Morgunblaðið - 31.07.2004, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 207. TBL. 92. ÁRG. LAUGARDAGUR 31. JÚLÍ 2004 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Breskur
blús
Long John Baldry rifjar upp kynnin
við Stuðmenn Menning
Lesbók | Hradcany – borgin í Prag
Hernám og háskólar
Börn | Á leið í útileguna
Gaman að veiða Íþróttir |
Íslendingaslagur í UEFA-bikarnum
FH til Skotlands
JOHN Kerry, forsetaframbjóðandi Demókrataflokksins í Bandaríkjunum, og varaforsetaefni hans,
John Edwards, voru kampakátir í gærmorgun er þeir hófu hálfsmánaðar kosningaferðalag um
Bandaríkin þver og endilöng. Til samans munu þeir hafa viðkomu í 21 ríki og fara um 5.600 kílómetra
undir slagorðunum: Treystum Bandaríkjunum.
George W. Bush forseti hóf einnig kosningaferðalag í gær og verður megnið af næsta mánuði á
þönum landshorna á milli. Landsfundur Repúblíkanaflokksins hefst í New York 30. ágúst. Flestar
skoðanakannanir benda til að þeir Kerry og Bush njóti álíka mikils stuðnings meðal kjósenda./16
Reuters
Kosningaferðalagið hafið
AÐILDARRÍKI Atlantshafsbandalagsins
(NATO) samþykktu í Brussel í gær að bandalagið
sendi mannskap til Íraks til að þjálfa þarlendar ör-
yggissveitir. Sátt náðist í deilu Bandaríkjamanna
og Frakka um hver myndi stjórna þjálfunarsveit-
um bandalagsins.
Jaap de Hoop Scheffer, framkvæmdastjóri
NATO, sagði að 40 manna þjálfunarsveit myndi
halda til Íraks eins fljótt og auðið væri og hefja
þjálfunina. Í september myndi sveitin leggja til
hvernig tengslum NATO-sveitanna og fjölþjóða-
herliðsins í landinu yrði háttað.
De Hoop Scheffer tjáði fréttamönnum að sveit-
irnar yrðu eingöngu á vegum NATO, en fjölþjóða-
liðið myndi veita þeim vernd. Óhjákvæmilegt væri
að tengsl yrðu á milli þjálfunarsveitanna og
fjölþjóðaliðsins, sem lýtur stjórn Bandaríkja-
manna.
Tafir urðu á því að samkomulag næðist um för
þjálfunarsveitanna vegna andmæla Frakka við því
að bandarískur hershöfðingi yrði æðsti maður
sveitanna. Bandaríkjamenn höfðu krafist þess að
för NATO-liðsins til Íraks yrði í tengslum við fjöl-
þjóðaliðið í landinu. Frakkar lögðu til að ákvörðun
um yfirstjórn NATO-liðsins yrði frestað þar til í
september til þess að fyrsta þjálfunarsveitin gæti
haldið af stað í byrjun ágúst.
Frakkar voru andvígir herförinni til Íraks en
höfðu fallið frá fyrri mótmælum sínum við því að
NATO þjálfaði írösku öryggissveitirnar innan
landamæra Íraks. Þeir vildu þó ekki að NATO-
liðið yrði undir stjórn Georges Caseys, æðsta
manns herliðs Bandaríkjanna í Írak.
Bandaríkjamenn halda því aftur á móti fram að
það væri besta leiðin til að tryggja öryggi NATO-
sveitanna og að þær geti fyllilega gegnt hlutverki
sínu. Meirihluti aðildarríkja NATO studdi tillögu
Bandaríkjamanna en öll ríkin verða að styðja til-
lögu til að hún teljist samþykkt.
NATO-sveitir til Íraks
Brussel. AP.
Sátt náðist í deilu
Bandaríkjamanna
og Frakka
EFASEMDIR hafa komið upp um
það í Noregi að meðferð á þorski sem
veiddur er til áframeldis standist lög
um meðferð á lifandi dýrum. Mat-
vælaeftirlitið þar í landi telur þessar
aðfarir fara illa með þorskinn og vill
að settar verði reglur um meðferðina.
Hér á landi gilda engar sérstakar
reglur um meðferð þorsks í áframeldi
aðrar en almenn lög um meðferð
dýra. Ekki hafa komið fram efasemd-
ir um það hérlendis að illa sé farið
með þorskinn eða á honum séu brotin
lög um dýravernd.
Brýtur
meðferð á
þorski lög?
