Morgunblaðið - 31.07.2004, Qupperneq 43

MENNING
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 31. JÚLÍ 2004 43
Skógarhlíð 18, sími 595 1000. www.heimsferdir.is
Heimsferðir kynna nú
glæsilega vetraráætlun sína
með spennandi ferðum til
Kanarí, Austurríkis, Karíba-
hafið og glæsisiglingar með
Costa Cruises skipafélag-
inu. Kynntu þér glæsilegt
ferðaframboð og lægri verð
en nokkur sinni fyrr.
Munið Mastercard
ferðaávísunina
Vetrar-
ævintýri
Heimsferða
Verð kr. 28.095
M.v. hjón með 2 börn, Paraiso Maspal-
omas, vikuferð, 4. janúar, með 10 þús-
und kr. afslætti. Netverð.
Lægsta verðið
til Kanarí
hjá Heimsferðum
Verð kr. 39.290
M.v. 2 í íbúð, Paraiso Maspalomas,
vikuferð, 4. janúar, með 10 þúsund kr.
afslætti. Netverð.
4. janúar - vikuferð
4. janúar - vikuferð
Bæklingurinn
er kominn
· 22% afsláttur, m.v. verð 2003
- Paraiso.
· 10.000 kr. afsláttur af fyrstu
400 sætunum.
Aðeins takmarkaður fjöldi
sæta í hverju flugi á afslætti.
· Gildir ekki um flugsæti
eingöngu.
· M.v. að bókað og staðfest sé
fyrir 1. sept. 2004 eða meðan
afsláttarsæti eru laus.
22% verðlækkun til Kanarí
Við þökkum ótrúlegar viðtökur við Kanaríferðum Heimsferða og kynn-
um nú nýja glæsilega valkosti í vetur, hvort sem þú velur hótelgistingu
með hálfu fæði, eða íbúðarhótel.
Skíðaferðir til Austurríkis
Heimsferðir bjóða nú þriðja árið í röð beint flug til Salzburg í Austurríki
og glæsilegt úrval gististaða í Zell am See og Saalbach Hinterglemm.
Þú getur einnig valið um flugsæti eingöngu og frábært verð á bíla-
leigubílum í vetur.
Siglingar með Costa Cruises
Ein glæsilegustu skemmtiferðaskipin í boði í dag. Einkaumboð
Heimsferða tryggir þér ótrúleg kjör í ævintýraferðir um Karíbahafið og
víðar.
Jamaica og Kúba
Spennandi sérferðir til Jamaica og Kúbu í vetur á ótrúlegum kjörum.
Hér nýtur þú þess besta í Karíbahafinu sem völ er á.
Stórborgir Evrópu
Kynntu þér spennandi tilboð á beinu flugi Heimsferða til Prag,
Kraká, Rómar, Budapest, Sorrento og Barcelona.
Sagt er að finnska þjóðskáld-inu Johan Ludvig Runeberghafi þótt vænt um flugur og
mýs og svo var hann kvensamari en
góðu hófi gegndi.
Í ár eru tvö hundruð ár liðin (5.
febrúar) frá fæðingu Runebergs
(1804–1877).
Einna frægastur var Runeberg
fyrir Fänrik Ståls Sägner (1848,
1860) og sérstaklega ljóðið um
Svein Dúfu sem barðist af hjartans
einlægni við erkióvininn Rússa og
hlífði sér ekki.
Hjartað var
stórt í þeim
manni.
Matthías
Jochumssson
þýddi Svein Dúfu, ljóðið um mann-
inn sem talinn var hafa lélegt höfuð
en gott hjarta. Einu sinni kunnu all-
ir þetta ljóð en þeim hefur að von-
um fækkað nú:
Við fátækt mikla, forn og grár,
bjó faðir Dúfu-Sveins,
en hafði fyrrum höggvið stórt
í hríðarveðri fleins,
er landið þurfti varnar við,
nú vann hann fyrir sér einn,
og átti barna ærinn hóp
og yngst var þessi Sveinn.
En þau ljóð sem menn minnast nú
oftast eru ástarljóð Runebergs sem
eru mörg hver falleg og í fullu gildi.
Ég nefni til dæmis Den enda stund-
en meðal fjölmargra tilfinninga-
ljóða. Í því ljóði, sem er einfalt og
auðskilið, er ort um hina skammlífu
stund sem varð eilíf, í senn ljúf og
bitur.
Þannig mætti lengi halda áfram
að rifja upp ástaljóð Runebergs.
Söguljóðin eru aftur á móti orðin
nokkuð framandleg á okkar gagn-
rýnu tímum.
  
Runeberg var finnskur en hannskrifaði öll verk sín á sænsku
eins og þá tíðkaðist.
Við getum jafnað honum við
nítjándu aldar þjóðskáld okkar og
kemur þá margt fram sem er líkt
með skyldum. En hann er til dæmis
nútímalegri í ástaljóðum sínum en
flestir Íslendinganna en ekki endi-
lega betri.
Mér kemur einkum í hug Grímur
Thomsen.
  
