Morgunblaðið - 11.09.2004, Side 38
MINNINGAR
38 LAUGARDAGUR 11. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Ingibjörg Guð-mundsdóttir
fæddist á Berghyl í
Fljótum í Skagafirði,
12. febrúar 1929.
Hún lést á Fjórð-
ungssjúkrahúsinu á
Akureyri að kvöldi
fimmtudags 2. sept-
ember síðastliðins.
Foreldrar hennar
voru Guðmundur
Benediktsson, f. að
Neðra Haganesi í
Fljótum, 19. júlí
1893, d. 7. október
1970, og eiginkona
hans Jóna Kristín Guðmundsdótt-
ir, f. í Minni Brekku í Fljótum, 29.
desember 1899, d. 19. desember
2003. Systur Ingibjargar eru: a)
Unnur, f. 17. desember 1921, gift
Sveini Þorsteinssyni, f. 13. maí
1911, d. 3. mars 1997. Þau eign-
uðust þrjá syni en misstu þann
yngsta á unga aldri. b) Guðrún
Ólöf, f. 28. september 1926, gift
Kristni Jónassyni, f. 17. ágúst
1914, d. 24. ágúst 1996. Þau eiga
tvö börn.
Eiginmaður Ingibjargar var Jón
stuttri vist á Dvalarheimilinu
Hornbrekku sumarið 2004. Þeim
hjónum varð ekki barna auðið en
eignuðust þó börn í þeim skilningi
að krakkar og unglingar löðuðust
að þeim, komu til þeirra á Syðri-Á
og bundust þeim traustum bönd-
um.
Samhliða því að sinna bústörf-
um og heimilisverkum sótti Ingi-
björg vinnu í Hraðfrystihúsi Ólafs-
fjarðar, allt frá árinu 1955 til 1996.
Hún sat í stjórn Hraðfrystihússins
í 12 ár og starfaði sem verkstjóri í
afleysingum. Auk þess starfaði
hún við saltfiskverkun – og síld-
arsöltun á sumrin.
Hún vann mikið að félagsstörf-
um í Ólafsfirði; sat Alþýðusam-
bandsþing á vegum Verkalýðs-
félags Ólafsfjarðar og sat í stjórn
Ólafsfjarðardeildar Verkalýðs-
félagsins Einingar um árabil. Auk
þessa starfaði hún í Kvenfélagi
Kvíabekkjarkirkju – og í Slysa-
varnadeild kvenna þar sem hún
sat lengst af í skemmtinefnd vegna
árshátíða. Þar kom sér vel að hún
var hagmælt og orti gjarnan
skemmtibragi fyrir félagasamtök í
Ólafsfirði. Þegar Ingibjörg hætti
vinnu gekk hún í Félag eldri borg-
ara, var þar ritari og sótti lands-
sambandsþing fyrir félagið.
Útför Ingibjargar fer fram frá
Ólafsfjarðarkirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 14.
Árnason, f. á Syðri-Á í
Ólafsfirði 27. júní
1928, d. á Fjórðungs-
sjúkrahúsinu á Akur-
eyri 10. mars síðastlið-
inn.
Ingibjörg ólst upp á
Berghyl, gekk í far-
skóla í Fljótum, fór
svo að heiman í fyrsta
sinn í vist á Siglufirði
og fékk þá leyfi til að
stunda nám í iðnskóla
þar á staðnum í einn
vetur. Næstu ár vann
hún á þriðja sumar í
kaupavinnu á kúa-
búinu á Hóli í Siglufirði. Hún
dvaldi svo vetrarpart í vist á Ak-
ureyri en var heima á sumrin og
vann að bústörfum. Veturinn
1948–1949 stundaði hún nám í hús-
mæðraskólanum Ósk á Ísafirði.
Hún vann á sumardvalarheimili
fyrir börn á Litlu Tjörnum í Ljósa-
vatnsskarði sumrin 1950 og 1951
og var ráðskona á Akureyri vet-
urinn 1951–1952.
Hinn 27. ágúst 1953 gengu þau
Jón í hjónaband og bjó hún á
Syðri-Á alla tíð síðan, að frátalinni
Ung heimasæta úr Fljótum í
Skagafirði er á heimleið að hausti
árið 1951, eftir sumardvöl austur í
Þingeyjarsýslu. Frá Akureyri tekur
hún sér far til Ólafsfjarðar með
póstbátnum Drang. Svo vill til að
hún verður samferða tveimur stúlk-
um sem eiga ætt sína að rekja til
Syðri-Ár og Jón, frændi þeirra á
Syðri-Á, er mættur á bryggjunni á
jeppanum til að taka á móti þeim.
