Morgunblaðið - 11.09.2004, Side 36

MINNINGAR
36 LAUGARDAGUR 11. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Soffía Þorkels-dóttir fæddist á
Seyðisfirði 5. júlí
1931. Hún lést á
Landspítala – há-
skólasjúkrahúsi við
Hringbraut að
morgni 1. september
síðastliðins. Foreldr-
ar hennar voru Þor-
kell Björnsson frá
Seyðisfirði, f. 24.6.
1894, d. 9.8. 1974, og
Þóra Margrét Þórð-
ardóttir frá Gauks-
stöðum á Jökuldal, f.
21.6. 1900, d. 4.5.
1990. Hálfsystur Soffíu eru Anna
Margrét Þorkelsdóttir, húsfreyja á
Brekku í Mjóafirði, f. 15.2. 1914,
gift Vilhjálmi Hjálmarssyni, fv. al-
þingismanni og ráðherra, Ingunn
Einarsdóttir, f. 7.9. 1914, gift Páli
Gíslasyni á Aðalbóli, d. 1981, og
Kristín María Þorkelsdóttir, f. 2.6.
1918, d. 1.6. 1985, gift Sigurbirni
Péturssyni á Hafursá, d. 1978. Al-
systkini Soffíu eru Þórný, f. 4.9.
1920, d. 31.3. 1961, gift Áskeli Ein-
arssyni, fv. bæjarstjóra á Húsavík,
Margrét, f. 16.7. 1921, d. 19.9. 1935,
Anna Birna, húsfreyja í Reykjavík,
f. 3.12. 1923, gift Geir Sigurðssyni
pípulagningamanni, Þórdís, f. 1.4.
1926, d. 22.1. 1927, Ingólfur, fv.
skólameistari Menntaskólans í
Kópavogi, f. 23.1. 1925, kvæntur
Rannveigu Jónsdóttur, fv. fram-
haldsskólakennara, og Þórður
verkamaður í Reykjavík, f. 2.1.
1929, d. 21.3. 2004, kvæntur Guð-
1984. 4) Þór kennari í Danmörku, f.
2.4. 1957, kvæntur Þóreyju Jónas-
dóttur fv. skrifstofustjóra, f. 9.5.
1961, börn þeirra: Auður nemi í
Danmörku, f. 1984, Hildigunnur
nemi, f. 1986, Bergþóra, f. 1992, og
d) Kári, f. 1994. 5) Björk, mynd-
menntakennari og reikimeistari í
Borgarnesi, f. 25.10. 1960, gift Stef-
áni Gíslasyni umhverfisstjórnunar-
fræðingi, f. 18.3. 1957, börn þeirra
eru Þorkell nemi, f. 1985, Birgitta
nemi, f. 1987, og Jóhanna, f. 1992.
6) Ingimundur vélstjóri á Hólma-
vík, f. 29.4. 1962, kvæntur Sólrúnu
Jónsdóttur sjúkraliða, f. 17.7. 1961,
börn þeirra Jón nemi, f. 1986, Unn-
ur nemi, f. 1988, og Elín, f. 1990. 7)
Smári véltæknifræðingur í Dan-
mörku, f. 3.9. 1967, sambýliskona
Brynja Georgsdóttir vörustjórnun-
arfræðingur, f. 25.1. 1967, sonur
þeirra Victor Sindri, f. 2001.
Soffía ólst upp í húsinu Angró á
Seyðisfirði, gekk í gagnfræðaskóla
eystra, en flutti til Reykjavíkur
1948. Vann fyrst í Hótel Valhöll,
síðan hjá Mjólkursamsölunni og
loks við heimilisstörf eftir að hún
hóf búskap með eftirlifandi eigin-
manni sínum. Þau bjuggu fyrstu
árin í Reykjavík og í Kópavogi, en
fluttust með fjölskylduna til
Hólmavíkur vorið 1959. Þar bjó
Soffía síðan til dánardægurs. Þeg-
ar rækjuvinnsla hófst á Hólmavík
um miðjan 7. áratuginn hóf Soffía
störf í rækjuvinnslunni og starfaði
þar lengst af fram undir aldamót.