Stytta er af Runeberg í miðborgHelsingfors og styttur af hon-
um eru víða.
Sagt er að þegar Finnar sjái
styttur af vörpulegum mönnum,
bæði heima og erlendis, telji þeir
Runeberg þar á ferð.
Ekkert finnskt skáld er Finnum
ofarlegar í huga. Það er við hæfi að
syngja hann við tónlist Sibeliusar.
Hann er Sibelius skáldskaparins.
Í fáum borgum eru styttur af jafn
mörgum skáldum og í Helsingfors.
Maður hefur á tilfinningunni að
Finnar kunni að meta skáld sín og
séu forvitnir um þau.
Runeberg bjó ekki við góða
heilsu síðustu árin sem hann lifði,
fékk heilaáfall, en kona hans, Fred-
rika Runeberg, annaðist hann vel
og gætti þess að hrifning annarra
kvenna af honum gengi ekki of
langt. Hann var þakklátur henni
fyrir umhyggjuna og hafði orð á
því.
Hann gat ekki tekið undir með
stúlkunni í Hjartans vetur, ljóðinu
sem Páll Ólafsson þýddi svo ágæt-
lega:
Snjórinn huldi fjöll og frosnar grundir,
allir fuglar flognir vóru’ úr landi.
Berfætt stúlka döpur gekk um gaddinn,
bróðir hennar bar á eftir skóna:
„Finnst þér ekki’ á fótum þínum vetur?“
„Fætur mínir finna ei til vetrar,
frost og vetur finnst í hjarta mínu.
Hjartans vetri veldur ekki snjórinn,
en frá móður minni’ er hjartans vetur,
því hún gaf mig þeim, sem ég ei elska.“
Í Háskólabókasafninu í Hels-
ingfors stendur nú yfir sýning um
Runeberg og í Borgå þar sem þau
hjón bjuggu í 25 ár er hús þeirra
opið gestum, en þar hefur lengi
verið Runebergsafn.
Hjartað það var gott
’Stytta er af Runeberg ímiðborg Helsingfors og
styttur af honum eru
víða. Sagt er að þegar
Finnar sjái styttur af
vörpulegum mönnum,
bæði heima og erlendis,
telji þeir Runeberg þar
á ferð.‘AF LISTUM
eftir Jóhann
Hjálmarsson
johj@mbl.is
Dieter Roth, svissnesk-þýskimyndlistarmaðurinn, átti sérathvarf til margra ára á
Seyðisfirði, þar sem hann gat flúið
skarkala heimsmenningarinnar, en
hann leit á Seyðisfjörð sem sitt annað
heimili. Eitt af verkefnum hans hér á
landi var að ljósmynda og láta ljós-
mynda fyrir sig hvert einasta hús á
Seyðisfirði. Verkið var unnið um vet-
urinn 1988 og síðan sumarið 1995, og
nefndi listamaðurinn það „Seyð-
isfjarðarskyggnur“. Skyggnurnar
eru merk heimild um byggingarlist
og breytingar í lífi staðarins, auk þess
að gefa góða mynd af þeirri hug-
myndafræði sem lá að baki sumum
verka Dieters, er tengjast skráningu
og söfnun.
Í dag kl. 16.00 verður opnuð í
íþróttasal gamla Alþýðuskólans á
Eiðum sýning á verkinu, og hafa upp-
haflegu litskyggnurnar verið verið
stækkaðar á pappír og telja 850
myndir. Sonur Dieters, Björn Roth
myndlistarmaður, setti sýninguna
upp ásamt syni sínum, Oddi Roth, svo
það eru þrjár kynslóðir sem koma að
verkinu, sem sett er upp í samvinnu
við Sigurjón Sighvatsson, einn eig-
enda Eiða.
Verkið á sér forsögu
á ferli listamannsins
Sýningin afhjúpar að skrautbygg-
ingar og skúrar lúta sömu lögmálum
– lögmálum tímans – en segja má að
tímahugtakið leiki stórt hlutverk í
sýningunni. Daglegt líf, skráning og
miðlun á því er einnig veigamikill
þáttur í verkinu. Sýningin var fyrst
sett upp sem skyggnusýning í einu
elsta bryggjuhúsi Seyðisfjarðar,
Angró, á 100 ára afmæli kaupstað-
arins 1995.
Í fréttatilkynningu um sýninguna
kemur fram að verkið eigi sér vissa
forsögu á ferli listamannsins er teng-
ist áhuga hans á arkitektúr, en Dieter
lét til að mynda taka myndir af öllum
húsum í Reykjavík og sjoppum við
þjóðveginn á mismunandi árstímum.
Aðstoðarmenn hans við þá iðju voru
Páll Magnússon, Eggert Einarsson,
Birta Jóhannesdóttir og synir hans
Björn og Karl. Seyðisfjarðarmynd-
irnar tóku þeir Björn og Eggert.
Í samtali við Morgunblaðið sagði
Björn Roth, af þessu tilefni, að auð-
vitað væru ýmsar tilfinningar tengd-
ar þessari sýningu, bæði vegna þess
að þetta eru myndir föður hans, en
einnig vegna þess að hverri mynd
fylgir ákveðin saga. Þarna geta Seyð-
firðingar komið og skoðað sína sögu,
ekki bara í mynd af sínu húsi og öllu
sem fylgir slíkri mynd, heldur einnig í
breytingum og þróun í stærra sam-
hengi.
Í tilefni sýningarinnar verður end-
urútgefinn sýningarbæklingurinn
sem Dieter vann árið 1995, en þar
gefur að líta myndir úr verkinu og
handskrifaðar umþenkingar Dieters
um sýninguna, húsin og sögur þeirra.
Myndlist| Seyðisfjarðarskyggnur Dieters Roth á Eiðum
Morgunblaðið/Lóa
Björn Roth, sonur Dieters Roth, í óðaönn við að setja upp sýninguna á Eiðum, ásamt Magnúsi Reyni Jónssyni.
Skráning og miðlun á daglegu lífi