Morgunblaðið - 11.09.2004, Qupperneq 6

FRÉTTIR
6 LAUGARDAGUR 11. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
ÁHUGAHÓPUR um betri byggð á
Seltjarnarnesi afhenti Ásgerði
Halldórsdóttur, forseta bæj-
arstjórnar Seltjarnarness, viðbót-
arundirskriftarlista þar sem mót-
mælt er tillögum að deiliskipulagi
fyrir Hrólfsskálamel og Suður-
strönd.
Að þessu sinni voru afhentar
167 nýjar undirskriftir og eru þær
því 1.091 alls, ásamt því sem af-
hent voru gömul fundargerð frá
bæjarstjórnarfundi þar sem fallið
var frá umdeildri skipulags-
ákvörðun árið 1996 og at-
hugasemdir gegn breytingum á
skipulagi svæðanna.
Anna Agnarsdóttir, sem afhenti
mótmælin, benti á að aldrei áður
hefðu jafn margir Seltirningar
mótmælt ákvörðun bæjarstjórnar
og nú.
Þeirri hugmynd var fleygt fram
af íbúum við afhendingu mótmæl-
anna að kallað yrði eftir fleiri til-
lögum að skipulagi svæðanna og
kosið yrði á milli þeirra í íbúa-
kosningum.
Ásgerður sagði að skipulags-
nefnd myndi án efa horfa til þess
í þeirri vinnu sem fram undan
væri.
Morgunblaðið/Þorkell
1.091 hefur skrifað
nafn sitt á listann
ná hámarki á næstu tveimur árum.
Þá verður áhugavert að sjá umfjöll-
un og túlkun Seðlabankans á því
hvaða áhrif lækkun langtímavaxta
og hræringar á íbúðalánamarkaði
VÍSITALA neysluverðs hækkar um
0,43% í september sem er heldur
minna en spár markaðsaðila sem
hljóðuðu upp á 0,5 til 0,6% hækkun.
Vísitalan stendur í 235,6 stigum, sem
gildir til verðtryggingar í október.
Verðbólga síðastliðna 12 mánuði er
3,4% og lækkar úr 3,7% í ágúst og
3,9% í júní.
Undanfarna þrjá mánuði hefur
vísitala neysluverðs lækkað um
0,04% sem jafngildir 0,2% verð-
hjöðnun á ári, að því er segir í til-
kynningu frá Hagstofu Íslands.
Án húsnæðisliðar mælist verð-
bólga sl. 12 mánaða 2,5% en vísitala
neysluverðs án húsnæðis hækkar
um 0,4% frá ágúst sl. Þetta er heldur
minni hækkun en spár bankanna
gerðu ráð fyrir. Undanfarna þrjá
mánuði hefur vísitalan án húsnæðis
lækkað um 0,9%.
Sumarútsölulok er helsta skýring
hækkunar vísitölunnar að þessu
sinni en verð á fatnaði og skóm
hækkaði um 7,5% á milli mánaða.
Áhrif þessa á vísitöluna nema 0,38%.
Stýrivextir munu samt hækka
Þrátt fyrir minnkandi verðbólgu
þykir Íslandsbanka líklegt að Seðla-
bankinn muni hækka stýrivexti sína
um 25 til 50 punkta fyrir eða sam-
hliða útgáfu Peningamála hinn 17.
september nk.
„Seðlabankinn þarf að vera fram-
sýnn í aðgerðum sínum þar sem
vextir bíta á verðbólgu með mikilli
töf og stóriðjuframkvæmdir munu
hafa á verðbólguhorfur en ætla má
að aukin samkeppni á lánamarkaði
styðji frekari hækkun húsnæð-
isverðs á næstunni,“ segir í Morg-
unkorni Íslandsbanka.
Verðbólga síðustu tólf
mánaða mælist 3,4%

 


  

 


  




    


 





 


  !"#$


!


"#$
% #&#''
!
%&'()
 *"+#$
*, ) !"*#$

( !
-(" '.( %%"!#$
! (" . 
(/' / !"0#$
0   *"+#$
1,' (( -"+#$

)
* *&# !

