Morgunblaðið - 11.09.2004, Page 33

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. SEPTEMBER 2004 33
Eftirfarandi greinar eru á
mbl.is:
Jón Steinsson: „Það er engin
tilviljun að hlutabréfamarkað-
urinn í Bandaríkjunum er öfl-
ugri en hlutabréfamarkaðir
annarra landa.“
Regína Ásvaldsdóttir: „Eitt
af markmiðum með stofnun
þjónustumiðstöðva er bætt að-
gengi í þjónustu borgaranna.“
Jónas Gunnar Einarsson:
„Áhrifalaus og mikill meirihluti
jarðarbúa, svokallaður almenn-
ingur þjóðanna, unir jafnan
misjafnlega þolinmóður við
sitt.“
Jakob Björnsson: „Mörg rök
hníga að því að raforka úr
vatnsorku til álframleiðslu
verði í framtíðinni fyrst og
fremst unnin í tiltölulega fá-
mennum, en vatnsorkuauðug-
um, löndum …“
Tryggvi Felixson: „Mikil
ábyrgð hvílir því á þeim sem
taka ákvörðun um að spilla
þessum mikilvægu verðmætum
fyrir meinta hagsæld vegna
frekari álbræðslu.“
Stefán Örn Stefánsson: „Ég
hvet alla Seltirninga til kynna
sér ítarlega fyrirliggjandi
skipulagstillögu bæjaryfir-
valda …“
Gunnar Finnsson: „Hins vegar
er ljóst að núverandi kerfi hefur
runnið sitt skeið og grundvall-
arbreytinga er þörf …“
Eyjólfur Sæmundsson og
Hanna Kristín Stefánsdóttir:
„Öryggismál í landbúnaði falla
undir vinnuverndarlög og þar
með verksvið Vinnueftirlits-
ins.“
Jakob Björnsson: „Með þvílík-
um vinnubrögðum er auðvitað
lítil von um sættir.“
Guðmundur Hafsteinsson:
„Því eru gráður LHÍ að inntaki
engu fremur háskólagráður en
þær sem TR útskrifaði nem-
endur með, nema síður sé.“
Á mbl.is
Aðsendar greinar
BRÉF TIL BLAÐSINS
Morgunblaðið Kringlunni 1 103 Reykjavík  Bréf til blaðsins | mbl.is
ÞÚ ÞARFT ekki
að stama mikið til að
freistast til að halda
þig til hlés í samræð-
um og í samskiptum
við fólk yfirleitt. Þeg-
ar þú spáir í hvort þú
eigir nú að segja eitt-
hvað veist þú ekki
hvaða hljóð komast
út, hver festast milli
góms og tungu eða
milli saman
klemmdra vara, sem
ekki vilja opnast eða
hvaða blásturshljóð
gufa upp og tappa
öllu lofti af lungunum
án þess að þú náir að
anda að þér aftur.
Samt veist þú að það
er betra að segja það
sem þér liggur á
hjarta frekar en að
þegja. Þú veist líka
að ef illa gengur tek-
ur 10 orða setning heila mínútu og
allir í kringum þig eru farnir að
iða í skinninu og vita ekkert hvað
þeir eiga af sér að gera. Er þá
ekki bara betra að sleppa þessu al-
veg og gefast upp á að tala?
Nei, ekki gefast upp! Þú mátt
gera hvað sem er, nema að gefast
upp. Þú verður að tala eða ef til
vill fyrst og fremst að öðlast kjark,
vilja og sjálfstraust til að tala. Ef
þú talar ekki lætur þú stamið
verða að fötlun sem stýrir lífi þínu.
Þú átt sjálfur að stjórna þínu lífi
og ákveða að málhelti þín hamli
ekki menntun þinni, stjórni því
ekki hvað þú gerir eða gerir ekki í
framtíðinni. Spurningin er bara
hvernig þú öðlast sjálfstraust,
kjark og vilja til að taka málið í
þínar eigin hendur?
Fyrsta skrefið getur
verið að hitta aðra
sem stama og sækja
hvatningu og styrk til
þeirra. Þá er nærtæk-
ast að verja laug-
ardeginum 11. sept-
ember á Hótel
Stykkishólmi, þar sem
norrænt fólk frá 8 til
65 ára hittist og á
uppbyggjandi dag
saman. Málbjörg, félag
um stam, stendur fyrir
norrænni ráðstefnu 10.
til 14. september þar
sem áhersla verður
lögð á sjálfstæði,
sjálfstraust og virð-
ingu þátttakenda fyrir
sjálfum sér og öðrum.
