Morgunblaðið - 02.09.2004, Blaðsíða 10
FRÉTTIR
10 FIMMTUDAGUR 2. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ rigndi talsvert vestur í Dölum
á þriðjudag og hækkaði nokkuð í
ám þar um slóðir í kjölfarið. Það
var kærkomið fyrir veiðimenn sem
horft hafa upp á árnar seytla ofan í
grjóti í nærfellt allt sumar. Þótt
veiðin hafi glæðst eru menn þó á
því að betur megi ef duga skal hjá
veðurguðunum.
Gylfi Ingason kokkur í Þránd-
argili við Laxá í Dölum sagði ána
hafa hækkað um fet eða svo við
dembuna á þriðjudag, en samt hefði
vantað tvö fet til viðbótar til að áin
næði meðalvatni. Eigi að síður
hefðu menn orðið varir við aukið
líf, en „stóri smellurinn“, líkt og
hollin í ánni upplifðu frá þessu
tímabili og út veiðitímann í fyrra,
væri ekki kominn. „Síðasta holl var
að fara með 39 laxa og voru þá
komnir 674 laxar á land og það já-
kvæða er að það hefur nýr lax verið
að sýna sig að undanförnu. Það er
veitt hérna til 27. september og
nema að svo ólíklega vilji til að það
rigni ekkert, að slíkt stórslys hendi,
þá verða dregnir 500 til 700 laxar
hérna í september,“ bætti Gylfi við.
Sama í Hauku
Svava Magnúsdóttir umsjónar-
maður Haukadalsár fagnaði einnig
rigningu á þriðjudag og sagði hún
Haukadalsána hafa hækkað tals-
vert. „Það eru fáir að veiða hjá okk-
ur núna, en þeir segja að nýr lax
hafi farið á hreyfingu við breyt-
inguna og þeir hafa verið að setja í
’ann, sex laxa í gær og í morgun
settu þeir í sjö fiska, en þeir tóku að
vísu grannt og aðeins tveir náðust á
land. Áin er komin í 312 laxa sem er
auðvitað ekki nógu gott, en við er-
um bjartsýnni núna á góðan enda-
sprett,“ sagði Svava.
Víðar af Dalasvæðinu bárust
betri fréttir en oft áður, t.d. sáu
veiðimenn laxa stökkva á óvenju-
legum stöðum í Miðá, sem bendir til
að þeir hafi verið á göngu fram ána.
Sú langa tók við sér
Fyrir vestan sprakk Langadalsá
við Djúp skyndilega út. Hún hefur
verið afar vatnslítil í sumar og fisk-
ur verið styggur og ófús til töku.
Um helgina síðustu urðu umskipti
til hins betra frá sjónarhóli veiði-
manna, en þá varð mikil aflahrota.
Veiðimaður einn sem þræddi efstu
hylji á einum morgni fékk 18 laxa
og þegar sá dagur var að kveldi
kominn höfðu veiðst 32 laxar á allar
stangirnar þrjár. Áin er komin
langt á annað hundraðið, en síðan
þetta gerðist hefur rignt nokkuð á
Vestfjörðum að sögn.
Lifnaði aðeins
vestur í Dölum
Ljósmynd/Páll Ketilsson
Konráð Lúðvíksson landar laxi í Grænhólshyl í Flekkudalsá fyrir skömmu.
ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?
DRÍFA Pálsdóttir, skrifstofustjóri í
einkamálaskrifstofu dóms- og
kirkjumálaráðuneytisins, hefur ósk-
að eftir því við Morgunblaðið að eft-
irfarandi yfirlýsing verði birt að
gefnu tilefni.
„Þegar embætti héraðsdómara við
Héraðsdóm Reykjavíkur, sem veitt
skyldi frá 1. september 2004, var
auglýst laust til umsóknar var ég ein
af umsækjendum, eins og greint var
frá í Morgunblaðinu 26. júní sl.
Þar sem ítrekuðum spurningum
hefur verið beint til mín í tilefni af
framangreindu vil ég koma á fram-
færi, að eftir vandlega íhugun dró ég
umsókn mína um fyrrgreint embætti
til baka, áður en til veitingar þess
kom.“
Yfirlýsing um
embætti hér-
aðsdómara
SIGURÐUR Kári Kristjánsson,
þingmaður Sjálfstæðisflokksins,
varaði sérstaklega við því á Alþingi í
október í fyrra að samkeppnisyfir-
völd fengju í hendur heimild til að
gera húsleit á heimilum stjórnenda
fyrirtækja. Taldi hans gengið ansi
hart gegn friðhelgi einkalífs, heimilis
og fjölskyldu með slíkri heimild. Til-
efnið var fyrsta umræða um frum-
varp Samfylking-
arinnar um
breytingar á sam-
keppnislögum.
