Heimilistíminn - 26.04.1981, Side 2

Bœrinn
í eyði-
mörkinni
NU er marmelaöiö látið kólna svolitið og
siðan hrært lltilega i þvi, áður en þvi er
hellt i heitar krukkur. Krukkunum má
loka hvort sem er á meðan þær eru enn
heitar eða ekki fyrr en marmelaðið er
orðið alveg kalt.
Sftrónumarmelaði
Fáið ykkur sex sitrónur og reynið að
velja þær þannig að börkurinn sé ekki
mjög þykkur. Skerið þær niöur i þunnar
sneiðar. Svo þarf 6 bolla af vatni og sykur.
Setjið sitrónurnar I pott með vatninu og
með steinunum á sama hátt og gert var i
uppskriftinni hér að framan. Látið sjóða
við vægan hita i eina og hálfa klukku-
stund. NU látið þið ávextina og safann i
sikti og skiljiö safann frá og mælið hann.
Svo á að setja tvo bolla af sykri fyrir
hverjatvobolla af safa. Hrærið sykrinum
saman við og látið hann leysast upp I pott-
inum, en hitinn á plötunni má ekki vera of
mikill. Látffi svo suðuna koma upp rétt
smástund, eða þar til marmelaðið hefur
hlaupið. Setjið á krUsir.
Greipfrútt-marmelaöi
3 greipfrUtt, 3-4 sitrónur, 9-12 boilar af
vatni, 12 bollar af sykri
Þvoið og hreinsið ávextina. Takið stein-
ana Ur þeim og setjiö i poka eins og áður
hefur verið gert. Pressiö safann úr ávöxt-
unum og skerið siöan niður með berkinum
og öllu saman. NU er þetta sett i pott og
soðið f 2 klukkustundir með vatninu eða
þar til börkurinn er orðinn mjúkur. Þá
ætti vatnið lika aðhafa minnkað um helm-
ing.
Takið steinapokann Ur og kreistið vel Ur
honum safann og bætið þessu næst sykri Ut
i. Hrærið i þar til sykurinn er uppleystur.
Látið suðuna koma upp og sjóðið þar til
marmelaöið er farið að stiröna eða
þykkna. Látið svo kólna i 15 minUtur.
Hrærið þá varlega i svo börkurinn
blandist jafnt i pottinum og hellið i krukk-
ur.
Þriggja ávaxta marmelaði
Takið þrjá pund af ávöxtum, t.d. þrjú
greipfrátt, 3 appelsinur og þrjár sftrónur.
Einnig þarf 12 bolla af sykri.
Þvoið og þurrkið ávextina og skerið þá i
báta. Skerið þá siðan enn smærra niður.
Takið steinana Ur. Mæliö nú hvaö þiö eruð
með mikið af ávöxtum og safa og setjið
siðan þrisvar sinnum meira vatn Ut i.
Setjffi steinana i léreftspoka og setjið Ut i
pottinn. Látið þetta standa i 24 klukku-
stundir.
Þessu næst er suðan látin koma upp á
ávöxtunum og látið sjóöa i tvær klukku-
stundir. Takið steinapokann Ur og mælið
ávextina og safann sem i pottinum er. Það
ætti að láta nærri að þið væruð með 12
bolla. Þetta er aftur sett i pottinn og sama
magni af sykri blandaö saman við. Hræriö
1 þar til sykurinn hefur leystst upp en þá er
suöan látin koma sem snöggvast upp á
ávaxtahlaupinu.
2
1 Sovétrikjunum spretta upp nýir bæir á
hverju ári. Það er stefna sovésku stjórn-
arinnar að uppbygging bæja verði f þeim
héruðum sem nýlega hefur verið byrjað
áð vinna náttúruauðlindir I, t.d. i Siberiu,
við oliu- og gassvæðin i TjUmen, i f jarlægu
austri og meðfram járnbrautarlinunni
Baikal-AmUr. 1 byrjun áttunda áratugsins
bjuggu um 50 prósent allra bæjarbúa
Sovétrikjanna i nýjum bæjum.