Flutt verða þrjú erindi
og hvert þeirra fyrir
þrjá aldurshópa. Er-
indin verða öll flutt á
íslensku ásamt nor-
rænu og ensku. Þátttakendur
mega leggja orð í belg en þurfa
þess ekki.
Það er óendanlega mikilvægt
fyrir þá sem stama að loka sig
ekki af. Með einangruninni verður
málheltin að fötlun, félagslegri
fötlun, sem erfitt getur reynst að
rjúfa.
Því skora ég á þá sem málhelti
hrjáir að kíkja á www.stam.is/
nordisk og skrá sig. Ráðstefnan
hentar líka mjög vel foreldrum
barna sem stama og öðrum uppal-
endum.
Flýtur þú þegjandi
að feigðarósi, af
því að þú stamar?
Björn Tryggvason fjallar um
ráðstefnu fyrir málhalta
Björn Tryggvason
’Ráðstefnanhentar líka mjög
vel foreldrum
barna sem
stama og öðrum
uppalendum.‘
Höfundur er formaður Málbjargar,
félags um stam.
EINS og flestum er kunnugt
um standa grunnskólakennarar í
kjarabaráttu þessa dagana og illa
hefur miðað í samkomulagsátt.
Sveitarstjórnarmenn
kvarta yfir því að
kennarar vilji háa
prósentuhækkun sem
sé ekki í neinum takti
við annan veruleika á
vinnumarkaðnum.
Eru sveitarstjórn-
armenn hluti af veru-
leikanum? Eru þeirra
laun í takt við það
sem er eðlilegt og
sanngjarnt? Ef svo er
eru kennarar mjög
hófsamir í sínum
kröfum. Laun kenn-
ara eru brot af launum margra
sveitarstjórnarmanna. Kennari
getur jafnvel verið hálft ár að
vinna fyrir mánaðarlaunum bæj-
arstjóra. Einhverra hluta vegna
virðast þeir hafa hæst um okkar
launakröfur sem ekki þurfa að
hafa áhyggjur af eigin launum.
Vissulega er það stór biti fyrir
mörg sveitarfélög að reka grunn-
skóla en þó svo að kennarar séu
hugsjónafólk er ekki hægt að ætl-
ast til að þeir bjargi vanda sveit-
arfélaganna. Það voru sveit-
arfélögin sem samþykktu að taka
yfir rekstur grunnskólanna. Það
var þeirra að semja um meðlag
með skólunum. Kennarar komu
þar hvergi nærri og það er ekki
við þá að sakast þó svo að með-
lagsgreiðslurnar séu of lágar.
Launakrafa kennara er í sam-
ræmi við álit þjóðarinnar ef miðað
er við könnun Gallup, það er að
segja að grunnlaun grunnskóla-
kennara verði 250.000 krónur. Í
könnuninni var spurt hvað eðlilegt
væri að einstaklingur
með þriggja ára sér-
hæfða háskóla-
menntun hefði í laun
og var útkoman
250.000 krónur. Það
var ekki spurt um
hvað einstaklingurinn
ætti að hafa eftir þrjú
ár heldur í nóvember
árið 2003 þegar könn-
unin var gerð. Kenn-
arar gera aftur á móti
kröfu um að þessi
upphæð verði komin í
vasann eftir þrjú ár.
Þetta lýsir kennurum best. Hvaða
viðskiptamenntaður einstaklingur
hefði gert slíka kröfu? Væri ekki
eðlilegt að taka þessar 250.000
krónur og framreikna þær um
þrjú ár miðað við spáða verðbólgu
og setja þá upphæð í launakröf-
una? Grunnlaun 24 ára grunn-
skólakennara eru í dag um 150.000
krónur og útborguð laun því um
120.000 krónur. Ef hækkunin er
reiknuð í prósentum eða krónum
er hún vissulega há en grunn-
launin eru mjög lág og ekki lengur
um neinar aukagreiðslur að ræða.