Í fyrstu grein
frumvarpsins var
lagt til að Sam-
keppnisstofnun
gæti gert húsleit
og lagt hald á
gögn á heimilum
stjórnenda fyrir-
tækja eins og
nefnd viðskiptaráðherra um íslenskt
viðskiptaumhverfi hefur lagt til að
fest verði í lög hér á landi. Í tillögum
nefndarinnar er jafnframt gengið
enn lengra og talað um athafna-
svæði, landsvæði eða farartæki
stjórnenda, framkvæmdastjóra eða
annarra starfsmanna.
Raskar friði borgaranna
„Ég tel að hér sé verið að ganga
ansi hart að réttindum einstaklinga
og þeim réttindum sem þeim eru
tryggð t.d. í 71. gr. stjórnarskrár-
innar, sem fjallar um friðhelgi einka-
lífsins, heimilis og fjölskyldu,“ sagði
Sigurður Kári á Alþingi 14. október
sl. Það úrræði sem Samfylkingin
legði til gengi mjög langt og hann
gæti ekki séð annað en að flutnings-
menn væru í rauninni að leggja til að
stofna hér aðra lögreglu.
„Ég tel að þær heimildir sem nú
þegar eru í lögum og heimila yfir-
völdum að raska friði borgaranna og
ráðast gegn réttindum þeirra, sem
m.a. eru varin í stjórnarskrá, gangi
nægilega langt og það sé engin
ástæða til þess að veita auknar heim-
ildir til slíks. Ég vildi því benda á það
að ég vara sérstaklega við því að
heimiluð verði húsleit á heimilum
stjórnenda fyrirtækja eins og lagt er
til í þessu frumvarpi,“ sagði Sigurð-
ur Kári.
Minnti hann á að nú þegar væri
mikill meirihluti stjórnenda fyrir-
tækja fjölskyldufólk og fleiri en þeir
byggju á heimilinu. Spurði hann
hvernig ætti að tryggja friðhelgi
einkalífs þessa fólks, barna og ann-
arra fjölskyldumeðlima, fengju sam-
keppnisyfirvöld heimild til að fara
inn á heimili og leita að gögnum.
Samkvæmt upplýsingum á vefsíðu
Alþingis var frumvarpi Samfylking-
arinnar vísað til efnahags- og við-
skiptanefndar eftir fyrstu umræðu.
Heimili
stjórnenda
fyrirtækja
friðhelg
Sigurður Kári
Kristjánsson
♦♦♦
LANDSLIÐSMENN Kanada í ís-
hokkí léku í fyrsta sinn í eftirlík-
ingu af treyjum Fálkanna, þegar
þeir unnu landslið Bandaríkjanna
2:1 í Montreal í fyrrinótt að ís-
lenskum tíma, en leikurinn var lið-
ur í heimsbikarmótinu sem hófst í
vikunni.
Íshokkí var fyrst keppnisgrein á
Ólympíuleikunum í Antwerpen í
Belgíu árið 1920 og var keppnin
jafnframt heimsmeistarakeppni.
Fálkarnir frá Winnipeg í Manitoba,
The Winnipeg Falcons, léku fyrir
hönd Kanada, höfðu mikla yf-
irburði og urðu meistarar með
glæsibrag. Allir leikmenn nema
einn voru af annarri kynslóð Ís-
lendinga í Manitoba og var þeim
fagnað sem þjóðhetjum við kom-
una til Winnipeg eftir Ólympíu-
leikana.
Íshokkísamband Kanada ákvað
að heiðra minningu fyrstu meist-
aranna og hefur samið við íþrótta-
vöruframleiðandann Nike um
framleiðslu á eftirlíkingu af treyj-
um þeirra, en treyjurnar verða
seldar á almennum markaði.
Treyjurnar eru reyndar ekki alveg
eins því Fálkarnir léku í þverrönd-
óttum treyjum, en gullni og svarti
liturinn á nýju treyjunum minnir á
Fálkana. ,,Winnipeg Falcons fly
again“ eða Fálkarnir frá Winnipeg
aftur á flug, sagði dagblaðið
Winnipeg Free Press í fyrirsögn á
forsíðu í gær og önnur ummæli
fjölmiðla voru á sama veg, en á
ermum nýju treyjanna stendur
Winnipeg Falcons.
Fyrr í sumar setti framleiðandi
Pepsi-gosdrykkjarins gosdósir með
mynd af nýju treyjunum á markað
og seldust þær upp á augabragði.
Dósir með treyjum annarra kan-
adískra ólympíumeistara í íshokkí
hafa síðan verið settar á markað
og fyrirhugað er að hafa sama hátt
á varðandi treyjurnar. Fálkarnir
brutu ísinn fyrir 84 árum og þeir
eru enn og aftur í sviðsljósinu.