Hún tók mjög virkan þátt í fé-
lagsmálum, m.a. innan verkalýðs-
hreyfingarinnar, og var lengi trún-
aðarmaður starfsfólks á
vinnustaðnum.
Útför Soffíu fer fram frá Hólma-
víkurkirkju í dag og hefst athöfnin
klukkan 14.
rúnu Gísladóttur, d.
1988.
Soffía giftist 14.6.
1952 eftirlifandi eigin-
manni sínum, Jóhanni
Guðmundssyni, renni-
smið frá Kleifum á Sel-
strönd, f. 4.1. 1929.
Foreldrar hans voru
Guðmundur Jóhanns-
son bóndi á Kleifum, f.
17.6. 1903, d. 26.10.
1977, og Ingimunda
Þorbjörg Gestsdóttir
ljósmóðir, f. 23.7.
1904, d. 13.7. 1989.
Börn Soffíu og Jó-
hanns eru: 1) Guðmundur blikk-
smiður á Akranesi, f. 8.3. 1952,
kvæntur Jóhönnu Karlsdóttur lekt-
or við KHÍ, f. 26.7. 1952, börn
þeirra: a) Elín Gunnlaug Alfreðsd.
snyrtisérfr. í Reykjavík, f. 1970,
gift Þórði Ásmundssyni, börn
þeirra Stefanía og Ásmundur, b)
Þórhildur nemi í Danmörku, f.
1974, og c) Jóhann Steinar starfs-
maður á Grundartanga, f. 1982,
sambýliskona Álfheiður Ágústs-
dóttur, sonur þeirra Guðmundur
Már. 2) Þorkell grunnskólakennari
í Garðabæ, f. 28.4. 1953, kvæntur
Söru Gunnarsdóttur hjúkrunar-
fræðingi, f. 3.4. 1956, dóttir þeirra
Soffía, nemi, f. 1983. 3) Kristján
framkvæmdastj. á Hólmavík, f.
2.10. 1955, kvæntur Báru Karls-
dóttur bókhaldara, f. 25.4. 1956,
börn þeirra eru Valdís, f. 1976, d.
1976, Karl Elinías, tölvunarfræð-
ingur, f. 1979, og Valdís, nemi, f.
Tengdamóðir mín hefur lokið
dagsverkinu. Það tók styttri tíma en
hjá mörgum öðrum í árum talið, en
það var svo sannarlega ekki að sama
skapi minna. Eftir á að hyggja er
árafjöldi ekki nothæfur mælikvarði á
framrás tímans, eins og vatnsmagn í
fljóti ræðst ekki af einni saman lengd
þess.
Það var aldrei nein lognmolla í
kringum Soffíu. Athafnir hennar ein-
kenndust af atorku og framtakssemi.
Hún vildi að drifið væri í því sem
gera þurfti, og sjálf skoraðist hún
síst undan því að ganga fram fyrir
skjöldu í þeim efnum. Ég man vel
eftir því þegar ég sá hana fyrst fyrir
réttum 27 árum. Þá fór ekkert á milli
mála að þarna var rösk kona á ferð,
sem hvorki lét sitt eftir liggja í orði
né verki.
Þetta var svo sannarlega ekkert
auðvelt líf; stór fjölskylda, lítil efni
og erfið vinna. En það var ekki líkt
Soffíu að sitja og kvarta, heldur að
ganga í málin af fullum krafti, strax.