Ekki er heldur kostur á yfirvinnu
nema í einstaka tilfellum og það í
mjög litlum mæli. Þetta er sá
veruleiki sem kennarar búa við og
ekki er verið að fara fram á hækk-
unina á einum degi heldur þremur
árum. Tilboð sveitarfélaganna
hljóðar aftur á móti upp á mun
minni hækkun og það á fjórum ár-
um.
Samkvæmt nýrri könnun Hag-
fræðistofnunar Háskóla Íslands er
kennaranámið ekki arðbært nám.
Er það eðlilegt og sjálfsagt að
kennarar skuldsetji sig með náms-
lánum fyrir hugsjónina eina sam-
an?
Í starfi kennara er stöðugt unn-
ið með hugtök eins og: samvinna,
menntun, vinátta, jafnrétti og
samskipti, en sveitarstjórnarmenn
hugsa um krónur, prósentur,
hagnað, eignir og skuldir. Ef til
vill er lausnina á samningamál-
unum að finna í þessum hug-
tökum. Ef kennarar væru örlítið
háværari um krónur og hagnað í
sínu starfi og sveitarstjórnarmenn
meira inni á jafnrétti og samvinnu
næðist kannski samkomulag sem
báðir aðilar gætu sætt sig við.
Kennarar ættu í raun að hækka
launakröfur sína og sýna fram á
að það sé bæði skemmtilegt og
arðbært að gerast kennari.
Af hverju þurfa
kennarar hærri laun?
Guðrún Snorradóttir skrifar
um kjaramál kennara ’ Er það eðlilegt ogsjálfsagt að kennarar
skuldsetji sig með
námslánum fyrir hug-
sjónina eina saman?‘
Guðrún Snorradóttir
Höfundur er kennari og
námsráðgjafi.
ÞANNIG var að ég fór keyrandi
austur með bílaleigubíl og eftir
erfiðan dag, hangandi með fótinn
á bensíngjöfinni og kílómetrarnir
hrannast á mælinn kemst ég loks
til Egilsstaða. Skilaði bíla-
leigubílnum og ákvað að taka mér
spólu eða eins og nútíminn kallar
þetta VHS. Videoflugan er mín
leiga frá því að ég var smápolli
sem fékk að fara og taka mér
spólu þegar ég gisti hjá ömmu og
afa og því fer ég þangað upp á
góðan vana. Þegar ég kem þangað
fæ ég í hendurnar Myndbönd
mánaðarins vegna þess hversu
dyggur viðskiptavinur ég er og
hversu samviskusamlega ég borga
allar mínar skuldir annað en sum-
ir sem láta elta sig vegna ein-
hverra þúsundkalla. Vanalega les
ég nú blaðið því margt skemmti-
legt er í því svo sem sögur af
fræga fólkinu og margt fleira. Á
einni blaðsíðunni rekst ég á aug-
lýsingu, rauður bakgrunnur með
stóru letri á ensku. Þá er það aug-
lýsing frá SS og Bæjarins bestu
þar sem Clinton, fyrrverandi for-
seta Bandaríkjanna er þakkað
fyrir viðskiptin. Besta er að við-
skiptin eru tilgreind nákvæmlega
þar sem hann fékk sér pylsu með
sinnepi. Les ég þessa auglýsingu
og finnst hún nokkuð góð en fer
síðan að hugsa þegar ég labba
heim með spólu í fanginu og blaðið
að ég las á Netinu fyrr um kvöldið
þar sem fyrirsögnin á mbl.is var að
Clinton hefði verið lagður inn á
spítala í flýti vegna veikinda. Ég
fór að tengja þetta við pylsuna
sem hann át á kalda klakanum og
taldi að þetta væru óheppileg tíð-
indi fyrir SS og Bæjarins bestu.
Kannski maður hugsi sig um næst
þegar maður fær sér pylsu en alla-
vega á ég eftir að hugsa um þessar
vangaveltur mínar. Kannski eru
þær út úr kú en þar sem svo margt
er skrítið í þessum heimi nú til
dags ákvað ég að skella þessari til-
gátu fram hvort það væri sam-
hengi á milli pylsunnar og veikind-
anna?
Með von um bata til fyrrverandi
forsetans.