Léku í eftirlíkingu af treyjum Fálkanna
Winnipeg. Morgunblaðið.
Reuters
Sjá má merki Fálkanna á öxl leikmanna Kanada. Á myndinni fagnar Joe
Thornton, leikmaður Kanada, marki en liðið sigraði í leiknum 2:1.
ÓMAR H. Kristmundsson, lektor í
opinberri stjórnsýslu við Háskóla
Íslands, telur brýnt að skilja að póli-
tískar skipanir frá öðrum sem
byggjast eingöngu á hæfni og
reynslu umsækjenda um æðstu
stöður í stjórnsýslunni. Til greina
komi að ráðherrar skipi ráðuneyt-
isstjóra á grundvelli pólitískra eða
persónulegra tengsla en þeir hætti
þá störfum um leið og ráðherrarnir.
Ómar segir í samtali við Morg-
unblaðið að fyrir því séu ágæt rök
að ráðherra vilji velja ráðuneytis-
stjóra og byggja það á persónuleg-
um tengslum. Sé um það að ræða
geti verið rétt að ráðuneytisstjóri
yfirgefi ráðuneytið um leið og ráð-
herra. Slíkt fyrirkomulag tíðkist
víða. Í Noregi sé t.d. æðsti maður
ráðuneytis (statssekretær) skipaður
af ráðherra, án auglýsingar, og oft
úr sama stjórnmálaflokki. Áhersla
sé þó lögð á að viðkomandi hafi yfir
reynslu og þekkingu að ráða á mála-
flokknum.
Ísland með sérstöðu
Ómar ritaði ásamt Ásmundi
Helgasyni, lögfræðingi hjá umboðs-
manni Alþingis, fyrsta bindi nýrrar
sögu stjórnarráðsins og þar er m.a.
fjallað um skipanir ráðuneytisstjóra.
Segir í bókinni að frá stofnun
stjórnarráðsins 1904 hafi gætt til-
hneigingar til þess að ráðherrar
skipi pólitíska samherja í embætti. Í
alþjóðlegum samanburði virðist Ís-
land hafa nokkra sérstöðu hvað
varðar mikil ítök ráðherra við skip-
anir embættismanna og mikil áhrif
fyrirgreiðslustjórnmála almennt.
Ómar segir að á undanförnum
tuttugu árum séu líkur á að dregið
hafi úr pólitískum ráðningum í stöð-
ur innan stjórnarráðsins, m.a. með
gildistöku stjórnsýslulaganna, en
svo virðist sem þetta hafi ekki gerst
með ráðuneytisstjóra. Sýna verði þó
ákveðinn skilning á þessu fyrir-
komulagi.
Ráðuneytisstjórar séu nánustu
samstarfsmenn og trúnaðarmenn
ráðherra hverju sinni. Erfitt sé fyrir
ráðherra að ráða mann í slíkt emb-
ætti sem hann þekki ekki.
Ómar segir að persónuleg tengsl
þurfi ekki að vera úr flokkspólitísku
starfi. Þau geti verið kynni frá starfi
úr ráðuneytinu eða annars staðar.
Sjaldgæft sé að ráðuneytisstjóri hafi
verið skipaður sem ekki hafi þekkt
viðkomandi ráðherra persónulega,
alveg fram til vorra daga.
Hreinlegast að segja
stöðurnar fráteknar
Hann segir margt hafa verið til í
þeim orðum Davíðs Oddssonar í
kringum umræðu um skipun seðla-
bankastjóra að langhreinlegast væri
að segja að stöðurnar væru frátekn-
ar, frekar en að láta fólk sækja um í
þeirri trú að allir umsækjendur sitji
við sama borð.
„Raunar virðist það vera óform-
leg vísbending að ráðherra sé kom-
inn með „kandídat“ í starfið þegar
auglýst er í Lögbirtingarblaðinu.
Slík birting uppfyllir formleg laga-
skilyrði en er augljóslega ekki ætluð
að hvetja fólk til að sækja um emb-
ættið, enda venjulega fremur fá-
mennur hópur sem sækir um,“ segir
Ómar.
Hann bendir á að með setningu
stjórnarráðslaganna árið 1970 var
ætlunin að aðstoðarmenn ráðherra
gætu veitt þeim talsverðan stuðn-
ing. Reynslan hafi sýnt að stór hóp-
ur aðstoðarmanna hafi verið að
hefja sinn pólitíska feril með þess-
um störfum og ekki verið reynslu-
miklir. Aðstoðarmenn nýtist því ráð-
herra ekki jafn faglega og ráðu-
neytisstjórar.
Lektor í opinberri stjórnsýslu í HÍ um skipanir ráðuneytisstjóra
Ráðuneytisstjórar fari úr
starfi um leið og ráðherrar