Íslendingaþættir Tímans - 15.06.1983, Blaðsíða 7

Margrét Gissurardóttir
frá Byggðahorni
Framhald af bls. 8
hjónaband, 30.6. 1937. Hamingjaþeirravarmikil
er þau litu litla soninn. Hann var látinn bera nafn
afa síns Sigurjóns. Kona hans er Gunnlaug
Jónsdóttir: Þau eiga 3 börn.
Enn átti eftir að verða mikil breyting í lífi þeirra
hjóna. Guðbirni bauðst vinna við viðhald hjá
Mjólkursamsölunni í Reykjavík. Föst vinna í
augum aldamótakynslóðarinnar veitti heimilinu
örugga afkomu. Þau slógu því til og kvöddu
Asheima og Selfossbúa með söknuði og settust að
í Safamýri 93. Eftir það var Safamýri 93 ævinlega
viðkomustaður Selfossbúa er vildu veita og þiggja,
því aldrei gat Margrét þegið án þess að gjalda
vinargjöf og vinirnir voru margir, óendanlega
margir og alltaf gladdist hún jafn innilega við
hverja heimsókn.
í Safamýri 93 hófst nýtt tímaskeið í lífi Margrét-
ar. Þá sneri hún sér alfarið að þjóðbúningasaum.
Hún saumaði allar gerðir, frá upphlutsettum og
skúfhúfum upp í mötla og skautbúninga. Eftir-
spurnin var mikil. Hún fékk ótal upphringingar
utan úr hinum stóra heimi, svo sem Ameríku og
Evrópu. Þá var hún beðin um að kaupa í
búningana og sauma eftir máli, sem að henni var
gefið upp í símann. Allt fór þetta vel og allir voru
harðánægðir. Hún gat hvergi nærri liðsinnt öllum
og var ósátt við að þurfa að segja nei, en hún gat
ekki annað. Vinnutími hennar var oft frá kl. 7 að
morgni til kl. 23 að kvöldi og færi hún í heimsókn
var hún vís að hafa með sér verkefni, svo tímanum
væri ekki eitt til einskis. Fáir dagar á ári voru of
heilagir fyrir vinnu og henni leiddist slíkir dagar.
Hún naut þess að eiga góðan mann sem hjálpaði
henni við allt sem í hans valdi stóð. Hann setti
allar merkingar á stakkpeysu stakkana fyrir saum,
hann sneið öll skinn á möttlana. Hann ryksugaði
hvern tvinnaspotta af gólfinu, svo það var eins og
spegill. Það er áreiðanlega sú besta hjálp sem
nokkur saumakona fær. Bæði unnu þau af kappi
að tekjuöflun nokkuð fram yfir áttrætt. Það fé var
ekki lagt á vöxtu í banka, nei, nei. Það fór til að
gleðja aðra, bæði innan fjölskyldunnar og ekki
síður utan, því margur var vinurinn. Um árabil
var námsfólk til húsa hjá þeim á vetrum. Það fólk
á áreiðanlega ljúfar minningar frá þeim tíma. Þau
hafa sjálf reist sér þann bautastein, sem mölur og
ryð fær ekki grandað. Þeirra beggja verður
svinlega getið í einu af kunnugum, fyrir rausn
þeirra og sanna vináttu,
Margrétar mun lengi verða getið sem einnar
mikilhæfustu þjóðbúningasaumakonu á liðnum
áratugum. Sjálf er ég innilega þakklát að hafa átt
kost á því að þekkja svo mikið mannkostafólk.
Guðbjörn andaðist 20.11. 1981 eftir þunga legu á
Landakotsspítala og Margrét Ingibjörg kvaddi
þennan heim hálfu öðru ári seinna úr sama
sjúkdómi, eða 24/5 1983 eftir 2ja mánaða legu á
íslendingaþættir
Landspítalanum. Hún var jarðsett frá Selfoss-
kirkju 4/6 1983.
Blessuð sé minning mætrar konu.
Hulda Pétursdóttir, Útkoti
t
Sl. laugardag 4. júní var gerð frá Selfosskirkju,
útför Margrétar Gissurardóttur, Safamýri 93,
Reykjavík.
Margrét var fædd 26. júlí 1897 og var elst af 16
•börnum þeirra hjóna Ingibjargar Sigurðardóttur
og Gissurar Gunnarssonar ábúenda í Byggðar-
horni í Flóa.
Margrét giftist 17. júlí 1921 miklum ágætis
manni, Guðbirni Sigurjónssyni frá Króki í
Hraungerðishreppi. Guðbjöm lést 21. nóvember
1981. Blessuð sé minning hans.
Þau Margrét og Guðbjörn hófu búskap sinn í
Króki, en síðan lá leið þeirra í Sandvíkurhrepp
þar sem þau keyptu og hófu búskap á eyðijörð-
inni Jórvík í næsta nágrenni við Byggðarhorn. Þar
lá mikið verk fyrir höndum við uppbyggingu
jarðarinnar. Þcssari uppbyggingu urðu þau þó frá
að hverfa vegna lasleika Guðbjörns sem hann
náði sér þó af, og fluttu um set til Selfoss. Þar
reistu þau sér mikið myndarhcimili að Austurvegi
36. Ég veit að þar ríkti mikill myndarbragur óg
var gestum ekki á kot vísað, hvorki þá né seinna
þar sem heimili þeirra var annars vegar. Upp úr
1960 fluttu þau svo til Reykjavíkur að Safamýri
93 þar sem þau bjuggu svo síðan.