Hún vill komast heim; þar er rétt-
ardagur og dansleikur um kvöldið.
Nonni á Syðri-Á leysir vandann; þau
aka inn í Fljót og verða upp frá því
samferða á ævibrautinni svo lengi
sem þeim entist lífið.
Þau gengu í hjónaband 27. ágúst
1953 og hófu búskap á Syðri-Á. Það
skiptust á skin og skúrir hjá okkur
um þessar mundir. Helgi Sigvaldi,
bróðirinn í miðjunni, hafði eignast
soninn Árna, með Guðrúnu Finns-
dóttur frá Ytri-Á árið 1952 og hófu
þau búskap með drenginn sinn á
Syðri-Á. Helgi fékk hóf byggingu
íbúðarhúss í landi Syðri-Ár en féll
svo frá á sviplegan hátt árið 1955.
Abba, eins og hún var alltaf
nefnd, féll strax inn í líf okkar og
störf við heyskap og útgerð sem
hvorttveggja var svo ríkur þáttur í
lífinu á Kleifunum. Hún byrjaði svo
fljótlega að sækja vinnu í kaup-
staðnum og vann þar langan vinnu-
dag, með hléum, allt til ársins 1996
eða rúmlega fjörutíu ár.
Abba var rausnarleg og gestrisin
og hafði traust minni á fólk, ætt-
fræði og atburði. Svo var hún ágæt-
lega hagmælt og fann þar sameig-
inlegan streng, ekki einungis með
eiginmanni sínum, heldur einnig
tengdaforeldrum. Þær, hún og
mamma, létu stundum fjúka í kvið-
lingum; ekki síst þegar eitthvað
spaugilegt gaf tilefni til yrkinga.
Þau hjónin hjálpuðust oft að við
kveðskap. Hér er dæmi um það.
Jón orti:
Við erum ekki vinafá
víst það dæmi sanna.
Abba:
Brautir okkar breiðist á
blessun Guðs og manna.
Árna á Syðri-Á þótti vænt um að
tengdadóttirin bar sama nafn og
móðir hans.
Eitt sinn, stuttu eftir að Abba
fluttist að Syðri-Á var sest að kaffi-
drykkju í eldhúsi og Árni tengdafað-
ir hennar sagði: ,,Það er langt síðan
Jón og Ingibjörg hafa drukkið sam-
an morgunkaffi á Syðri-Á“ Foreldr-
ar hans hétu sem sé líka Jón og
Ingibjörg! Eftir að ég flutti að heim-
an lá leiðin alltaf norður – heim á
Syðri-Á – og þar var dvalið vikum
saman á hverju sumri. Börnin sóttu
til afa og ömmu – og svo til Nonna
og Öbbu þegar eldri kynslóðarinnar
naut ekki lengur við, og eldri sonur
okkar, Helgi Þór, var í sveitadvöl
hjá þeim.
Í hvert sinn er við vorum á leið
norður vildi Abba vita hvenær okkar
væri von. Aldrei brást það, jafnvel
þótt við kæmum ekki fyrr en seint
að kvöldi, að máltíð beið okkar í
austureldhúsinu; þar var sest að
borði og spjallað áður en gengið var
til hvílu.
Þegar búist var til brottferðar
hvarf Abba oft skyndilega; birtist
svo neðan úr kjallara með fiskmeti
og kjöt, sem við skyldum taka með
okkur.
Í desember barst okkur líka alltaf
sending af jólahangikjöti frá
Syðri-Á.
Skyldfólk þeirra sem bjuggu á
Syðri-Á, og afkomendur þeirra, töl-
uðu gjarnan um að koma heim að
Syðri-Á þegar komið var í heim-
sókn. Þar var alltaf tekið vel á móti
ættingjunum og öðrum gestum,
veitt ríkulega, sungið og spilað.
Abba og Nonni tóku við þessu hlut-
verki af foreldrum okkar bræðra
með sóma, og ræktu á sama hátt og
tíðkast hafði áður. Abba veitti af al-
kunnri rausn og alltaf var Nonni
reiðubúinn að gleðja gesti með ljúf-
um tónum. Eins og fyrr var komið
heim.
