Morgunblaðið - 31.07.2004, Blaðsíða 44

MENNING
44 LAUGARDAGUR 31. JÚLÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Sumarkvöld við orgelið
í Hallgrímskirkju
31. júlí kl. 12.00:
Kári Þormar orgel
1. ágúst kl. 20.00:
Kári Þormar, organisti Áskirkju,
leikur verk eftir Bach, Jón Nordal,
Vierne og Messiaen.
2. ágúst kl. 20.00:
Kórtónleikar:
Madrigalchor Kiel.
LAUGARDAGUR 31. JÚLÍ
Kl. 14:00 Helga Ingólfsdóttir flytur
minningabrot úr 30 sumra sögu.
Kl. 15:00 Ítölsk strengjatónlist frá
17. öld. Bachsveitin í Skálholti
Kl. 17:00 Strengjakvartettar eftir
L. Boccherini og J. Haydn.
Skálholtskvartettinn
Kl. 21:00 Íslensk og evrópsk tónlist
frá endurreisn og barokktíma.
Eyjólfur Eyjólfsson tenór,
Hildigunnur Halldórsdóttir fiðla og
Arngeir H. Hauksson teorbe.
SUNNUDAGUR 1. ÁGÚST
KL. 15:00 Sjá laugard. kl. 21:00.
Kl. 17:00 Messa með þátttöku
Eyjólfs Eyjólfss. og hljóðfæraleikara.
MÁNUDAGUR 2. ÁGÚST
KL. 15:00 Sjá laugard. kl. 15:00.
AÐGANGUR ÓKEYPIS
SUMARTÓNLEIKAR Í
SKÁLHOLTSSKIRKJU
26. júní - 2. ágúst 2004
Stuðbandalagið frá Borgarnesi
Aðaldansleikur
helgarinnar í kvöld
Fös . 06 .08 20 .00
Fös . 13 .08 20 .00
Lau . 14 .08 20 .00
ATH ! ATRIÐ I Í SÝNINGUNNI
ERU EKKI FYRIR V IÐKVÆMA
ÓSÓTTAR PANTANIR SELDAR DAGLEGA
Þriðjudagstónleikar
3. ágúst kl. 20:30
Listasafn Sigurjóns Ólafssonar,
Laugarnestanga 70, 105 Rvík.
www.lso.is - lso@lso.is
Margrét Árnadóttir selló og
Lin Hong píanó. Fantasiestücke
eftir R. Schumann, Duo
eftir B. Adolphe og Sónata
í A-dúr eftir C. Franck
10. ágúst kl. 20:30
Kristjana Helgadóttir flauta,
Ingólfur Vilhjálmsson klarinetta
og Gunnhildur Einarsdóttir harpa.
Verk m.a. eftir Berio, Scelsi,
Carter, Stockhausen og Takemitsu
MIÐASALAN er opin á fame.is,
á þjónustuborði Smáralindar
og í síma 528 8008
JÓNSI
SVEPPI Yfir 12.000 miðar seldir
ÓSÓTTAR PANTANIR SELDAR DAGLEGA
Fös. 6. ágúst kl. 19.30 Lau. 7. ágúst kl. 19.30
Fim. 12. ágúst kl. 19.30 Fös. 13. ágúst kl. 19.30
Lau. 14. ágúst kl. 18.00 Fim. 19. ágúst kl. 19.30
Fös. 20. ágúst kl. 19.30 Sun. 22 ágúst kl. 19.30
Erla B. Skúladóttir er leik-stjóri, framleiðandi og hand-ritshöfundur verðlaunastutt-
myndarinnar Bjargvætts, sem var
sýnd síðastliðinn þriðjudag í Há-
skólabíói. Myndin hefur farið sigurför
um kvikmyndahátíðir í Evrópu og
Bandaríkjunum og sópað að sér og
leikstjóra sínum verðlaunum, meðal
annars á kvikmyndahátíðinni í Nas-
hville sem gefur stuttmyndinni að-
gang að úrtaki fyrir Óskarsverðlaun í
þeim flokki. Erla hlaut einnig í ár
verðlaun Leikstjórafélags Ameríku,
DGA Awards, sem besti nýútskrifaði
kvenleikstjórinn frá háskóla í Banda-
ríkjunum.
En Erla hefur verið í umræðunni
lengur en stuttmyndin Bjargvættur.
