Íslendingaþættir Tímans - 12.10.1983, Blaðsíða 1

ISLENDINGAÞÆTTIR
Miðvikudagur 12. október 1983 —. tbl. TÍMANS
Stefán Reykjalín
byggingameistari Akureyri 70 ára
Vinur minn og samstarfsmaður um langt skeið,
Stefán Reykjalt'n byggingameistari á Akureyri. er
70 ára í dag, sunnudaginn 9. október. Það má nú
segja. að hratt fljúgi stund. því rnér finnst eins og
það hafi gerst í gær, þegar vinir og kunningjar
Stefáns fögnuðu honum sextugum í eftirminnilegri
veislu, sem hann hélt þá á heimili sínu. Þó er
liðinn heill áratugur og hefur vissulega margt gerst
og breyst á þeint tíma. Það sem mér finnst þó ekki
hafa breyst síðan er hinn síungi andi sem í
manninum býr og gerir það að verkum að hann er
alltaf léttur og hress, Það liggur jafnvel við að
Stefán yngist með árunum að þessu leyti og að
mínu mati eru þetta einhverjir bestu eiginleikar,
sem hverjum rnanni eru gefnir. Og að fá slíka
samverkamenn er ómetanlegt.
Stefán fæddist á Akureyri fyrir sjötíu árum
síðan. Hann getur líka státað af því að vera
fæddur í hjarta bæjarins því sá atburður átti sér
stað í Brekkugötu 5, sem er í miðjum miðbænum.
Foreldrar hans voru Ingibjörg Bjarnadóttir og
Guðmundur Ólafsson. byggingameistari. en þau
voru ekki gift og var Stefán þess vegna tekinn í
fóstur af konu Guðmundar. en hún var Svanfríður
Jónsdóttir. Mpð þeim flutti hann 2ja ára gamall
að Stóra-Holti í Fljótum og ólst þar upp til 12 ára
aldurs. Að vera alinn upp í Fljótum í Skagafirði
býr liver maður að allt sitt líf. það getur sá er
þessar línur ritar vottað. Þar var ég svo heppinn
að vera í sveit til fjölda ára. þar var mannlífið
einstakt og náttúrufegurð mikil. Enda er það svo
að þessi ár hefur Stefán minnst á við mig mjög oft
og á þaðan margar skemmtilegar minningar. Ekki
gerðist hann þó Fljótamaður til frambúðar því
fjölskyldan flutti til Akureyrar aftur áíið 1926 þar
sem Guðmundur gerðist umsvifamikill bygginga-
meistari. Áriö 1933 devr Svanfríður fóstra Stefáns
og þá cr það sem foreldrarnir ganga í hjónaband
og taka upp búskap saman. Hefur Stefán það oft
í flimtingum. að hann hafi fæðst óskilgetinn. en
orðið skilgetinn þegar hann stóð á t\ ítugu. Stefán
gekk í Menntaskólann á Akureyri og varð stúdent
vorið 1938. Ekki varð þó meira úr bóklegu námi.
en hann hafði starfað mikið með föður sínum að
byggingum og tók nú að sér byggingareftirlit í
sveitum fyrir Kaupfélag Eyfirðinga. Vegna allra
þessara starfa öðlaðist hann meistararéttindi sem
husasmiður án þess að þurfa að fara í eiginlegt
nám. og árið 1943 hóf hann sjálfstæðan rekstur í
byggingariðnaði, rekstur sem hann rak farsællega
í rúmlega 30 ár. Eru margar stærri byggingar á
Akureyri byggðar af Stefáni og hans mönnum og
má þar t.d. nefna Landsbankann, Útvegsbank-
ann. Búnaðarbankann. Amaro og Heimavist
Menntaskólans. Þær eru síðan ótaldar allar íbúð-
irnar. smáar og stórar sem Stefán hefur byggt og
selt og það er mér kunnugt um að hann var
annálaður fyrir dugnað og áreiðanleika. Þannig
munu skólameistararnirbáðir, Sigurðurog Þórar-
inn ætíð hafa leitað til Stefáns. þegar þcir þurftu
að fá byggingarleg ráð og síðan byggði hann að
þeirra undirlagi Heimavist Menntaskólans. eins
og áður er getið. Og til marks um traust Þórarins
á Stefáni og vissu um að hann gæti leitt nemendur
á betri brautir þá voru menn um tíma sendir í
vinnu til hans þegar út frá reglum skólans hafði
brugðið. Þetta var kallað að fara á Brimarhólm og
er mér minnisstætt. þegar einn ágætur skólabróðir
minn lenti þar í viku tíma. Er liann nú virðulcgur
hæstaréttarlögmaður á Akureyri og telur vistina
hjá Stefáni með betri köflunum í uppeldi sínu.