Við sem eftir lifum hugsum til
þess að halda uppi þessu merki –
tryggja það að enn sem fyrr verði
gott að koma heim á Syðri-Á þær
stundir sem við dveljum þar. Á þann
hátt heiðrum við minningu þeirra
sem nú eru gengnir.
Guð blessi minningu mágkonu
minnar og gefi henni frið og sælu í
faðmi eiginmanns og fjölskyldu, að
loknu þungu sjúkdómsstríði.
Ingi Viðar og Katrín.
Nú hefur hún frænka mín lagt í
sína hinstu ferð og líklega hefur
Nonni tekið á móti henni með sínu
lifandi brosi og sagt „komdu fagn-
andi“. Já, það var alltaf „Abba og
Nonni“. Abba var móðursystir mín,
ættuð frá Berghyl í Fljótum en
fluttist að Syðri-Á í Ólafsfirði og bjó
þar allan sinn aldur með manni sín-
um Jóni Árnasyni, Nonna, en hann
lést sl. vetur. Fáa hef ég þekkt sem
voru jafn einlægir listamenn og
Nonni. Vissi strax og vit leyfði að
hann var snillingur að spila á harm-
onikku og gat spilað á fleiri hljóð-
færi, en áttaði mig ekki á því fyrr en
nýlega hversu magnað vald hann
hafði á íslensku máli. Í báðum til-
vikum voru það eðliseiginleikar og
sjálfsnám sem gerðu hann að því
sem hann var. Abba var um margt
gjörólík Nonna og kannski var það
meðal annars þess vegna sem þau
pössuðu svona vel saman, þau bættu
hvort annað upp. Margt áttu þau þó
sameiginlegt, svo sem að móta orð í
hendingar því bæði voru vel hag-
mælt. Abba var glaðsinna og átti
auðvelt með að koma auga á hið
skoplega í tilverunni. Því kom það
oft í hennar hlut að semja skemmti-
efni í bundu máli og fórst henni það
vel úr hendi. Þegar við bættust tón-
listarhæfileikar og ljúflyndi Nonna,
má fullyrða að verkefni þeirra hafi
flestum fremur verið að gleðja sam-
ferðafólkið og auðga mannlífið.
Öbbu og Nonna varð ekki barna
auðið og vissulega setti það sitt
mark á líf þeirra, það nutu svo
margir þess kærleiks sem þau áttu
en börnin þurftu ekki.
Sofðu nú, sofðu nú væna
svífðu í draumanna lönd.
Bið ég þér fagurra bæna
blessi þig föðurins hönd.
(Ingibjörg Guðm./Jón Árnason.)
Þakkir til allra sem lögðu Öbbu lið
þegar hún þurfti mest á að halda.
Þórólfur Sveinsson,
Ferjubakka II.
Lítil lokakveðja til „Öbbu frænku
á Syðri-Á“.
Með kveldi kvaddi lífið ljós
í líkn frá sárum þrautum
úr blómakörfu engill jós
á ókunnugum brautum.
Ég veit að blómum brekka er skrýdd
að fagna komu þinni
og þannig myndin þín skal prýdd
í minningunni minni.
Héðan skiljast leiðir að
elsku frænkan hlýja
þú ferð nú á betri stað
í draumaveröld nýja.
Ég sendi öllum ástvinum, mínar
innilegustu samúðarkveðjur og
þakka Árna, Sibbu og fjölskyldu
þeirra einstaka samfylgd við Öbbu
frænku mína.
Sigríður Ásta Hauksdóttir.
Og það verður hún er síðast ég sé,
er sigli úr hinstu vör.
Þessar ljóðlínur eftir Jón Árnason
föðurbróður okkar koma okkur í
hug þegar við horfum á eftir Öbbu
yfir móðuna miklu. Þannig orti
Nonni til Öbbu sinnar í ljóðabókinni
sem kom út fyrir ári síðan. Abba var
besti vinur Nonna. Hún huggaði
hann þegar eitthvað bjátaði á og
hvatti hann þegar á þurfti að halda.
Þau voru óaðskiljanleg og leið best á
Syðri-Á, hlið við hlið.
