Íslendingaþættir Tímans - 29.06.1983, Síða 1

ISLENDIIMGAÞJETTIR
m
Miðvikudagur 29. júní 1983 — 24. tbl. TIMANS
Systkinaminning:
Þorgeir Jakobsson
Fæddur 6. apríl 1902
Dáinn 19. mars 1983
Jóna Jakobsdóttir
Fædd 8. janúar 1904
Dáin 11. apríl 1983
Nýlega eru látin í Norðurlandi systkinin Þorgeir
og Jóna Jakobsbörn frá Haga í Aðaldal. Þorgeir
dó á Sjúkrahúsi Akureyrar tæplega áttatíu og eins
árs, en Jóna dó á Sjúkrahúsi Húsavíkur á
áttugasta aldursári. Þau voru elstu börn Jakobs
Þorgrímssonar frá Nesi í Aðaldal, bónda í Haga
og konu hans Sesselju Jónasdóttur. Ætt Jakobs er
rakin í Ættum Þingeyinga I. bindi og vísast til þess
(Ætt Magnúsar Jónssonar á Hólmavaði). Sesselja
var dóttir Jónasar bónda í Hrauni í Aðaldal
1878-1903 Sigurðssonar bónda á Kraunastöðum í
Aðaldal 1835-1850 Jónssonar bónda þar 1824-
1835 en áður í Sýrnesi í Aðaldal frá 1806
Ólafssonar. Kona Jónasar i Hrauni og móðir
Sesselju var Jóna Andrésdóttir.
Þau Þorgeir og Jóna ólust upp í Haga, elst tíu
systskina, en þar bjó Jakob allan sinn búskap
(utan fyrsta árið), til æviloka, en hann lést 26.
nóvember 1926 ítæpt fimmtugur að aldri.
Það var ekki auður í búi í Haga, eins og sagt er,
fremur en var víðast hvar á þeim tíma, á fyrstu
áratugum þessarar aldar og árum hinnar fyrri
heimsstyrjaldar. Hagi var ekki meira en meðal-
jörð, en hún komst af fjölskyldan í Haga. Jakob
var slyngur að kasta flugu og margan málsverðinn
fékk hann úr Laxá handa heimili sínu og var
fengsæld hans á orði meðal nágranna, en Laxá
deilir merkjum fyrir endilöngu Hagalandi stekkjar-
veg frá bæ.
Nú er ég kveð þau systkinin Þorgeir og Jónu frá
Haga, aldin að árum, með nokkrum minningar-
orðum, get ég ekki látið vera að nefna albróður
þeirra er einn var áður horfinn úr hópnum, Jónas
veðurfræðing, er lést á Gamlársdag 1974, aðeins
57 ára að aldri, úrvalsmaður að allri gerð.
Þorgeir var fæddur 6. apríl 1902 að Nesi í
Aðaldal en fluttist ársgamall að Haga með
foreldrum sínum og ólst þar upp. Hann var
snemma lesgjarn og námfús og mun hafa lært
meira en margur annar af lestri bóka. Man ég
krakkinn er hann kom unglingur í Fjall, þar sem
ég átti heima, til þess að fá lánaðar bækur úr
lestrarfélagi sveitarinnar er var geymt þar í
þinghúsinu, að hann valdi gjarnan bækur er voru
minna eftirsóttar af öðrum. Hg minnist þess að eitt
sinn fékk hann þrjár bækur samstæðar í dumb-
rauðu alshirtingsbandi, vel meðfarnar og í góðu
útliti, enda hjá þeim sneitt af mörgum. Það var
bókaflokkur er hét Stafrof náttúruvísindanna,
gefnar út af Bókmenntafélaginu. Ein bókin hét
Eðlisfræði, önnur Efnafræði en nafn þeirrarþriöju
er mér ekki handbært. Þorgeir hafði þessar bækur
lengi vetrar og veit ég að hann hefur mjög notið
góðs af lestri þeirra og fleiri líkra bóka, en hugur
hans stóð til náms á náttúrufræðilegum sviðum,
þótt ekki gæfust tækifæri til náms.
Þorgeir var í héraðsskólanum á Laugum fyrsta
veturinn er hann starfaði og síðar var hann bryti
við skólann og æ síðan var hann bundinn þeim
stað og því margbreytilega skólahaldi og starfsemi
er þar komst á fót.
Snemma á rafvæðingarárum Bjarna Runólfs-
sonar komst Þorgeir í samband við Bjarna og
vann hann með Bjarna og á vegum hans að
byggingu rafstöðva út um sveitir. Þar var hann
kominn á þann starfsvettvang er hugur hans stóð
til og varð að nokkru leyti hans ævistarf. Hann
lærði rafvirkjun, mest í sjálfsnámi, og hlaut
full réttindi í þeirri grein.
Árið 1931 við skiftingu Grenjaðarstaðar fékk
Jóna 18 ára.
Þorgeir einn fimmta hluta jarðarinnar til nýbýlis-
stofnunar að Brúum, en þar var fornt eyðibýli við
Laxárgljúfur, og hafði verið í eyði einum áratug
lengur en öld, síðan langalangafi Þorgeirs, Jón
Kristjánsson fluttist þaðan að Sýrnesi þar sem
hann bjó síðan. - Jón á Brúum var faðir Sesselju
konu Andrésar Ólafssonar í Fagranesi. Þeirra
dóttir var Jóna kona Jónasar í Hrauni en þeirra
dóttir Sesselja móðir Þorgeirs og Jónu.
Þorgeir giftist 16. maí 1935 Ólöfu Indriðadóttur
frí Fjalli, systur minni. Hafði hann þá byggt að
Brúum íbúðarhús og peningshús. Nýbýli þeirra
Þorgeirs og Ólafar á Brúunt var fyrsta bygging
reist við Gljúfrin í nútíð. Þar byggði hann svo
rafstöð fyrir sig, eina þá fyrstu í sveitinni. Sú
framkvæmd varð til þess að stofnað var rjómabú
í suðurhluta sveitarinnar og aðstaða fengin í
kjallara íbúðarhúss þeirra með raforku frá heimilis-
rafstöð hans. Rekstur þessi varaði í sjö ár og þótti
gefast sæmilega. Þegar svo að K.Þ. stofnaði
mjólkursamlag á Húsavík var smjörgerð þessi
lögð niður og gengið til liðs við samlagið. - Árið
1938 voru hafnar framkvæmdir við Laxárvirkjun
þarna í gljúfrunum hjá Brúum, en það er önnur
saga-
Á Brúum bjuggu þau Ólöf og Þorgeir til 1965.