Stefán Revkjalín gerðist framsóknarmaður.
Sumum reynist oft erfitt að hcnda reiður á þvt
hvaða stefna hún sé þcssi framsóknarstefna, hvort
þetta séu íhaldsmenn eða sósíalistar og allt þar á
milli. Ég segi stundum að Stefán sé einn af bctri
íhaldsmönnum, sem ég hcfi hitt, en eitt ervíst, að
samvinnuhugsjónin er honunt í blóð borin og
hann er einlægur samvinnumaður. í bæjarstjórn-
arkosningunum 1954 var Stefán í fimmta sæti á
lista Framsóknarflokksins, en þá fékk flokkurinn
þrjá menn kjörna. Atvikin höguðu þvi svo, að
tveimur árum síðan tluttust tveir af aðalmönnun-
um úr bænum og upp frá því átti Stefán setu í
Bæjarstjórn Akureyrar til árisins 1978 cða í 22 ár.
Þær eru ekki margar nefndirnar á vegum bæjarins,
sem Stefán hefur ekki setið í lengri eða skemmri
tíma. Þó cr byggingarnefnd sú sem hann átti
lengst setu í, eða 25 ár, lengst af scm formaður.
Formaður Hafnarstjórnar hefur hann verið frá
1962 til þessa dags og urn árabil hcfur hann átt sæti
1 stjórn Hafnarsambands sveitarfélaga. Stcfán
hefur verið umdcildur, eins og alltaf er um þá, sem
gefa sig að opinberum málum, en ætíð hefur liann
leitast við að gera það sem honum hcfur þótt rétt
og það sem hann hefur talið bæjarfélaginu fyrir
bestu. Það veit sá sem þetta ritar af löngum og
nánum kynnum við þann sem um er rætt.
í árslok 1971 uröu þáttaskil í lífi Stefáns
Reykjalín. Þá va hann skipaður formaður í stjórn
Slippstöðvrinnar á Akureyri. sem þá hafði átt við
mikla rekstrar- og fjárhagserfiðleika að etja um
skeið. Sýnir þetta hvert traust var boriö til
Stefáns. að fela honum þetta verkefni. því mjög
mikil óvissa var um framtíð þessa fyrirtækis og
miklar efasemdir um að hægt væri að koma því á
réttan kjöl'. Með skipun Stefáns í þetta embættis
hófst það samstarf okkar, sem síðar leiddi til
einlægrar vináttu og trúnaðar, sem aldrei hefur
borið skugga á Þarna sýndi hann kjark. svo sem
hans var von.með því að takast á hendur þetta
áhættusama starf. Hann hafði öðlast viðurkenn-
ingu í öllum fyrri störfum sínum og hann hafði
miklu að tapa ef þessi tilraun hcppnaðist ekki.
Mér er oft hugsað til þessara ára. Aldrei var
Stefán með ncinn bilbug og vol og víl var nokkuð
sem ekki komst að á þeim bæ. Bjartsýnin hafði
alltaf yfirhöndina og eins og sagt var í upphafi
þessarar greinar voru þetta þeir kostir, sem
stjórnarformaður undir þessum kringumstæðum
þurfti að vera, búinn. Það hefur sennilega aldrei