Kannski var ekki alltaf hirt um holl-
ustu, réttar vinnustellingar eða lík-
amsrækt, það voru bara ekki þeir
tímar, alla vega ekki hjá tengda-
mömmu. Ég held að henni hafi þótt
tengdasonurinn ákaflega seinlátur
maður, án þess að hún hafi gert sér
nokkra rellu út af því. Málið snerist
miklu frekar um að gera það besta úr
aðstæðunum. Ég var til dæmis aldrei
beðinn að taka þátt í hreingerning-
um, eða öðrum slíkum athöfnum á
heimilinu þar sem virkilega tíðkaðist
að bretta upp ermarnar. Hins vegar
fékk ég fljótlega hlutverk, sem hún
treysti engum öðrum til að leysa
örugglega af hendi. Það var að þvo
skerminn á ljósinu yfir eldhúsborð-
inu. Hann var úr ákaflega þunnu
gleri, sem ég held að hafi ekki hentað
skaphöfn hennar neitt sérstaklega.
Þetta verk þurfti að framkvæma til-
tölulega oft, því að eldhúsborðið var
vettvangur tóbaksreykinga, sem
tíðkuðust mjög á þessum árum.
Margs er að minnast þegar litið er
til baka. Þar rifjast upp bæði skin og
skúrir, en allt var það gott þegar á
heildina er litið, enda væru falleg-
ustu sumardagar lítils virði ef aldrei
hefði dregið ský fyrir sólu á öðrum
tímum. Eldhúsið á Bröttugötunni
var vettvangur margra skemmti-
legra atvika og umræðna. Svo má
líka minnast ferðalaga og fjölskyldu-
móta, þar sem alltaf var til nóg af
kaffi og kleinum, vináttu og hressi-
leika. Síðast en ekki síst kemur í
huga fyrsta og eina utanlandsferðin,
til Danmerkur sumarið 2002. Þá var
heilsan farin að bila, og kannski var
ferðin enn ógleymanlegri þess
vegna. Fjölmargar myndir úr ferð-
inni sitja eftir í huganum, til dæmis
af Soffíu sitjandi í hjólastól í Lego-
landi og á verslunargötu í Flens-
burg, af Soffíu að panta sér hakka-
buff á Kastrup, og síðast en ekki síst
þegar hún hitti Þorvaldínu móður-
systur sína, tæplega tíræðan einbúa í
Kaupmannahöfn, í fyrsta og eina
skiptið.
Það er ekki hægt annað en minn-
ast Soffíu með mikilli virðingu. Hún
kom alltaf beint framan að málunum,
og á bak við hvatskeytlegt yfirborð
bjó manneskja sem vildi veg allra
sem mestan og bestan, einlæg fé-
lagshyggjumanneskja sem vildi að
réttur þeirra sem minnst máttu sín
væri ekki síður virtur en réttur ann-
arra. Hún var alin upp í daglegri bar-
áttu verkalýðsins fyrir bættum kjör-
um, þar sem hlutirnir voru ræddir
opinskátt og tæpitungulaust. Þessar
hugsjónir lagði hún aldrei til hliðar.
Soffía safnaði ekki veraldlegum
auði, en þegar litið er til baka sést að
dagsverkið hefur skilað mörgu öðru.
Þar ber hæst samheldna fjölskyldu,
þar sem lognmolla ríkir sjaldnast, en
samstaðan er alltaf til staðar þegar
taka þarf til hendinni í eiginlegri eða
óeiginlegri merkingu. Fyrir þann
sem siglt hefur lygnan sjó, þar sem
hvorki er heitt né kalt, er það mikils
virði að kynnast öðruvísu sjólagi.
Fjölbreytileikinn er forsenda lær-
dóms og framfara. Þegar tekist hef-
ur að steypa okkur öll í sama tilbreyt-
ingalausa mótið, þá verður framtíðin
ekki lengur björt.
Þeir eru ríkir sem voru þeirrar
gæfu aðnjótandi að vera samferða
Soffíu Þorkelsdóttur spölkorn eftir
veginum. Hún gaf mikið af sér án
þess að gera tilkall til endurgjalds.