 Brot á/10
HUNDRUÐ þúsunda sjófugla við
Skotland, Orkneyjar og Hjaltland
hafa ýmist ekki verpt á þessu sumri
eða varpið hefur misfarist. Óttast
breskir vísindamenn, að þetta sé ein
af afleiðingum hærra hitastigs af
völdum gróðurhúsaáhrifa.
Ástæðan fyrir brestinum, sem
tekur til margra fuglategunda og er
næstum alger á Hjaltlandi, er fæðu-
skortur en vegna meiri sjávarhita
hefur mjósílisstofninn farið minnk-
andi ár frá ári og virðist nú alveg
horfinn við Orkneyjar og Hjaltland.
Er mjósílið mjög mikilvæg fæða fyr-
ir fuglinn. Skýringin á hvarfi mjósíl-
isins er svo aftur sú, að svifið, sem
það lifir á, hefur fært sig norður á
bóginn. Kom þetta fram á fréttavef
The Independent.
Síðustu 20 ár hefur hiti í Norð-
ursjó hækkað um tvær gráður og
telja vísindamenn að þar sé að verða
grundvallarbreyting á vistkerfinu.
Varp
sjófugla
misferst EIMSKIPAFÉLAG Íslands, dótturfélag Burðar-
áss hf., mun frá og með 1. desember næstkomandi
hætta strandsiglingum í kringum Ísland, að því er
kemur fram í tilkynningu um afkomu Burðaráss á
fyrri hluta ársins.
Í samtali við Morgunblaðið sagði Guðmundur
Hallvarðsson, formaður samgöngunefndar Al-
þingis að sér þætti niðurfelling strandsiglinga hið
versta mál. „Þetta kemur til með að auka álag á
vegakerfi landsins, enda segir það sig sjálft að um
umtalsverða aukningu á vöruflutningum á landi
er að ræða.“ Þá
segir Guðmund-
ur að þróun í átt
til meiri land-
flutninga á
kostnað strand-
flutninga hafa
haft óæskileg
áhrif. Í skýrslu
samgönguráðuneytisins um flutningskostnað
komi fram að mikil samþjöppun hafi orðið í land-
flutningum á undanförnum árum og nú séu tveir
aðilar nánast allsráðandi á markaðnum. Því ríki
fákeppni á markaðnum og að það hafi haft áhrif til
hækkunar á verðskrám.
Þegar Eimskip hætta strandsiglingum í kring-
um landið hinn 1. desember nk. má segja að ljúki
kafla í samgöngusögu þjóðarinnar, en félagið hef-
ur sinnt strandsiglingum í kringum landið allt frá
árinu 1917. Nú síðustu ár hefur Mánafoss gegnt
þessu hlutverki og siglt hring um landið vikulega.
Samskip hf. hættu strandsiglingum í ágústmán-
uði árið 2000 og efldu þess í stað landflutninga
sína. Hið sama hyggst Eimskipafélagið gera og
væntir þess að þessi aðgerð skili hagræðingu á
bilinu 300–400 milljónum króna á ári.
Sér eftir þeim
Að Mánafossi horfnum verður aðeins eitt flutn-
ingaskip, Jaxlinn, eftir í reglulegum ferðum milli
íslenskra hafna, þótt ekki sé um hringsiglingu um
landið að ræða. Ragnar Traustason, eigandi Sæ-
skipa ehf. sem rekur Jaxlinn, segir að þrátt fyrir
brotthvarf keppinautarins muni skipið halda sig
við siglingar til Vestfjarða.
Eimskip
hætta
strand-
siglingum
Formaður samgöngu-
nefndar segir álag á vega-
kerfið munu aukast
Mánafoss við Vestmannaeyjar.
 Ætla að/14
♦♦♦
♦♦♦
SÚDÖNSK stjórnvöld höfnuðu í gær
ályktun öryggisráðs Sameinuðu þjóð-
anna (SÞ) þess efnis að súdanska
stjórnin hefði 30 daga til að afvopna
arabíska vígamenn sem sagðir eru
hafa myrt þúsundir manna í Darfur-
héraði í Súdan, en sæta pólitískum og
efnahagslegum refsiaðgerðum ella.
Sögðu Súdanar að ályktunin gengi í
berhögg við samninga sem þeir hefðu
þegar gert við SÞ. Hörmuðu þeir að
Darfur-málið hefði verið tekið upp á
vettvangi öryggisráðsins.
Súdan hafnar
ályktun SÞ
 Hundruð manna/16
Kartúm. AP.
Lesbók, Börn og Íþróttir í dag