Margrét og Guðbjörn eignuðust tvö börn,
Sigrúnu, ekkja Valdimars Karls Þorsteinssonar,
búsett í Reykjavík og Sigurjón, kvæntur Guð-
laugu Jónsdóttur, búsettur í Njarðvík. Auk þeirra
systkina ólu þau upp tvær fósturdætur, Rögnu
Pálsdóttur, gift Gunnari Ingvarssyni, búsett í
Mosfellssveit og Guðrún Guðmundsdóttur gift
Sigurði Jónssyni. Afkomendahópurinn er orðinn
stór og lagði oft leið sína í Safamýrina.
Kynni mín af þeim hjónum hófust fyrir um 15
árum, þegar ég sem ungur námsmaður fékk leigt
herbergi hjá þeim í Safamýrinni. Mér er eftir-
minnilegt fyrst þegar ég kvaddi þar dyra og þau
hjón birtust. Það vakti strax athygli mína hve þessi
fullorðna kona bar sig vel. Samfara mikilli reisn
og glæsileik í framkomu var ákveðni í svip og tali.
Mér var vísað til herbergis í íbúð þeirra, afhentur
lykill og boðinn velkominn. Fyrsta kvöldið fór ég
út til að skemmta mér og uppgötvaði svo þegar
heim kom, mér til skelfingar að ég hefði gleymt
húslyklinum. Ekki var um annað að gera en að
vekja húsráðendur til að komast inn. Þetta
kostaði mig talsverð innri átök, en þó þóttist ég
vita eftir stutt kynni að betra þætti Margréti að ég
vekti hana, frekar en að ég gisti annars staðar. Það
reyndist I íka rétt, en eftir þetta tók Margrét af mér
völdin hvað varðaði frekara útstáelsi á þann hátt
sem hcnni var lagið. Síðan hófust pieð okkur mjög
ágæt kynni sem vöruðu allt fram til hins síðasta.
Hjá þeim hjónum dvaldi ég að meira eða minna
leyti í þrjú ár, og cftir að námi lauk átti ég og mín
fjölskylda þar öruggt athvarf.
Margs er að minnast og þakka frá þessum tíma.
Sameiginlegra ferða austur fyrir fjall, skreiðar-
ferða til Þorlákshafnar eða suður með sjó eða
innkaupaferða víðsvegar um borgina. Þá koma
upp í huga mér notalegar kvöldstundir þegar við
Guðbjörn sátum yfir sjónvarpi eða spjalli en
Margrét sat við sína sauma svo sem hennar var
venjan. Þá var rætt um liðna daga, og ég fræddur
um ýmsa samtímamenn þeirra og annað sem vert
var að kynnast. í sliku spjalli naut Guðbjörn sín
einkar vel enda stálminnugur og vel greindur.
Margrét var létt í skapi og átti afar gott með að
gera að gamni sínu, og var það ekki síst sá þáttur
í fari hcnnar sem ég kunni hvað best að meta. Af
þeirri alvöru ræddum við um stjórnmálin og
tókum afstöðu til manna og málefna út frá þeim
punkti.
Gestrisni hafði Margrét í blóði sér. Ófáir hafa
þcgið frá henni flatkökusneið, kleinur eða hangi-
kjötsbita og sjaldan þótti henni maturinn of-
skammtaður. Varla kom það fyrir að maður kæmi
til hennar án þess að vera leystur út með gjöfum
í einni eða annarri mynd, hvort heldur það var
matur fatnaður eða eitthvað annað. Um greiðslur
var ekki að ræða enda ríkti hjá þeim hjónum
báðum sá andi að betra væri að gefa en þiggja. Ég
er ekki grunlaus um að þessi mikla gjafmildi
Margrétar hafi stundum virkað sem afskiptasemi,
en ég tel mig vita að ef henni fannst hún eiga of
mikið af einhverju þá var höfuðatriðið frá hennar
hálfu að koma því til annarra sem hún taldi þess
frekar þurfa. Þessa þáttar í fari hennar fékk ég að
kynnast og fyrir það vil ég nú þakka.
Margrét var landsþekkt fyrir saumaskap sinn á
íslenska þjóðbúningnum. Á því sviði var hún
listamaður sem átti fáa sína líka. Hvort heldur það
var við saum á peysufötum, upphlut eða skautbún-
ingi var handbragð hennar snilldarverk. Ég var
vottur að því þegar kona ein kom niðurbrotin með
nýjan búning sem hún hafði látið sauma annars
staðar og bar upp vandræði sín við Margréti þar
sem búningurinn var alls ónothæfur og illa saum-
aður. Þá sá ég þann feikna mun sem var á
vinnubrögðum Margrétar og annarra.
Allt fram undir það síðasta var Margrét að
suma búninga. Eftirspurnin var mikil en kraftarnir
að þverra. Það er öllum unnendum íslenska
þjóðbúningsins mikil eftirsjá að Margréti og
margir sem þakka henni störf við að koma honum
á framfæri á svo vandaðan máta.
Nú þegar þau hjón eru bæði horfin héðan vil ég
þakka þeim fyrir samveruna og þá tryggð sem þau
sýndu mér og minni fjölskyldu á allan máfa.
Framkoma þeirra í minn garð var einstök og var
mér til góða. Hafið mína hjartans þökk. Margréti
fylgja einnig kveðjur með þakklæti fyrir einlæga
vináttu frá Maríönnu og hennar fjölskyldu.
Margrét mín, far þú í friði, friður Guðs þig
blessi.
Börn um þeirra hjóna og aðstandendum öllum
flytjum égogmín fjölskyldaokkarsamúðarkveðj-
ur.
Níels Arni Lund.
7