Og við leiðarlok skilur hún eftir ómet-
anlega reynslu og minningar í fórum
okkar sem næst henni stóðum. Þetta
eru auðlindir sem ná langt út yfir
gröf og dauða.
Stefán Gíslason.
Þó að það hljómi skringilega, þá er
gríðarlega erfitt fyrir eins náinn ætt-
ingja og mig að skrifa minningar-
grein um Soffíu Þorkelsdóttur. Í
þessu stóra safni minninga sem ég á
um ömmu, er nefnilega ekki til neitt
best of.
Ég vandist því sem krakki að
skreppa í heimsókn á Bröttugötuna
til að fá eitthvað almennilegt að éta.
Súkkulaði, kleinur og ís var meðal
þess sem húsið bauð upp á. Amma sat
þá gjarnan við eldhúsborðið og ræddi
við mig í rólegheitum um hitt og
þetta, hina og þessa, á meðan ég
gæddi mér á veitingunum og horfði á
Tomma og Jenna og stóra klukkan í
sjónvarpsholinu sló öðru hverju.
Það eru helst allar þessar þægilegu
stundir með ömmu, sem mér finnast
standa uppúr. Þegar ekkert lá á og
tíminn bara leið.
Þorkell Stefánsson.
Elsku amma mín.
Þau voru ekki fá skiptin sem ég og
afi lágum í hláturskasti á gólfinu útaf
einhverju sem þú sagðir. Eins og um
árið þegar ég var með ykkur hjóna-
kornum á ferðalagi og þið höfðuð
leigt bústað í Aðaldal. Afi var ofvirk-
ur í að fara út að labba eins og endra-
nær, á meðan við sátum inni og spil-
uðum eða lásum ástarsögur. Þegar
afi kom inn byrjaði hann að segja
okkur frá uglunum sem hann sá. Þér
fannst eitthvað leiðinlegt að hafa ekki
séð neina uglu og á leiðinni heim
varstu nú orðin frekar vonlítil um að
sjá uglu þegar þú öskraðir allt í einu:
Stoppaðu Jói, þarna er ugla. Afi snar-
stansaði og þú bentir okkur á ugluna
þar sem hún sat á girðingarstaur. Við
tókum upp kíkinn og þá var þetta
spói. Á næstu jólum ákvað afi svo að
gefa þér kíki. En þegar þú ætlaðir að
fara að fylgjast með nágrönnunum
fórstu að kvarta yfir því að kíkirinn
færði hlutina bara enn lengra í burtu.
Það var frekar erfitt fyrir afa að
segja þér milli hlátursgusa að þú
snerir kíkinum vitlaust.
Þegar ég heimsótti þig svo á spít-
alann í byrjun ágúst varstu svo glöð
að sjá mig og talaðir heillengi um ást
þína á afa og satínnáttfötum. Svona
hefur þú kryddað líf mitt síðan ég var
lítil og munt halda áfram að gera um
ókomna framtíð. Það er því með
tregabundinni gleði sem ég kveð þig
og óska þér alls hins besta í himnaríki
með hinum englunum.
Birgitta Stefánsdóttir.
Mig langar að minnast Soffíu með
örfáum orðum.
Ég kynntist Soffíu er ég fluttist
norður á Hólmavík rúmlega tvítug að
aldri, þar sem hún og Jóhann föður-
bróðir minn bjuggu. Soffía tók á móti
mér og minni litlu fjölskyldu eins og
ég væri dóttir hennar. Soffía var mér
sem hin besta móðir og var amma
barna minna. Það sem best lýsir
hjálpsemi hennar við okkur er að hún
kenndi mér að gera slátur, steikja
kleinur og ýmislegt annað við heim-
ilishald.
