Íslendingaþættir Tímans - 07.12.1983, Blaðsíða 2

Hrefna Jóhannsdóttir
Fædd: 2. júlí 1936
Dáin: 5. nóv. 1983
Kallið er komið
Komin er nú stundin
vinaskilnaðar viðkvœm stund
vinirnir kveðja
vininn sinn látna
er sefur hér hinn síðasta blund.
Margs er að minnast
margt er hér að þakka
Guði sé lof fyrir liðna tíð
margs er að minnast
margs er að sakna
Guð þerri tregatárin stríð
V. Briem
var takmörkuð í landi og til muna verr launuð.
Hrepptu þá færri skiprúm en vildu. Ekki lét Frans
sitt cftir liggja um borð, eri hann var ósérhlífinn
og dugmikill svo orð fór af.
Hætturnar leynast á hafinu jafnan, eins og nýleg
dæmin sanna. Það var eitt sinn sem oftar að þeir
Guðmundur sigldu með fisk til Englands á bv.
Skallagrími. Er búið var að afferma skipið voru
kol tekin í lestina til heimflutnings. Ekki var það
þó í þeim mæli að hún væri fyllt. Þá var timbur
sett á dekkið. Var því næst látið í sæ frá Englandi.
Veður var miður gott, en þó talið haffært. í
Pentlinum herti veðrið snögglega með roki og
hafróti. fór svo nokkru síðar að bv. Skallagrímur
fékk á sig stórsjó og lagðist á hliðina. Við þetta
köstuðust kolin til í skipinu og timbrið fór fyrir
borð, að mestu sjálfkrafa.
Áttu menn þess þá helst von að skipið færi niður
á hverri stundu, úr því sem komið var. Er hér var
komið fyrirskipaði Guðmundur skipverjum að
fara niður í lestina og moka til kolunum. Var svo
gert og dró þar enginn af sér. Þá lét Guðmundur
skipstjóri herða á gangi vélar og tókst að keyra
skipið upp. Bar ekki til tíðinda það sem eftir var
ferðar heim. Aðspurður hvort ekki hefði verið
ófýsilegt að fara niður í lest til kolamokstursins í
umrætt sinn, svaraði Frans með eftirfarandi
orðum: „Ekki var um annað að gera. Við vorum
þá farnir hvort sem var, ef ekki hefði tekist að
rétta skipið við.“
Eftir að Frans hætti sjómennsku á Skallagrími,
stundaði hann ýmist vinnu í landi eða til sjós.
Hann var og í varaliði lögreglunnar um skeið, sem
kvatt var út til liðsauka, þegar annir voru miklar
hjá lögreglunni.
Franz kvæntist árið 1920 Þórunni Sigríði Stef-
ánsdóttur frá Stykkishólmi og varð þeim fjögurra
barna auðið. Þórunnar naut ekki lengi við þar eð
hún andaðist 1928. Ekki þarf orð að því að leiða
hvílíkt áfall það varð eftirlifandi eiginmanni og
börnum þeirra ungum. Ættingjar og venslafólk
létu ekki sitt eftir liggja til að létta undir með
Frans og börnum hans, svo að vel greiddist úr.
2
Það var eins og kaldur gustur léki um mig þegar
fréttin um hið sviplega áfall Hrefnu vinkonu
minnar barst mér að morgni 5. nóv.
Við slík þáttaskil verður maður svo óendanlega
lítill. Minningarnar hrannast upp. Spurningar
vakna. Af hverju svona fljótt? Því getur aðeins
einn svarað. Hrefna fæddist í Bakkagerði í
Jökulsárhlíð 2. júlí 1936, einkabarn foreldra
sinna, Gunnþórunnar Eiríksdóttur og Jóhanns
Kristjánssonar er þar bjuggu og þar ólst hún upp
við sveitastörf í harðbýlli sveit.
Á unglingsárunum lá leið hennar í Eiðaskóla og
þaðan lauk hún gagnfræðanámi. Hún var góðum
gáfum gædd, las mikið og fylgdist vel með
þjóðmálunum.
Nokkru eftir veruna á Eiðum veiktist hún af
berklum og fór þá á Vífilsstaðahæli snemma árs
Árið 1930 kvæntist Frans Sveinbjörgu Guðmunds-
dóttur frá Eyrarbakka, hinni mestu dugnaðar-
konu, sem jafnan reyndist manni sínum styrk stoð.
