Íslendingaþættir Tímans - 16.11.1983, Blaðsíða 4

Lárus G. Sigurðsson,
bóndi á Tindum, A-Húnavatnssýslu
Fæddur 21. apríl 1906
Dáinn 14. október 1983
Föstudaginn 14. októbers.l. lést ásjúkrahúsinu
á Blönduósi, Lárus Sigurðsson bóndi á Tindum.
Útför hans fór fram frá Blönduóskirkju, laugar-
daginn 22. október, að viðstöddu fjölmenni.
Nokkur síðustu árin átti Lárus við vanheilsu að
stríða, en var þó á fótum fram til þess síðasta,
kannski oft þjáður, þó hann léti ekki á því bera.
Læknar Landsspítalans hafa undanfarin ár
fylgst með heilsu Lárusar og síðastliðið vor, er
hann var hjá þeim í rannsókn, töldu þeir allt vera
á réttri leið, og vakti það vonir um að hann ætti
mörg ár eftir enn meðal fjölskyldu og vina. En í
haust veiktist hann snögglega og var rúmliggjandi
skamman tíma þar til yfir lauk.
Lárus var fæddur í Vöglum í Vatnsdal 21. apríl
1906, sonur Sigurðar Jónssonar og Þorbjargar
Jósafatsdóttur. Faðir Sigurðar var Jón Bjarnason,
bóndi á Kúfustöðum í Svartárdal, Jónssonar frá
Steiná, en hann var Eyfirðingur. Frá Jóni á Steiná
er Steinárátt talin, en það er fjölmenn ætt um
Húnaþing og Eyjafjörð.
Þorbjörg, móðir Lárusar var fædd á Litlu-Ás-
geirsá í Víðidal, dóttir Jósafats Guðmundssonar
og Önnur Jónsdóttur. Ingunn, móðir Jósafats var
systir Guðmundar, föður Guðmundar á Torfalæk,
en hans börn voru, Jón á Torfalæk, Páll Kolka
læknir og Marta, er búsett var á Skagaströnd.
Þorbjörg átti þrjár systur, Ingunni, Soffíu og
Jónínu Guðrúnu. Ingunn og Soffía fluttu til
Suðurnesja og bjuggu í Keflavík og Sandgerði, og
eru margir afkomendur þeirra þar búsettir og
einnig í Reykjavík. Jónína Guðrún bjó á Hrafn-
abjörgum í Svínadal, en hún var móðir þess er
þetta ritar.
Sigurður og Þorbjörg áttu fimm börn, fjórar
dætur og einn son, þann sem hér er minnst. Ein
systranna er látin, Anna er gift var Sigurði
Bjarnasyni, bónda í Brekkukoti í Þingi, en hann
lést fyrir mörgum árum. Hinar eru: Margrét er
vann tengi hjá Andrési Andréssyni, klæðskera í
Reykjavík, nú búsett á Blönduósi, Soffía, gift
Hafsteini Jónassyni, bónda á Njálsstöðum. Haf-
steinn lést fyrir nokkrum árum, Soffía býr nú á
Blönduósi og Ingibjörg gift Valgeiri Jónassyni
bónda á Skarði í Melasveit. Þau eru nú búsett á
Akranesi.
Lárus átti einn hálfbróður, Jón Sigurðsson er
lengi vann hjá Pósti og síma, en er nú látinn.
Lárus ólst upp hjá foreldrum sínum í Vöglum
og víðar í Húnaþingi, en á þeim tíma var oft erfitt
um jarðnæði, og algengt að tvíbýli væri á jörðum.
Lárus fór til náms í Bændaskólanum á Hólum í
Hjaltadal 1923 og lauk búfræðiprófi árið 1925.
Lárus var frábær námsmaður. Á þessum árum var
skólastjóri á Hólum, Páll Zophaníasson, síðar
4
alþingismaður og búnaðarmálastjóri, og var vin-
átta með þeim Lárusi og Páli alla tíð síðan. Oft
minntist Lárus Páls og mat hann mjög umfrarn
aðra menn.
Að námi loknu vann Lárus að búi foreldra sinna
og í vegavinnu, en þar var hann ýmist flokksstjóri
eða verkstjóri.