Ég er sjálfsagt sú fyrsta sem fékk
tilvísun frá lækninum uppá slátur,
Soffía átti að ala mig á því við blóð-
leysi þegar ég gekk með eldri dóttur
mína. Mikið hentum við gaman að
þessu læknisráði. Um haustið meðan
ég lá á sæng kom hún ásamt nokkr-
um konum til að hjálpa manni mínum
við sláturgerðina.
Þegar ég gifti mig og dóttir mín
var skírð á jóladag 1984, átti ekki að
halda neina veislu, því tveim vikum
fyrir jólin fluttum við inn í nýtt hús og
enginn tími var fyrir bakstur. En
þegar leið að kirkjuferð koma þau
hjón Soffía og Jói með fullan bíl af
veisluföngum, segjast vera búin að
bjóða til veislu. Þar sem hún var guð-
móðir barnsins, fannst henni það
verða að vera veisla hvað sem hver
segði, hún ætli að ráða þessu og úr
varð heljarmikil veisla.
Eftir að ég fluttist á Suðurlandið
með fjölskylduna mína héldum við
alltaf sambandi. Þegar ég svo eign-
aðist aðra dóttur fylgdist Soffía með
framförum okkar símleiðis. Þegar við
misstum þessa dóttur tæpum fjórum
árum seinna veitti hún okkur mikinn
stuðning.
Þegar við vorum á ferð fyrir norð-
an var fyrsti og síðasti viðkomustað-
urinn heima hjá þeim hjónum. Nú
síðast í júlí þegar stórfjölskyldan
hittist á Svanshóli. Soffía bar sig vel
þó að hún væri mikið veik. Í dag er ég
fegin að bíllinn hjá mér skyldi bila því
það gaf mér lengri tíma með henni á
meðan viðgerð stóð.
Soffíu verð ég ævinlega þakklát
fyrir allt það sem hún gerði fyrir mig
og mína fjölskyldu.
Elsku Jói og fjölskylda, við Nonni,
Sóley og Hreiðar biðjum algóðan guð
að gefa ykkur styrk í sorg ykkar.
Þorbjörg (Bjagga).
SOFFÍA
ÞORKELSDÓTTIR
✝ Gunnhildur Aagot Gunnars-
dóttir fæddist á Dall-
andi á Vopnafirði 6.
maí 1942. Hún lést á
heimili sínu 29. ágúst
síðastliðinn. Foreldr-
ar hennar voru
Hansína Sigfinns-
dóttir húsfreyja, f. í
Tunguhaga á Völl-
um 5. janúar 1911, d.
28. júlí 2000 og
Gunnar Runólfsson,
f. í Böðvarsdal á
Vopnafirði 14. októ-
ber 1901, d. 7. júní
1978. Systkin Gunnhildar eru
Kristbjörg Dórhildur, f. 22.10.
1930, Böðvar Sigfinnur, f. 17.8.
1933, Hreinn, f. 18.10. 1934, Jóna
Róbert Arnes Skúlason, f. 1.9.
1973, börn þeirra eru Kristófer
Arnes, f. 4.5. 2000 og Sunneva
Sjöfn, f. 19.12. 2002. b) Fanney Rut
Þorsteinsdóttir, f. 17.5. 1984, maki
Daníel Tosti, f. 16.8. 1979. c) El-
ísabet Alexandra Frick, f. 12.9.
1990 d) Kristian Manning Frick, f.
28.4. 1994 og e) Alexandra Nicole
Frick, f. 15.11. 1995. 2) Bergþóra
Jóna, f. 18.2. 1964, maki Valgarður
Lúðvíksson, f. 30.5. 1964, börn
þeirra eru a) Steingrímur Jón, f.
6.1. 1981, b) Vaka Hildur, f. 16.2.
1985, dóttir hennar er Viktoría
Tea Daníelsdóttir, f. 13.1. 2003 og
c) Valdís Jóna, f. 5.7. 1990. 3)
Gunnur Sædís, f. 23.2. 1965, d.
21.9. 1982.