Börn Frans af fyrra hjónabandi eru þessi:
Guðbjartur Bergmann, strætisvagnstjóri, Ari
Bergþór, prentari, Ragnar, skipstjóri og Magnea
Bergmann, kaupkona, en af seinna hjónabandi
Þórunn Franz, kunn sem hannyrðakona og lag-
asmiður.
Þegar sá sem þetta ritar kynntist Frans, var
hann tekinn að reskjast. Starfaði hann þá hjá
Timburversluninni Völundi. Hann átti þá trillubát
og stundaði öðru hvoru sjó í frístundum. Einkum
voru það hrognkelsaveiðar á vorin og fram á
sumarið. í nokkur ár fór ég öðru hvoru í róðra
með honum á trillunni og geymi ánægjulegar
minningar frá þeim sjóferðum.
Frans var maður velviljaður öðrum, greiðugur
og gestrisinn. Sjálfur gleymdi hann ekki að þakka
ef honum fannst sér greiði gerður. Prúður var
hann og rólyndur dagfarslega. Hann var í hærra
lagi á vöxt, þrekinn og rammur að afli. Mun ekki
ofmælt þó sagt sé að hann hafi verið í hópi
sterkustu manna hér í Reykjavík um langt árabil.
Voru eldri mönnum minnisstæð ýmis kraftatök
hans bæði í starfi og leik. Oftar en einu sinni
lánaðist honum að bjarga drukknandi mönnum úr
sjó. Eitt sinn fórhann sjálfur ísjóinn íslíku tilfelli,
er skipsfélagi hans hafði fallið útbyrðis í úfnum
sjó. Náði hann manninum, sem orðinn var
örmagna.
Fyrir fjórum árum veiktist Frans og var síðan
oft mikið þjáður, en bar það af stakri karlmennsku
og hugarró. Hann átti sitt trúnaðartraust og var
það honum styrkur. Kona hans Sveinbjörg annað-
ist hann af alúð og umhyggjusemi, allt þar til nú
fyrir skömmu að hann þurfti að leggjast inn á
sjúkrahús, þar sem yfir lauk.
Frans Arason er nú kvaddur af ættingjum,
venslamönnum og vinum. Honum er þökkuð
traust samfylgd og óskað góðrar lendingar á
strönd fyrirheitna landsins. eftir siglingu yfir
ómælishafið. Hallgrímur Jónsson
1956. Eftir eitt ár var hún búin að ná allgóðri
heilsu og gerðist starfsstúlka á „Hælinu" næstu sex
ár. En hún sótti fleira en batnandi heilsu á
Vífilsstaðahæli. Á þessum árum dvaldist þar
Björgvin Alexandersson frá Súgandafirði. Felldu
þau hugi saman og gengu í hjónaband 21. apríl
1962.
Fyrstu árin bjuggu þau í Kópavogi, en síðan í
eigin íbúð að Ljósheimum 20. Þar bjuggu þau sér
og börnunum sínum þremur, JóhanniÞór, Söndru
Margréti og Önnu Rós hlýlegt og gott heimili, sem
hún helgaði sig óskipta upp frá því.
Þetta ár er búið að vera Hrefnu þungt í skauti.
Hún átti við erfiðan sjúkdóm að stríða sem hún
bar eins og hetja. Hún var dul og flíkaði ekki
tilfinningum sínum. Talaði alltaf um það sem
betra var en lét hitt kyrrt liggja.
Nú skiljast leiðir um sinn. Ég hef henni margt
að þakka. Fyrir þolinmæði og umburðarlyndi við
mig litla, þegar við vorum að alast upp í sama
túninu.
Fyrir allar þær ljúfu stundir sem ég átti á hennar
góða heimili. Fyrir trygga vináttu sem aldrei bar
skugga ár.
Ég minnist hennar þegar ég heyri góðs manns
getið.
Eiginmanni, börnum, aldraðri og sjúkri móður
færi ég mínar dýpstu samúðarkveðjur.
„Far þú í friði
friður Guðs þig blessi
hafðu þökk fyrir allt og allt
Gekkst þú með Guði
Guð þér nú fylgi
hans dýra hnoss þú hljóta skalt"
V. Briem
Drottinn gefðu dánum ró,
hinum líkn sem lifa.
Blessuð sé minning hennar.
Anna Kristinsdóttír
íslendingaþsettir