NT - 09.01.1985, Blaðsíða 9
Saga rómversku
keisaraaldarinnar
Werner Dahlheim: Geschichte
de Römischen Kaiserzeit. Olde-
nburg Grundriss de Geschic-
hte. Band 3.
R. Oldenburg Verlag Miinchen
1984.
■ í þessu bindi, sem er hið
þriðja í ritröð Oldenburg for-
lagsins um sögu Evrópu greinir
frá sögu Rómarríkis á keisara-
öld. Höfundur hefur frásögnina
við þau tímamót er urðu þegar
Ágústus keisari komst til valda
og rekur hana fram til um 311,
er Galerius keisari gaf út tilskip-
un um að hætt skyldi ofsóknum
á hendur kristnum mönnum.
Hér er ekki rakin saga hvers
einasta keisara, eins og oft hefur
verið gert í umfjöllun um róm-
versku keisaaraöldina. Þess í
stað leggur höfundur megin-
áherslu á að fjalla um helstu
stofnanir þjóðfélagsins, og þær
breytingar, sem urðu á þeim á
þessu skeiði. Hann ræðir fyrst
um stofnun keisaradæmisins og
þær breytingar, sem það hafði í
för með sér. Síðan lýsir hann
keisaradæminu sjálfu og undir-
stöðum þess. Ýtarlegur kafli er
um ýmsa pólitiska forréttinda-
hópa og afstöðu þeirra til ríkis-
OMenbourg
Grundiiti
derGeschichte
Wemer Dahlheim
Geschichte
der Römischen
Kaiserzeit
ins, keisaradæmisins og hvers
annars, og mjög fróðlegur kafli
er um rómversku borgarastétt-
ina og borgarlíf, og um bændur
og stöðu þeirra gagnvart jarð-
eigendum. Þá er fróðlegur kafli
um rómverska herinn, uppbygg-
ingu hans, réttindi og skyldur
og síðan annar um rómverska
heimsveldið - Imperium Rom-
anum - takmörk þess og stjórn.
Síðast en ekki síst ber að ncfna
mjög skemmtilegan kafla um
upphaf og útbreiðslu kristin-
dómsins. Höfundur leggur
áherslu á að lýsa kristninni sem
uppreisn gegn valdi Rómverja
og gerir í því rækilega úttekt á
nýju verðmæta- og siðferðismati
kristinna manna og ber það
saman við mat fyrri manna. Þá
er einnig gerð glögg grein fyrir
deilum kristinna manna við
keisaraveldið og fyrir þeim
sáttum, sem tókust að lokum
með ríki og kristindómi.
í öðrum hluta bókarinnar
greinir frá undirstöðum og
helstu vandamálum rannsókn-
arinnar og í þriðja hluta er
ýtarleg umfjöllun um heimildir,
þar sem höfundur segir m.a. í
stuttu máli sögu þeirra sögurit-
unar, sem gerð hefur verið um
rómverska keisaratímabilið allt
frá því á 17. öld.
Eins og aðrar bækur í þessari
ritröð er þessi einkar fróðleg og
læsileg og handhæg fyrir þá,
sem þurfa að fjalla um þetta
tímabil.
í bókarlok er tímatalsyfirlit
ásamt heimilda- og nafnaskrám.
Jón Þ. Þór.
Björgvin - gamle Bergen - er
gefin út sérstök árbók.
Á síðasta ári var svo gefið út
sérstakt rit um friðaða borg-
arhlutann, eða Museumbyen,
eins og hann er gjarnan kallað-
ur, og íbúa hans á fyrri tíð.
Þetta er vitaskuld ekki nein
allsherjarsaga, enda hafa
Björgvinjarmenn nýlega gefið
út fjögurra binda verk um sögu
borgarinnar, heldur hafa höf-
undar þann hátt á að þeir velja
ákveðnar byggingar og fjalla
um sögu þeirra og fólksins,
sem þar starfaði og bjó. Bygg-
ingarnar eru af ýmsu tagi. Hér
greinir frá stórhýsum auð-
manna og lífi þeirra, frá verk-
stæðum iðnaðarmanna, þeirri
starfsemi sern þar fór fram og
vinnubrögðum, frá skólum og
skólastarfi á fyrri tíð, frá göml-
um verslunum, híbýlum al-
mennings og þannig mætti
lengi telja. Bókin er ríkulega
prýdd myndum, sem auka
mjög á gildi hennar og í bókar-
lok eru allar nauðsynlegar
skrár.
Textinn er líflegur og læsi-
legur og hefur að geyma mjög
ýtarlegan fróðleik um húsin,
íbúanna og starfsemina, sem
frá er greint. Hið eina, sem
undirritaður saknar er, að ekki
fylgja sérstakir myndatextar
hverri mynd og er því á stund-
um erfitt fyrir ókunnuga að
átta sig á því, við hvaða þátt
frásagnarinnar hver mynd á.