Sumir muna ef til vill eftir henni sem
leikkonu, en hún útskrifaðist úr Leik-
listarskóla Íslands árið 1982. „Ég var
meðal annars með Pálma Gestssyni
og Erni Árnasyni í bekk. Strax að
lokinni útskrift flutti ég til Parísar og
hóf nám í látbragðsleik, en ég fékk
styrk frá franska ríkinu til þess. Það
nám hefur nýst mér á margvíslegan
hátt síðan, á ólíklegustu stöðum.“
Eftir útskrift vann hún sem leik-
kona, meðal annars í Þjóðleikhúsinu,
Alþýðuleikhúsinu og hjá Leikfélagi
Akureyrar, þar sem hún lék annað
aðalhlutverkið í söngleiknum Blóð-
bræður. Hún hóf svo störf hjá Rík-
isútvarpinu þegar Rás 2 var gerð að
sólarhringsútvarpi, með þátt sem
nefndist Í bítið og hófst kl. 6 á morgn-
ana og síðar Hringiðuna, sem nú
nefnist Dægurmálaútvarpið. „Við
vinkona mín, Guðlaug María Bjarna-
dóttir, fengum síðan hugmynd að
þætti um flogaveiki barna. Útvarpið
tók ekki vel í hugmyndina, þannig að
við leituðum til Sjónvarpsins, sem tók
hugmyndinni mjög vel. Á endanum
urðu til tólf þættir um mismunandi
sjúkdóma barna, sem hétu Ef að er
gáð,“ segir Erla.
Þessi þáttagerð varð til að kveikja
ástríðu hjá Erlu fyrir myndrænum
miðlum. „Þetta var eiginlega sama til-
finning og ég hafði haft fyrir leikhús-
inu. Það getur verið erfitt fyrir leik-
ara að losna undan leikhúsbakterí-
unni þegar hún grípur þá, án þess að
verða óhamingjusamir í lífinu. Þannig
að ég má kallast heppin að hafa fund-
ið þessa ástríðu einnig á öðrum vett-
vangi.“
Eins og í bíómynd
Um þessar mundir var Erla að
draga sig saman við eiginmann sinn
sem er bandarískur og hún hafði
kynnst á útikaffihúsi í París. „Það var
hreinlega eins og í bíómynd, hvernig
við kynntumst. Eftir að ég flutti heim
og hann var farinn aftur til Banda-
ríkjanna, héldum við sambandi, sem
var mun flóknara þá en nú enda fyrir
tíma tölvu og netpósts. Það tók okkur
næstum fjögur ár að fatta að við ætt-
um bara að gifta okkur og búa saman,
annað hvort á Íslandi eða í Bandaríkj-
unum.“
Úr brúðkaupinu varð árið 1989 og
þá tók Erla þá ákvörðun að flytjast til
Bandaríkjanna með manni sínum og
vinna enn frekar að ferli í nýfenginni
ástríðu sinni, sjónvarpi og kvikmynd-
um. Í kjölfar kvöldskóla í kvikmynda-
gerð fékk Erla vinnu á kvikmynda-
setti og komst fljótlega í stöðu
aðstoðartökumanns, A.C. „Eftir sjö
ár í því fagi ætlaði ég að ganga í stétt-
arfélag kvikmyndatökumanna, til
þess að geta fengið almennileg laun.
Það kostaði 10.000 dollara að taka
próf til að komast inn í félagið og mik-
inn undirbúning. Ég hugsaði með
mér að ég gæti allt eins notað þá pen-
inga til þess að borga fyrir hluta af
kvikmyndanámi, sem hugur minn
stóð til.“
Erla sótti þá um í mastersnám í
kvikmyndagerð í New York Univers-
ity og var í hópi 30 umsækjenda af
2.000 sem fengu skólavist. Þaðan út-
skrifaðist hún árið 2002 og var Bjarg-
vættur lokaverkefni hennar frá skól-
anum. „Myndin var auðvitað langt frá
því að vera tilbúin þá, einungis gróf-
klippt, en ég fékk leyfi til að útskrif-
ast þrátt fyrir það. Þeir gera það til
að koma manni út úr húsi og hleypa
öðrum að,“ segir hún og hlær.
Miramax og Dreamworks
Verðlaunin sem Bjargvættur hefur
verið að fá að undanförnu hafa opnað
margar dyr fyrir Erlu sem leikstjóra
og hafa risar í kvikmyndagerð á borð
við Dreamworks og Miramax verið
meðal þeirra sem hafa óskað eftir við-
tali við Erlu. „Síminn, sem er núna í
tölvuformi, hefur varla stoppað að
undanförnu. Ég hef fengið mikið af
fyrirspurnum og beiðnum um að hitta
fólk í hinum ýmsu framleiðslufyr-
irtækjum, bæði stórum og smáum.“
Bjargvættur hlaut meðal annars
fjölda verðlauna á svonefndri First
Run Film Festival í New York, meðal
annars sem besta mynd hátíðarinnar
og besta handritið. „Það voru í raun
þau verðlaun sem hrintu öllu af stað.
Okkur í þremur efstu sætunum var í
kjölfarið boðið til Los Angeles þar
sem var haldin heljarinnar mikil sýn-
ing fyrir fólk sem er í kvikmynda-
bransanum, stúdíófólk, umboðsmenn
og framleiðendur. Það var mjög
skemmtilegt, og reyndar var sýn-
ingin haldin í fallegasta og besta bíó-
sal sem ég hef nokkru sinni komið í.