(& #* !
23)4. *"#$
+5).(.((( *"-#$

+#,#-& . // #$ !
((( "!#$
) ( !"-#$
%6 7)( 0"*#$
 !"#$%$
&'(!%)'*+!

,-.
"#
/012
0
 1 02
/032
/042
5032
8"*#
1
1
 /02
502
0 /02
/02
502
0 /02
VAXANDI hópur efnafólks og
bjargálna lífeyrisþegar kunna að
hafa áhrif á byggðaþróun hér á landi
með þeim hætti að dregið gæti fyrr
úr fólksfjölguninni á höfuðborgar-
svæðinu en nú er gert ráð fyrir.
Þetta kom m.a. annars fram í er-
indi Vilhjálms Þ. Vilhjálmssonar,
formanns Sambands íslenskra sveit-
arfélaga, en hann velti upp þeirri
spurningu hvort byggðaþróun 20.
aldar á Íslandi myndi halda áfram.
Breyttar forsendur
byggðaþróunar
Vilhjálmur sagðist raunar ekki
vita fremur en aðrir hvort sú þróun
sem menn hefðu orðið vitni að á 20.
öldinni héldi áfram og þá hversu
lengi. Nýlegar fólksfjöldaspár bentu
þó til þess að íbúafjölgunin frá 2000
til 2024 yrði öll á höfuðborgarsvæð-
inu en Vilhjálmur sagði að sér fynd-
ist engu að síður að forsendur
byggðaþróunar hefðu tekið nokkrum
breytingum á allra síðustu árum. Vil-
hjálmur benti á að tekjumunur laun-
þega hefði aukist hin síðari ár og
jafnvel meira en mörgum líkaði.
„Auk þess sem nokkur hópur fólks
hefur efnast á stuttum tíma og notið
mikilla fjármagnstekna. Af slíkum
tekjum er ekki greitt útsvar heldur
aðeins 10% fjármagnstekjuskattur
til ríkisins. Búseta vaxandi hóps
efnafólks og bjargálna lífeyrisþega
kynni að hafa umtalsverð áhrif á
byggðaþróun á komandi árum,“
sagði Vilhjálmur.
Hann sagði mat á lífsgæðum hafa
verið að breytast og benti í því efni á
sumarhúsabyggðirnar sem risið
hefðu í Grímsnesi, Borgarfirði og
víðar á undanförnum árum og að nú
bærust fréttir af kaupum efnamanna
á bújörðum. Auk sumarbústaða rísi
sumarhús, frístundahús, heilsárshús
á víð og dreif um landið. „Það gæti
dregið fyrr úr fólksfjölguninni á höf-
uðborgarsvæðinu en nú er gert ráð
fyrir en óljóst er hvaða áhrif það hef-
ur á fjölgunina á suðvesturhorninu í
heild,“ sagði Vilhjálmur.
Einar Sveinsson, formaður banka-
ráðs Íslands, sagði í erindi sínu að
með stofnun Íslandsbanka, aðeins
fjórum mánuðum eftir að Íslending-
ar fengu heimastjórn hefðu orðið
straumhvörf í bankamálum hér á
landi með tilkomu fyrsta bankans
sem var almenningshlutafélag þar
sem landsmönnum gafst þá kostur á
að leggja fjármagn í. Með bankanum
hefði verulegt erlent áhættufé komið
inn í landið sem m.a. hefði skilað sér í
lánum til rekstrar í sjávarútvegi og
verslun og hefði þannig stuðlað að
vélvæðingu bátaflotans og togaraút-
gerðar sem hefði umbylt sjávarút-
vegi og efnahag þjóðarinnar. Þá
hefði einnig orðið til þekking í land-
inu á því hvernig stýra ætti áhættu-
fjármagni.
Velferðarsamfélagið eitt helsta
afrekið á sviði stjórnmála
Jón Sigurðsson, bankastjóri Nor-
ræna fjárfestingarbankans (NIB) og
fyrrverandi ráðherra, rakti helstu
þræðina í þróun efnahags- og at-
vinnumála á Íslandi á 20. öld og
framfarir í samfélaginu með tilliti til
tekna, ævilíka o.s.frv. en erindi hans
bar titilinn „Frá heimastjórn til
hnattvæðingar“.
„En hvernig hafa þá Íslendingar
náð þessum góða árangri?“ spurði