Árið 1928 hóf Lárus búskap á Grund í Svínadal,
ásamt foreldrum sínum og síðar á Hamri í
Langadal. Er Lárus flutti að Hamri, var þar lítið
tún og lélegar byggingar og því ekki álitleg bújörð
fyrir hann, sem þá þegar var með allstórt bú. En
með ræktun og byggingum breytti Lárus Hamri í
allgóða bújörð, þó landlítil sé.
Lárus giftist 1937, eftirlifandi konu sinni, Krist-
ínu Sigurjónsdóttur, bónda á Tindum, Þorláks-
sonar og Guðrúnar Erlendsdóttur frá Beinakeldu,
en Guðrún var systir Sigurðar og Jóhannesar á
Stóru-Giljá, Eysteins á Beinakeldu og Sólvei^ar á
Reykjum.
Fýrstu búskaparár sín bjuggu þau Lárus og
Kristín á Hamri, en frá 1944 á Tindum og keyptu
jörðina skömmu síðar. Þau byggðu upp öll hús og
ræktuðu, svo nú er túnið á Tindum eitt af stærstu
túnum í Svínavatnshreppi.
Þau hjón eignuðust þrjú börn, Sigurjón bónda
og oddvita á Tindum, f. 1937, Gunnar f. 1942 en
hann lést 1948, þá á sjöunda ári, mikið mannsefni,
og Margréti Gunnhildi f. 1951, gifta Sigurði
Ingþórssyni frá Uppsölum, búsetta á Blönduósi.
Þau eiga þrjú börn og ber eitt þeirra nafn afa síns,
Lárus Sigurðsson.
Lárus var stórhuga framkvæmdamaður, ein-
lægur samvinnumaður, félagslyndur og snjall
ræðumaður, fljótur að átta sig á aðalatriðum hvers
máls og lagði öllum góðum málum lið. Lárus fékk
sína fyrstu þjálfun í félagsmálum í Ungmennafé-
lagi Svínavatnshrepps, en þar var hann kosinn til
forystu á ungum aldri. Síðan var hann af sveitung-
um sínum kosinn til þátttöku eða forystu í flestum
þeim opinberum störfum sem vinna þarf fyrir
sveitarfélag og sýslu.
Lárus var um tugi ára í hreppsnefnd Svínavatns-
hrepps og oddviti um skeið. 1 sýslunefnd frá 1962
til 1974. í stjórn Sölufélags Austur-Húnvetninga í
20 ár, fulltrúi á aðalfundum Stéttarfélags bænda,'
formaður Búnaðarfélags Svínavatnshrepps. í
sóknarnefnd og ef til vill í fleiri nefndum, sem ég
kann ekki að nefna. Lárus vann ásamt fleirum að
stofnun Veiðifélags bænda í Torfalækjar- og
Svínavatnshreppi, um vatnasvæði Laxár á Ásum,
sem þegar er farið að bera árangur með aukinni
fiskgengd í sumar árnar. En mcð aukinni og
áframhaldandi ræktun má gera allar árnar að
laxveiðiám, þó enn hafi hægt gengið með Svín-
adalsá og Sléttá.
Þó félagsmálin tækju oft tíma Lárusar frá
bústörfum, þá bjuggu þau hjón alltaf stórbúi á
Tindum og átti Sigurjón, sonur þeirra þar hlut að
máli, en hann vann búinu alla tíð, nema þau ár er
hann var í skóla, en hann er búfræðingur frá
Hólum.
Eitt sinn sagði Lárus frændi við mig, að það væri
eitt sinn mesta happ að Sigurjón væri hneigður til
búskapar og héldi áfram búskap á Tindum, er
hann sjálfur hætti, enda væri það öllum sönnum
bændum gleðiefni ef niðjar þeirra héldu samstarf-
inu áfram.
Ég og fjölskylda mín vottum Kristínu, börnum
hennar og öðrum aðstandendum innilega samúð.
Gústav Sigvaldason
t»eir sem
skrifa
minningar-
eða afmælis-
greinar
í íslendinga-
þætti, eru
vinsamlegast
beðnir um
að skila
vélrituðum
handritum
islendingaþættii’