Útför Gunnhildar fór fram í
kyrrþey að ósk hinnar látnu.
Guðný, f. 18.11. 1937,
Pálmi, f. 29.9. 1950.
Eiginmaður Gunn-
hildar er Sigurður
Ingi Óskarsson, f. 4.5.
1944. Foreldrar hans
voru Þorbjörg Hall-
mannsdóttir, f. 17.1.
1916, d. 14.9. 1903 og
Óskar Sigurðsson, f.
28.10. 1903, d. 21.9.
1977.
Barnsfaðir Gunn-
hildar var Steingrím-
ur Jónsson, f. 12.5.
1932, d. 20.7. 1972.
Dætur þeirra eru: 1)
Hansína Sjöfn, f. 23.6. 1960, maki
Ásgeir Baldursson, f. 4.10. 1952.
Börn hennar eru: a) Sigríður Þóra
Þorsteinsdóttir, f. 2.8. 1980, maki
Þótt haustsins skuggar hylji fjöll og
strendur
og himinn gráti, bæði nótt og dag.
Þá var sem engill, ofan til þín sendur
og ómar stormsins flyttu, gleðilag.
Því andi þinn var frjáls, úr fjötrum
sárum,
til flugs í annan sælli og betri heim.
Og mánans geislar blika loks á bárum
með boð frá ljóssins, sæla himingeim.
Því braut þín hér, var oftast þyrnum
þakin
og þú varst lengstum ein, á kaldri braut.
Þú oft varst særð og út af leiðum hrakin
og alein mædd, þú bjóst við raun og
þraut.
Samt brostu við þér vonaljósin smáu,
sem vizka Drottins, kveikir hrelldum
barm.
Þau flytja yl og birtu í býlin lágu,
til barna jarðar, eins í gleði og harm.
Nú kveð ég þig með kærleik móðir góða
og klökkum huga þakka bros og tár.
Ég hvísla blítt með ómi ljúfra ljóða:
„Nú lækni Drottinn, öll þín harma sár.“
Og haustsins dögg, á þínu lága leiði,
og laufblöð fölnuð signa og blessa þig.
En kvöldsins geislar, brosa bjart í heiði
og bænir þínar, óma kringum mig.
(Þráinn.)
Þín dóttir
Hansína.
GUNNHILDUR AAGOT
GUNNARSDÓTTIR
Morgunblaðið birtir minningargreinar alla útgáfudagana.
Skil Minningargreinar skal senda í gegnum vefsíðu Morgunblaðsins: mbl.is
(smellt á reitinn Morgunblaðið í fliparöndinni – þá birtist valkosturinn „Senda
inn minningar/afmæli“ ásamt frekari upplýsingum).
Skilafrestur Ef birta á minningargrein á útfarardegi verður hún að berast fyr-
ir hádegi tveimur virkum dögum fyrr (á föstudegi ef útför er á mánudegi eða
þriðjudegi). Ef útför hefur farið fram eða grein berst ekki innan hins tiltekna
skilafrests er ekki unnt að lofa ákveðnum birtingardegi. Þar sem pláss er tak-
markað getur birting dregist, enda þótt grein berist áður en skilafrestur renn-
ur út.
Lengd Minningargreinar séu ekki lengri en 2.000 slög (stafir með bilum -
mælt í Tools/Word Count). Ekki er unnt að senda lengri grein. Hægt er að
senda örstutta kveðju, HINSTU KVEÐJU, 5-15 línur, og votta þeim sem kvadd-
ur er virðingu sína án þess að það sé gert með langri grein. Ekki er unnt að
tengja viðhengi við síðuna.
Myndir Ef mynd hefur birst í tilkynningu er hún sjálfkrafa notuð með minning-
argrein nema beðið sé um annað. Ef nota á nýja mynd er ráðlegt að senda
hana á myndamóttöku: pix@mbl.is og láta umsjónarmenn minningargreina
vita.
Minningargreinar