Schefchenko er dæmi um bæ, sem
byggður er á áður óbyggðu svæði, i héraði
þar sem veðurfar og landfræðilegar að-
stæður eru mjög erfiðar. Þetta er einn af
yngstu bæjum rikisins og er núna iðnaðar-,
stjórnunar- og menningarmiðstöð fyrir
Mangischlak-héraðiö i Kasahstan. Þetta
er eini bærinn I Sovétrikjunum sem ein-
ungis er „tilbúið” ferskvatn, en það er
unnið úr Kaspiahafinu og afsaltað með
tækjum, sem nota raforku frá kjarnorku-
' veri. „Aðalhvatinn” að uppbyggingu
bæjarins, Schefchenko eru hin miklu lög
nytjamálma á nesinu Marigischlak.
Eyöimörkin, sem er ferskvatnslaus, er
háslétta, saltjörð. Þar er drepandi sólar-
hiti og nistandi vetrarvindar, sandrok og
enginn gróður. Svona leit þetta Ut, þegar
ibúar bæjarins komu til austurstrandar
Kaspiahafsins i byrjun sjöunda áratugs-
ins.
Mörg vandamál uröu á vegi arkitekta
og byggingamanna bæjarins en reynsla,
sem þegar haföi fengizt af uppbyggingu
annarra bæja hjálpaði þeim að leysa þau.
Sumarið hér er þurrt, steikjandi sólar-
hiti og hiti fer upp i 45 gr. C. Jarðvegur er
grýttur og hitnar á yfirborðinu allt að 60-
70 gr. C. Veturinn er snjóléttur, en vinda-
samur. Þrisvar, fjórum sinnum á mánuði,
þegar vindhraðinn fer yfir 20 metra á sek-
úndu, sést ekkert fyrir sandroki. Jarðveg-
urinn fer yfir 6 metra á sekúndu, dreifast
u.þ.b. 50 tonn af sjávarsöltum á hvern fer-
km. strandarinnar (bærinn er við strönd-
ina), miðað við ár.
Til þess að reisa bæ viö þessi erfiöu skil-
yrði þurfu nákvæma kónnun á sérkennum
héraösins. Samhliða henni varð að gera
áætlun um byggingu þeirra mannvirkja
sem hafa áhrif á lausn veðurfarsvanda-
mála bæjarins til þess að þar gæti orðið
hið þægilegasta umhverfi.
Arkitektarnir þurftu að finna leiðir til
þess að bægja slæmum áhrifum eyöi-
merkurinnar frá og mynda skuggsæla
staði.
Aðalumferðaræðar bæjarins voru lagð-
ar i sömu átt og rlkjandi vindar blása og
sem beinastar götur veita beztan gegn-
umtrekk um bæinn.
Skynsamleg staðsetning iönaðarhverfa,
með tilliti til vinda gæti hlift IbUðahverf-
um við skaðlegri mengun frá iðnfyrir-
tækjum.
Bærinn er skipulagöur Ut frá sjónum
Þegar heitt er býður strandlengjan við
Kaspiahafið upp á þægilegt andrúmsloft, -
nokkuð lægri hita, friskandi hafgolu og
ströndina sjálfa. Þess vegna er strand-
lengjan hvildarstaður ibúanna.
Bærinn er tengdur hvildarsvæðinu með
breiðum götum og gangstigum I gegnum
ibúöahverfin. Græn gangstigsröndin við
breiðgötuna meðfram sjónum undirstrik-
ar strandlinuna. Hverfamiðstöðvar og
miðbærinn opnast að hafinu og tengjast
listigörðum, sem teygja sig langt inn i
Ibúðarhverfin. Gróðurinn stuðlar lika að
bættu veðurfari og opnar leið fyrir hafgol-
una inn i fjarlæg hverfi.
Allt frá þvi aö uppbygging bæjarins
hófst hefur mikiö verið unnið aö tækniúr-
bótum viö framleiðslu einingahúsa. Með
þetta markmiö I huga hefur verið komið
upp viðamiklum byggingariðnaði i
Mangischlak.
Með veðurfarið I huga voru framleiddar
fyrir Schefchenko margar gerðir eining-
arhúsa.
IbUöarhUsnæði er undirstaða sérhvers
bæjar. Þess vegna hefur eöli fjöldafram-
leiöslunnar áhrif á byggingarlistina og
byggingarefnið. Landslagið og strönd
Kasplahafsins gáfu arkitektum góða