Jón. Hann sagðist telja skýringarnar
einkum vera fjórar. Í fyrsta lagi
hefði lestrarkunnátta og almenn
menntun verið tiltölulega góð þegar í
lok 19. aldar. Þá hefði heilsufar Ís-
lendinga verið heldur betra en víða
annars staðar í Evrópu. Í þriðja lagi
hefði vaxandi milliríkjaverslun og
greiðari samgöngur veitt Íslending-
um færi til þess að breyta starfs-
kröftum sínum og auðlindum til
lands og sjávar í efnhagsleg verð-
mæti. Í fjórða lagi hefði mótun lýð-
ræðis og velferðarsamfélags myndað
umgjörð til aðhalds að markaðskerf-
inu sem skoða mætti sem andsvar
við óheftum framgangi iðnaðarkapít-
alisma.
„En það er einmitt velferðarþjóð-
félagið sem hefur gefið kapítalsima-
num mannlegt yfirbragð og búið
markaðshagkerfinu forsendur til að
dafna. Þetta kann að hljóma sem
þversögn en er það ekki í raun. Vel-
ferðarsamfélagið sem hefur vaxið
fram á þessari öld á Íslandi og
reyndar annars staðar á Norður-
löndum og víðar á Vesturlöndum má
hiklaust telja eitt helsta afrek á sviði
stjórnmála á liðinni öld,“ sagði Jón.
Fimm meginviðfangsefni
Jón velti upp þeirri spurningu
hvernig Íslendingar gætu haldið
stöðu sinni meðal fremstu þjóða
heims að því er varðaði lífskjör á
næstu á árum og áratugum. Hann
sagðist telja fimm viðfangsefni, sem
þjóðfélagið þyrfti að glíma við í fram-
tíðinni, skipta þar mestu. Í fyrsta
lagi tæknibreytingar og þróun upp-
lýsinga- og þekkingarsamfélagsins,
samrunaþróunin í Evrópu, vaxandi
áhersla á umhverfisvernd, breytt
aldursskipting þjóðarinnar og svo
loks hnattvæðingin sjálf. „Velferð Ís-
lendinga á næstu áratugum ræðst af
því hvernig þeim tekst að bregðast
við þessum nýju og að sumu leyti
breyttu viðfangsefnum,“ sagði Jón.
Málþing um atvinnubyltingu Íslendinga í tilefni af 100 ára afmæli heimastjórnarinnar
Efnafólk gæti breytt byggðaþróun
Atvinnubylting
Íslendinga í upphafi
heimastjórnar og áhrif
hennar á 21. öldina var
til umræðu á málþingi í
tilefni af 100 ára afmæli
heimastjórnar.
Morgunblaðið/Kristinn
BERGLIND Ásgeirsdóttir, sendiherra og aðstoðarfor-
stjóri OECD, gerði menntun og atvinnusköpun að um-
talsefni í erindi sínu. Hún ræddi nokkuð um ævilangt
nám og benti á að ef horft væri tíu ár fram í tímann þá
sé 80% af því starfsfólki sem þá verði á vinnumarkaði
þegar komið á vinnumarkað en ætla megi að 80% af
þeirri þekkingu sem menn nú búa yfir verði orðin úrelt
eftir tíu ár. Berglind sagði meginvandamálið í sambandi
við hina svokölluðu símenntun vera að fjármögnun
hennar væri óleyst, stundum kæmi ríkið að henni og
stundum atvinnurekendur en ekki hefði verið litið nægi-
lega á það að einstaklingar væru að fjárfesta í sjálfum
sér og auka sína möguleika með slíkri menntun.
„Þessar gríðarlegu breytingar sem eru að verða í um-
heiminum halda bara áfram og þær verða hraðari og
hraðari. Það krefst þess að nemendur skilji að þeir
verða að halda áfram að bæta við sig og tileinka sér nýja
þekkingu. Það er ekkert sem heitir að ljúka prófi til
ákveðins starfs lengur. Það er ekki lengur raunveru-
leiki.“
„Ekkert sem heitir að ljúka prófi“