Jón Þ. Þór
Bubbi snýr
blaðinu við
■ Allt í einu er komin út ný
plata með Bubba eða réttara
sagt hljómsveitinni sem hann
er í, Das Kapital. Plötur hans
frá því fyrr á árinu '84 voru ekki
sérlega sannfærandi, hvorki Ný
spor né síðasta Egóplatan.
Maður hafði það lúmskt á til-
finningunni að nú væri veru-
lega farið að halla undan fæti
hjá Bubba.
Síðan var stofnuð ný hljóm-
sveit, eftir stutta en vel aug-
lýsta Ameríkuferð. Nýja
hljómsveitin hafði innan vé-
banda sinna ágætis meðlimi
auk Bubba, þá Mike Pollock
og rythmasveitina úr Tappa
Tíkarrass. Einhverjum von-
brigðum varðmaðursamt fyrir
á hljómleikum þessarar hljóm-
sveitar, mér fannst hún ekki
vera neitt sérstakt, bara enn
ein rokkhljómsveit Bubba
Morthens.
Platan kemur því á óvart.
Þetta er ekkert meistarastykki,
en vinnur ntjög á við hlustun.
Það sem helst vekur athygli er
hve hljómsveitin er góð. Þetta
er örugglega besta hljómsveit
sern Bubbi hefur verið í, og
minnir mann helst á fjaður-
dýnu, er bæði traust, lifandi,
öflug og mjúk. Þeir Jakob og
Guðntundur eru ntjög góðir,
og Mikki ekki síðri á gítarinn.
Þetta eru líka orðnir mjög
reyndir hljóðfæraleikarar eftir
að hafa starfað í 4 ár í bransan-
um.
Tónlistiner sem sagt kröft-
ugt og drífandi rokk, ekki neitt
þungarokk, heldur e.k. pönk-
popprokk. Textasmíðar
Bubba eru hinar ágætustu, og
eru enn beinskeyttari en áður.
Þeir skiptast að venju í tvennt,
annars vegar í ýmsar persónu-
legar hugleiðingar, og hins
vegar í þjóðfélagsleg
komment, og mér finnst Bubbi
gera hvoru tveggja mjög góð
skil.
Lagasmíðar eru flestar í
höndum Bubba, og ef hægt er
að tala um veika hlið á plöt-
unni, þá eru það þær. Það eru
þó aðeins 3 eða 4 af lögunum
sem eru slöpp, hin 5 eða 6 eru
góð og skemmtileg. Lili Mar-
lene, sent er eina lag plötunnar
sem ekki cr eftir Das Kapital,
virðist mér ekki falla verulega
vel inní. Danski textinn hans
Bubba er þó góður. Bestu
lögin eru annars Svartur gítar
og Blindsker.
í heild er ekki hægt að segja
annað en að platan sé mjög
þokkaleg, og það langbesta
sent Bubbi hefur komið ná-
lægt á þessu ári. Menn hafa
verið að bera saman Utan-
garðsmenn og Das Kapital, og
er ekki hægt að segja annað en
að Das Kapital hafi þar vinn-
inginn. Það er margt líkt í því
sem þessar hljómsveitir gera,
en Das Kapital er þroskaðri,
eins og meðlimirnir.
ÁDJ
(8 af 10)
■ Mörg gömlu húsanna í Björgvin eru fögur listasmíð.
Gamla Björgvin
Sissel Hamre Dagsland, Svein
N o rd: Den gamle by. Om folk
og hus í gamle Bergen. With
an english summary.
Universitetsforlaget 1984.
128 bls.
■ Þess hefur áður verið getið
hér í þessum þáttum, að frænd-
ur vorir Norðmenn standi flest-
um þjóðum framar að því er
snertir rannsóknir á byggða-
sögu, sem og í varðveislu gam-
alla bygginga og borgarhluta.
Hafa Norðmenn friðað heila
bæjar- og borgarhluta, og víða
unnið mikið starf við endur-
byggingu og viðgerðir.
Björgvinjarmenn eru meðal
þeirra, sem standa einna
fremst á þessu sviði í Noregi,
enda eiga þeir ríkulegri sögu-
legri minjar fólgnar í gömlum
húsum, en margir aðrir. Hluti
gamla bæjarins í Björgvin hef- ■ Björgvin stendur að miklu leyti í hlíð. Hér getur að líta
ur verið friðaður, og um gömlu teikningu af nokkrum húsanna í bröttu landslagi.
Kaupendur NT í Keflavík og Njarðvík
Vinsamlega athugið að nýir umboðs-
menn hafa tekið við störfum.
Keflavík Guðríður A. Waage,
Austurbraut 1 sími, 2883
Ingibjörg Einarsdóttir,
Suðurgötu 37, sími 4390
Ytri-Njarðvík Kristinn Ingimundarson,
Hafnargötu 72, sími 3826.