Íslendingaþættir Tímans - 23.11.1983, Blaðsíða 1

ÍSLENDINGAÞISTTIR
Miðvikudagur 23. nóvember 1983 — 44. tbl. TÍMANS
Olafur S. Magnússon
kennari
Fæddur 18. júlí 1918
Dáinn 18. oklóber 1983
Konvinko pri la celo: jen la spron'
kiu vin portis daure en laboro
por Esperanto, kies plena son’
neniatn estis for de via koro.
Vi planis - kajplenumis: bela lig’
funkciis ciam inter pens' kaj faroj,
agnoskis ja realon, sed instig'
al pliö vin agigis, malgraú baroj.
Vi vivis por konstrui laú la fid’
ke lingvo servas por forigi limojn,
ke pacon povas krei nur la gvid'
de plena scio kiel rompi timojn.
Certigas pri si vintro kaj la vent’
kun firma teno kiel diktas lego
de nia lando; nia norda sent’
akceptas tion: venu Vintra Rego!
Sed vivu tamen flamo, por futur’
pli varma kaj pli luma en naturo,
sed antau cio por gvidado sur
la pinto elstaranta kiel turo
el la nebulo, kiu baras nin
de pli rapida iro al hom-amo
interkomprena, kaj jen mi vidas vin,
unu el tiuj nutrintoj de la flamo,
vin, kiu malaperis, sed jam nun
sentigas vian eston pluinstige
en niaj pensoj pri kreskonta sun'
de Esperanto, vaste kaj vivige.
Amik', adiau, dankojn pro kunir’
dum tridek jaroj en labor, samcela,
ceestu vi en mia nuna dir'
kaj plue vivtt malgrau bal' kruela.
Baldur Ragnarsson
Það var í miðjum próflestri vorið 1947 að allt í
einu rifjaðist fyrir mér gamall ásetningur: að læra
aiþjóðamálið esperanto. Er ekki að orðlengja
það, að ég lagði frá mér það sem ég var að fást við
og hljóp út í bókabúð að kaupa kennslubækur í
alþjóðamálinu. Þessar bækur reyndi ég að notfæra
mér eftir því sem stopular stundir frá prófönnum
og löngum vinnudögum í sumarvinnu leyfðu. Ég
var að vonum feginn að sjá á haustdögum auglýst
námskeið í esperanto og við eftirgrennslan komst
ég að því að Ólafur S. Magnússon kennari, til
heimilis við Bergstaðastræti í Reykjavík, stóð
fyrir þessu námskeiði. Fór ég til fundar við Ólaf á
heimili hans og hófust þar með kynni, sem leiddu
til kunningsskapar, samvinnu og vináttu æ síðan,
en síðast bar fundum okkar saman á vegum
Esperantistafélagsins Auroro þann 7. október
síðastliðinn. Þá tjáði hann mér, að í vetur hefði
hann meiri tíma en áður til að sinna sameiginlegu
áhugaefni okkar. Þó að mér væri þá Ijóst að
Ólafur gekk ekki heill til skógar, verð ég að
viðurkenna að fréttin um lát hans hinn 18. október
kom yfir mig eins og reiðarslag. Svo vakandi var
hugur Ólafs og vinnufús að ekki var hægt að hugsa
sér að verkalok væru skammt undan.
Ólafur hafði fengist við esperanto og störf í
þágu esperanto-hreyfingarinnar í nærfellt hálfa
öld er hann lést. Áhugi hans á málinu vaknaði
þegar 1933 og fylgdi í kjölfarið nám hjá Þórbergi
Þórðarsyni og síðar hjá búlgarska esperantistan-
um Ivan Krestanov á árunum 1934-38. Síðar mun
hann hafa notið góðs af fyrirlestrum ýmissa
esperantofræðara af mörgum þjóðum, sem ötult
sjálfsnám með lestri og bréfaskiptum, en hann
mun hafa skrifast á við fólk úr allt að þrjátíu
þjóðlöndum, og síðar ritstörf, einkum þýðingar,
munu ekki hvað síst hafa gert hann að hálærðum
esperantista.
Störf Ólafs í þágu esperantohreyfingarinnar
voru svo margvísleg að hætt er við að það sem hér
fer á eftir verði aðeins ófullkomin upptalning.
Þegar Ólafur hóf nám í esperanto mún hafa verið
hér starfandi „Esperantofélagið í Reykjavík,"
sem síðar lognaðist út af. Vildi hann ekki una því
að hér væri ekkert félag esperantista starfandi og
boðaði því til stofnunar nýs félags þann 18. apríl
1944. Hlaut það nafnið „La Esperantista Societo
Auroro og hefur starfað óslitið síðan. Var Ólafur
formaður félagsins á árunum 1944-49, 1955-59 og
1963-79. Hann var einnig í stjórn íslenska esper-
antosambandsins frá 1949.
Ólafur gaf út bréfanámskeið í esperanto árið
1944 og starfrækti það uns Bréfaskóli Sambands
íslenskra samvinnufélaga tók við rekstri þess, en
Ólafur annaðist kennsluna lengst af. Auk þessa
kenndi hann á ýmsum námskeiðum, í seinni tíð
einkum framhaldsnámskeiðum. Hann samdi og
gaf út íslenskt - esperanto orðasafn handa
nemendum. Ólafur var hvatamaður þess, að
íslenskir esperantistar hófu að gefa út blaðið
„Voco de Islando" og var ritstjóri þess ásamt
öðrum. Birtust í því blaði nokkuð af því sem hann
þýddi úr íslenskum bókmenntum. Þá var ólafur í
nefnd á vegum íslenska esperantosambandsins,
sem unnið hefur að undirbúningi sýnisbókar úr
íslenskum bókmenntum (Islanda Antologio) og
munu ýmsar þýðingar hans, einkum úr fornbók-
menntun, birtast þegar þeirrar bókar verður
útkomu auðið. Þýðingar Ólafs bera vott um
vandvirkni og vald hans á alþjóðlegum stíl á
esperanto.
Þó að störf Ólafs að málefnum esperantos væru
flest unnin í þágu íslensku hreyfingarinnarstarfaði
hann einnig 1 þágu Alþjóðlega esperantosam-