mest nú
síðustu árin var, þegar sonur minn Hörður réðst
í að kaupa ættarjörðina Vakursstaði I á því harða
ári 1979, en þá leit út fyrir að jörðin færi úr ábúð
œttar okkar eftir nær tvöhundruð ára samfellda
búsetu þar. Hefur hún fylgst af áhuga með afkomu
hans þar, og stutt hann eftir mætti sínum.
Fjármuni sína alla hefur hún gtfið stofnunum og
einstaklingum í Vopnafirði m.a. til íbúða fyrir
aldraða hér, og Hofskirkju gaf hún messuhökul
og altarisklæði, til minningar um foreldra sína.
Við hjónin þökkum ástúð í garð okkar og
fjölskyldu okkar alla tíð, og biðjum henni blessun-
ar Guðs. Guðlaug var jarðsungin frá Hofskirkju
þann 3. maí og þann dag skein sól í heiði.
Sigurjón Friðriksson
+
Þegar ég fyrir rúmum áratug fer að reyna að ná
áttum á nýjum vinnustað, Torfastaðaskóla í
Vopnafirði, mátti mér fljótlega verða Ijóst að ég
var ekki eingöngu staddur innan grárra stein-
veggja opinberrar byggingar. Ég var kominn í hús
sem átti sér líkan anda og rótgróin menningar-
heimili í sveit eiga.
Sem skólasetur eiga Torfastaðir sér stutta en
merkilega sögu. Alexander Stefánsson, sem þar
bjó myndarbúi, gaf Vopnfirðingum jörðina og
aðrar eignir sínar eftir sinn dag til þess að reisa
heimavistarskóla á Torfastöðum. Hann dó á besta
aldri 5. febrúar 1945.
En það er nú svo að öll börn eiga sér mæður,
þótt við flest berum föðurnafnið eitt með okkur
ls|endingaþættir
allan okkar ævistig og alla okkar sögu. Nafn
Alexanders mun fylgja sögu Vopnafjarðar meðan
einhver lætur sig skólamál þar nokkru varða. Hitt
óttast ég að gleymist að það hefur einnig önnur
manneskja gefið þessari menntastofnun alla alúð
sína og ævistarf.
Guðlaug Friðrika Sigurjónsdóttir frá Ytri-Hlíð
hafði verið ráðskona hjá Alexander á Torfa-
stöðum seinustu 7 æviár hans. Hún var kona natin
og umhyggjusöm og hefur því sem góð húsmóðir
átt sinn þátt í velgengni búsins.
Eftir fráfall Alexanders heldur Guðlaug áfram
vinnu á Torfastöðum sem ráðskona byggingar-
manna og síðan í 16 ár við heimavistarskólann
eftir að hann komst á. En hún var skólanum meira
en ráðskona, hún var þessu óskabarni sveitarfólks-
ins á vopnafirði sem sönn móðir. Öllum sínum
stundum var hún að vinna skólanum og hugsa um
að gera hann að fögru heimili. Hún saumaði tjöld
fyrir glugga, sængurföt í rúm og dúka á borð. Hver
króna sem hún gat sparað af ráðskonulaunum
sínum rann til skólans,aftur í gjöfum. Veggir voru
prýddir málverkum og eldhús var búið bæði
hversdagsleirtaui og viðhafnarstelli.
Ekki er meining mín að gera hér skrá yfir gjafir
eða verk Guðlaugar fyrir Torfastaðaskóla, það er
hvorki á mínu valdi né annarra, en mér er Ijúft og
skylt að þakka fyrir það sem hún hefur gert fyrir
æsku þessa byggðarlags. Menntun og uppeldi felst
ekki eingöngu í ítroðslu og hörðum aga, heldur
miklu meira í hlýju og fegrun umhverfisins. Þar
var Guðlaug hinn mikli veitandi.
Persónulega kynntist ég Guðlaugu aðeins lítil-
lega sem gamalli konu, sem þó bar nteð sér
skapfestu og reisn en þó um fram allt hlýhug. Hún
kom nokkrum sinnum í heimsókn til okkar í
Torfastaðaskóla, var þá býsett í Reykjavík. Mér
þykir leitt hve mikið tímans tönn hafði þá nagað
handaverk hennar og gjafir og sá að hún tók það
nærri sér. Guðlaug var þó söm við sig og hugsjón
sinni trú. Effir þetta sparar hún saman af ellilaun-
unum sínum og sendir skólanum orgel að gjöf,
hinn ágætasta grip.
Guðlaug Friðrika Sigurjónsdóttir lést á sjúkra-
húsi í Reykjavík 25. apríl síðast liðinn og verður
jarðsett í Hofskirkjugarði í dag, tveimur dögum
fyrir áttræðisafmælið sitt. Guð blessi minningu
hennar.
Vopnafirði, 4. maí 1983
Hermann Guðmundsson.
Fædd 29. mars 1904
Dáin 5. maí 1983
Andlát móðurömmu okkar markar tímamót í
langri sögu göfugrar konu. Samverustundir okkar
með ömmu, sem börn, táningar og fullorðin voru
góðar og ríkar. Við ýmis tækifæri þegar við sátum
í einrúmi leiddi tal okkar að hugleiðingum um
lífið og tilveruna, um dauðann og lífið eftir
dauðann.
Amma hafði frá ntörgu að segja, samt voru orð
hennar ekki alltaf mörg, en þau sögðu mikið og
meining þeirra hvarf aldrei. Hluta af ævisögu
hennar hefur hún sagt okkur frá sjálf, mæður
okkar hafa bætt sínum frásögnum við og síðasti
hlekkurinn í þeirri keðju er okkar eigin mynd og
minningar um hana. Hún sagði okkur frá sinni
hörðu barnæsku, fátækt og óöryggi, um fjölskyldu
sem mátti skilja að, að hún sem barn varð að byrja
að sjá um sig og standa á eigin fótum. Allt sitt líf
stóð hún á eigin fótum. Hún varð einstæð þriggja
barna móðir og barðist áfram fyrir sínum kjörum,
undir eilífum ótta um að geta ekki séð sínum
börnum farboða og halda saman. Hún leiddi
okkur í frásögnum sínum inní heima sinnar
sjálfstæðisbaráttu sem manrieskja, móðir og kona
síns tíma. Sagði okkur frá þeim styrk sem hún
hafði öðlast við unnin stríð alein og í óöryggi með
vinnu og húsaskjól og frá þeim máttarvana og
beiskju hún fann er hún mætti óréttlæti lífsins.
Amma á ættir sínar að rekja norðan úr
Kollafirði í Strandasýslu. Einna helst gætum við
best líkt persónuleika hennar þeim slóðum. Það
er eins og lífskjör hennar hafi ékki verið ein um
að móta hana, heldur að náttúran hafi átt sinn
hlut. Hún var stolt og yfir henni hvíldi mikil reisn
allt til síns dauðadags. Frá augum hennar og
andliti skein bjarmi eins og Ijósið frá hinum bláa
lit himins og hafs yfir firðinum fyrir norðan. Hún
var hæversk og þrátt fyrir erfiðleika og veikindi
kvartaði hún aldrei, en sýndi sinn virðuleika og
kom alltaf til dyranna eins og hún var klædd. Börn
voru henni mikið yndi og gleði, hún lýsti upp í
Framhald á bls. 7
5