DAVÍÐ ÞÓR SIGURÐARSON,
Túngötu 6,
710 Seyðisfjörður.
Smá hugleiðing
Frá Davíð Þór Sigurðarsyni, nema
í Viðskiptaháskólanum í Bifröst:
HUGMYNDIN að baki skattlagn-
ingu hlýtur að vera sú að skattar
séu annaðhvort greiðsla fyrir
beina þjónustu hins opinbera sem
skattgreiðandinn nýtur, svo sem
hluti fasteignagjalda, eða greiðsla
til samneyslunnar af tekjum sem
skattgreiðandinn hefur umfram
tekjurnar sem hann þarf til eigin
neyslu og nauðsynja.
Stimpilgjald á húsnæðislán er
aftur á móti skattur á þá sem
ekki hafa peninga til að mæta
frumþörf sinni fyrir húsnæði og
verða að taka húsnæðislán til að
uppfylla þessa frumþörf sérhvers
manns. Stimpilgjald húsnæðislána
er því skattur á þá sem eru fé-
lausir og í andstöðu við grund-
vallarhugsun allrar skattlagn-
ingar.
Þrátt fyrir að flestir, þar með
talinn fjármálaráðherra landsins,
telji stimpilgjaldið óréttlátan
skatt, og til skaða fyrir íslenskt
efnahagslíf, er ekkert sem bendir
til að stimpilgjaldið verði afnumið
í bráð eða lækkað. Þessi óréttláti
og skaðlegi skattur hefur aftur á
móti verið lagður af eða stórlega
lækkaður í nágrannalöndunum.
En hvað er til ráða þegar meiri-
hluti almannavaldsins leiðréttir
ekki bæði óréttláta og skaðlega
skattlagningu? Er þá ekki kominn
tími til að almenningur rísi upp og
grípi til aðgerða? Væri t.d. ekki
ráð fyrir KB banka, Íslandsbanka
og Landsbanka að lána þessi nýju
húsnæðislán einfaldlega frá
bankastofnunum sínum erlendis.
Ef erlendu bankarnir í eigu bank-
anna á Íslandi eru lánveitendurnir
og lánveitingin fer fram erlendis,
sem hverjum manni er frjálst að
gera, þá greiðir íslenski lántak-
andinn væntanlega ekkert stimp-
ilgjald. Þessir erlendu bankar
gætu, að lánveitingu lokinni, síðan
framselt lánin til eigenda sinna,
sem eru íslensku bankarnir, eða
átt lánin erlendis en falið íslensku
bönkunum alla umsýslu og inn-
heimtu fyrir sína hönd.
GUÐMUNDUR ÓSKARSSON,
Glitvangi 15,
220 Hafnarfjörður.
Stimpilgjald –
skattur á félausa
Frá Guðmundi Óskarssyni:
KRISTINN H. Gunnarsson
skrifar harðorða grein, ,,Máva-
grátur“, í Morgunblaðið þann
8. október sl. í garð duglegs at-
hafnamanns sem hefur nýtt sér
á óprúttinn hátt meingallað
fiskveiðikerfi. Þetta sama kerfi
hafa þremenningarnir fyrir
vestan, Einar Oddur, Einar
Kristinn og ekki síst Kristinn
H. Gunnarsson sjálfur, varið
með kjafti og klóm.
Kristinn H. Gunnarsson hef-
ur alltaf talað digurbarkalega á
móti kvótakerfinu og á móti
kvótagreifum eins og Þorsteini
Má, en hvers vegna nefnir
hann aldrei Halldór Ásgríms-
son, sem hefur auðgast á sama
hátt?
Rétt er að rifja upp fyrir
Kristni að nú nýlega þegar sett
voru lög um að setja sóknar-
dagabáta í kvóta, þá greiddi
hann atkvæði með kvótakerf-
inu sem hann gagnrýnir alltaf
svo harðlega. Þar með brást
hann hinum dreifðu byggðum
einu sinni enn eins og Einar-
arnir í Sjálfstæðisflokknum.
Hann leyfir sér alltaf að ráð-
ast á kvótakerfið en þegar á
reynir og tækifæri gefst til að
breyta kerfinu, þá bregst hann
alltaf.
Allt tal Kristins H. Gunnars-
sonar gegn kvótakerfinu er því
í besta falli innantómt hanagal.
Sigurjón Þórðarson
Hanagal
Höfundur er alþingismaður.