Morgunblaðið - 11.09.2004, Síða 17

MINNSTAÐUR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. SEPTEMBER 2004 17
Höfuðborgarsvæðið | Kostnaðar-
aukning sveitarfélaga á höfuðborg-
arsvæðinu vegna almenningssam-
gangna verður um 170–180 milljónir
króna á ári vegna nýs leiðarkerfis,
miðað við forsendur í tillögu Strætó
bs. Reiknað er með að auka nýtingu
á almenningssamgöngum á næstu
fimm árum til að vinna upp kostn-
aðinn.
Borgarstjórn Reykjavíkur hefur
þegar samþykkt tillögu að leiðar-
kerfi, en hin sveitarfélögin á höfuð-
borgarsvæðinu hafa enn ekki sam-
þykkt tillöguna. Ásgeir Eiríksson,
framkvæmdastjóri Strætó, segir að
til að tillagan öðlist samþykki þurfi
hún að fá þrjá fjórðu hluta af heild-
aratkvæðum sveitarfélaganna, þó
aldrei minna en þriggja sveitarfé-
laga, en sveitarfélögin hafa mjög
misjafnan fjölda atkvæða eftir íbúa-
fjölda. Einnig þarf stjórn Strætó að
samþykkja tillöguna. Enn er óljóst
hvenær ný áætlun verður tekin í
notkun.
Í tillögunum, sem nú liggja hjá
sveitarfélögunum, eru leiðirnar sem
vagnarnir munu keyra tíundaðar, en
tímatafla fyrir einstakar leiðir fylgir
ekki. Athygli vekur að þrátt fyrir að
heildarvegalengd leiða styttist um
50 km, niður í 572 km, er gert ráð
fyrir hækkun á rekstrarkostnaði
upp á 170–180 milljónir. Til að
reikna það út eru notaðar þær for-
sendur að vagnar á stofnleiðum aki á
10 mínútna fresti og aðrir vagnar á
20 mínútna fresti á daginn.
Í leiðarkerfisvinnunni voru sett
fram þau markmið að auka hlutdeild
almenningssamgangna, þannig að á
næstu fimm árum aukist hlutdeildin
úr 4% í 6%, og á næstu 20 árum
verði hún 8%. Í tillögum Strætó
kemur fram að ef skammtímamark-
miðin náist megi gera ráð fyrir að
auknar fargjaldatekjur standi undir
fyrirsjáanlegri kostnaðaraukningu.
Kostnaður óheyrilegur
„Okkur líst illa á allar kostnaðar-
hækkanir,“ segir Sigurður Geirdal,
bæjarstjóri í Kópavogi. „Almennt
séð er kostnaður við þessa stræt-
isvagna óheyrilegur, algerlega
stjarnfræðilegar tölur. Fyrir utan
það að þeir eru yfirleitt tómir á dag-
inn þessir vagnar.“
Sigurður bendir á að Kópavogs-
bær hafi náð verulegum kostnaðar-
lækkunum með því að bjóða
ákveðnar leiðir út, áður en gengið
var inn í byggðasamlagið Strætó,
sem nú rekur allar strætisvagna-
samgöngur á höfuðborgarsvæðinu,
en slík útboð hefur Strætó ekki
reynt.
Sigurður segir hugmyndir um
aukna nýtingu á strætisvögnunum
ef til vill ekki raunhæfa, enda sé
bílainnflutningur mikill og engar
vísbendingar sem bendi til þess að
almenningur sé tilbúinn til að breyta
sínum venjum. Hann segir einnig að
kostnaður fyrir almenning til að
nota vagnana sé hár, og bendir á að
hluti af kostnaði Strætó séu álögur
ríkisins á almenningssamgöngur.
Þess konar álögur segir hann ekki
lagðar á rútuakstur, flug eða ferjur,
en sé einhverra hluta vegna lagðar á
strætisvagna.
„Það munu kosta tugi milljarða á
næstu árum allar þessar samgöngu-
bætur sem þarf að gera [á höfuð-
borgarsvæðinu], miðað við það
hvernig umferðin vex,“ segir Sigurð-
ur. Hann segir að ef það sé hægt að
minnka þann kostnað með því að
ríkið felli niður álögur á kerfið væri
það eflaust þess virði.
Vilja veita góða þjónustu
„Við erum auðvitað ekkert hrifnir
af kostnaðaraukningu í þeirri þjón-
ustu sem við erum að veita, við vilj-
um helst geta veitt góða þjónustu
fyrir það fé sem er til ráðstöfunar,“
segir Jónmundur Guðmarsson, bæj-
arstjóri á Seltjarnarnesi. „Við verð-
um því að trúa því að slík útgjalda-
aukning leiði til verulegra bóta á
þjónustu byggðasamlagsins við þá
sem búa á höfuðborgarsvæðinu.“
Hann segist ekki of trúaður á að það
takist að ná þeirri aukningu í nýt-
ingu á strætisvögnunum sem stefnt
er að á svo skömmum tíma, enda
þurfi eflaust ýmislegt að breytast í
hugarfari almennings til að það ger-
ist.
Lúðvík Geirsson, bæjarstjóri
Hafnarfjarðar, segir að svo virðist
sem tekið hafi verið tillit til athuga-
semda bæjarins fyrr á árinu um leið-
arkerfið innanbæjar, og því geri
bæjarfélagið væntanlega ekki frek-
ari athugasemdir. Spurður um
kostnaðarhækkanir segir Lúðvík að
Hafnarfjarðarbær geti illa sætt sig
við þær. „Þessi kostnaður hefur far-
ið vaxandi og við litum svo á að sú
hugmynd sem sett var fram með til-
lögunum væri að ná fram hagræð-
ingu og einföldun í kerfinu, við telj-
um að það þurfi að hafa það
markmið að leiðarljósi.“
Til að ná þeirri aukningu á nýt-
ingu sem stefnt er að segir Lúðvík
að þurfi fyrst og fremst að huga að
þörfum yngra fólks, og tekur hann
undir hugmyndir borgarverkfræð-
ings, sem fram komu síðasta vetur,
þess efnis að hafa ætti gjöld fyrir
nemendur í algeru lágmarki.
Rekstrarkostnaður strætó eykst um 170–180 milljónir á ári með nýju leiðakerfi
Auka á hlutdeild almenningssamgangna um 50% á næstu fimm árum.
Morgunblaðið/Árni Torfason
Bæjarstjórar ósáttir við kostnað
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