Leikstjórafélag Ameríku í Los Ang-
eles hélt sýninguna og þar fékk ég
síðan að vita að ég hefði hlotið verð-
laun þeirra sem besti nýútskrifaði
kvenleikstjórinn, sem eru stærstu
verðlaun sem mér hafa hlotnast,
mesti heiðurinn. Því þar kemur til
greina fólk úr öllum kvikmyndahá-
skólum í Bandaríkjunum og Kanada,
skilst mér, og það eru ekki nema fern
verðlaun sem veitt eru til svokallaðra
minnihlutahópa.“
Erla er um þessar mundir að
leggja lokahönd á handritið að næstu
bíómynd sinni og segir hún mikinn
áhuga fólks úr kvikmyndageiranum
beinast að því. „Miramax eru að biðja
um að fá fyrsta lestrarrétt á handrit-
inu, og margir fleiri hafa óskað eftir
að framleiða myndina og þar fram-
eftir götum. Það er auðvitað voða
gaman þegar fólk slæst um að gefa
manni peninga til að framleiða næstu
mynd,“ segir hún hlæjandi.
Álfatrú mætir vísindaheimi
Bíómyndin sem er í bígerð er vís-
indatryllir í fullri lengd og segist Erla
vonast til að hún verði samvinnuverk-
efni milli bandarískra og íslenskra að-
ila. „Enda gerist hún að miklum hluta
til á Íslandi. Það að redda fjámagni
var eitt af því sem ég lærði af reynsl-
unni við gerð Bjargvætts. Ég fann að
fólk hér í Bandaríkjunum varð al-
gjörlega kjaftstopp þegar ég sagði að
myndin yrði á íslensku, því þeim
finnst allt sem er textað svolítið erfitt
í meðförum. Það gerði mér svolítið
erfitt um vik að fá fjármagn inn, þrátt
fyrir að að sagan sé alþjóðleg. Þess
vegna stefni ég á að taka myndina
upp á tveimur tungumálum núna,
eins og hefur raunar oft verið gert.
Þá er myndin tvíklippt og allt gert í
tvíriti í raun,“ segir Erla.
Að myndin sé bæði skrifuð á ensku
og íslensku ætti ekki að vefjast fyrir
Erlu, þar sem hún hefur það vinnulag
að skrifa alltaf á ensku. Bjargvætt
skrifaði hún til dæmis á ensku og
þýddi svo á íslensku. „Ég hef búið svo
lengi í Bandaríkjunum og lærði að
skrifa hér þannig að ég hef lengi not-
að þessa aðferð, þó að hugmyndirnar
séu allar sprottnar úr mínum íslenska
brunni.“
Nýja myndin, sem gerist á Íslandi
nútímans, fjallar um völd, bæði hug-
læg og veraldleg, og þar mætir for-
laga- og álfatrú vísindaheimi 21. ald-
arinnar. Erla segir þá hugmynd hafa
fallið vel í kramið hjá hugsanlegum
framleiðendum myndarinnar. Vinnu-
heitið er „In the dead of day“ og er
stefnt að því að taka myndina að sum-
arlagi á Íslandi. Miramax og Dream-
works líst að sögn Erlu vel á sögu-
þráð nýju myndarinnar, sem hún
hefur rakið fyrir þeim í grófum drátt-
um. „En maður vill ekki fara of ná-
kvæmlega í söguna fyrr en ég hef
fengið höfundarréttinn að henni,“
segir hún.
Aðspurð um áhrifavalda í kvik-
myndagerð sinni nefnir Erla Alfred
Hitchcock fyrstan. „Fast á hæla hans
koma svo François Truffaut og
nokkrir amerískir leikstjórar, t.d.
Barry Levinson sem segir svo fal-
legar og skemmtilegar sögur. Einnig
finnst mér sagnahefð Krzysztof Kies-
lowski frábær og kvikmyndir Martin
Scorsese, sérstaklega þær eldri. Svo
er ég mikill Hilmars Oddssonar-
aðdáandi, og hrifin af myndum Frið-
riks Þórs og Baltasars. Það er bara
orðið tímabært að við bætum fleiri
konum í hóp íslenskra kvikmynda-
leikstjóra,“ segir kvikmyndagerð-
arkonan Erla B. Skúladóttir að lok-
um.
Úr íslenskum brunni
Úr verðlaunastuttmyndinni Bjargvætti, sem hefur sópað að sér viðurkenningum að undanförnu.
Morgunblaðið/Jim Smart
Erla B. Skúladóttir
ingamaria@mbl.is
Kvikmyndir | Púlsinn tekinn á Erlu B. Skúladóttur, höfundi Bjargvætts