Abba var sterk kona og hæfileika-
rík en hún var líka ljúf í lund, vinur
vina sinna og frændfólks og gest-
risni hennar og velvild í okkar garð
voru fá takmörk sett. Lýsandi fyrir
hugarþel Öbbu var að hún lagði á
sig að skrifast á við okkur börnin í
nafni hinna ferfættu vina okkar;
heimilishundanna á Syðri-Á. Við
nutum samvista við Öbbu og Nonna
í sveitinni á hverju einasta sumri yf-
ir lengri og skemmri tímabil og hin
seinni ár einnig á öðrum árstíðum.
Ofarlega í huga okkar eru ófáar
kvöldstundir í eldhúsi Öbbu þar sem
við sátum og gæddum okkur á kjöti í
karrý eftir langt og strangt ferðalag
úr Reykjavík.
Við dáðum Öbbu ekki síst fyrir
viljastyrkinn, vinnugleðina og enda-
laust þrek. Hún gat komið heim
undir kvöldmat eftir meira en 10
stunda vinnudag í erfiðri líkamlegri
vinnu í frystihúsinu, eldað mat fyrir
heimilisfólkið og gestkomandi og
farið út á tún um kvöldið til að taka
þátt í heyskapnum. Fyrir svefninn
gaf hún sér góðan tíma til að spjalla
við okkur, spila og skrifa loks í dag-
bókina sína. Á seinni árum nutu
börnin okkar samvista við Öbbu og
hún þreyttist ekki á að spila við þau
og spjalla. Við minnumst ótal stunda
þar sem við ræddum við hana um
landsins gagn og nauðsynjar. Abba
var áhugasöm um allt það sem við
tókum okkur fyrir hendur og fylgd-
ist alltaf vel með okkur. Hún hafði
skoðanir á mönnum og málefnum,
hún var framsýn og sjálfstæð í
hugsun og það var lærdómsríkt að
spjalla við hana því hún þekkti af
eigin reynslu aðstæður íslensks al-
þýðufólks.
Ljóðlínurnar hans Nonna lásum
við fyrir ári síðan, grunlaus um hve
sannar þær áttu eftir að reynast.
Engum datt þá í hug að þau hjónin
ættu bæði eftir að hverfa af vett-
vangi svo skjótt og tilhugsunin um
Syðri-Á án Öbbu og Nonna var víðs
fjarri. Raunar erum við vart farin að
átta okkur á brotthvarfi Nonna –
svo stutt er um liðið. Við ólum öll í
brjósti von um að Abba hefði sigur í
baráttunni við sjúkdóm sinn og við
mættum áfram njóta samvista við
hana.
Þessi von okkar er að engu orðin
og hljótt er nú orðið á Syðri-Á.
Sorgin ræður ríkjum en sorgina
léttir þó tilhugsunin um að þau hjón-
in séu sameinuð á ný, eins og þau
hafa verið allt frá fyrstu kynnum
sínum. Við sendum systrum Öbbu,
fjölskyldum þeirra og fjölmörgum
ættingjum og vinum Öbbu okkar
einlægustu samúðarkveðjur.
Árni Sigurður, Signý
og Helgi Þór.
Ævin líður, þrekið þver,
þyngist lífsins byrði,
en árin liðnu þakka ég þér,
þau voru mikils virði.
(Jón Árnason frá Syðri-Á.)
Okkur langar í fáum orðum að
minnast vinkonu okkar, Öbbu, á
Syðri-Á. Okkar fyrstu minningar
um þau heiðurshjón Öbbu og Jón
eru tengdar söngæfingum fyrir
árshátíð Slysavarnakvenna á Ólafs-
firði. Þar fengum við sem litlar
stelpur að hlusta á söngatriði sem
samin voru af þeim hjónum. Síðar
meir kynntumst við Öbbu og Jóni
enn betur er við urðum tíðir gestir á
Syðri-Á og fengum að njóta ein-
stakrar barngæsku þeirra. Ófáar
helgar fórum við í heimsókn á Kleif-
arnar og gistum í gömlum góðum
rúmum á loftinu. Smám saman lögð-
um við undir okkur norðurkvist
hússins og bjuggum okkur til mynd-
arlegt bú. Á loftinu voru gömul hús-
gögn sem við fengum að ráðskast
með að vild og var Abba dugleg við
að gauka að okkur ýmsu gömlu dóti
og fötum. Í búinu áttum við ógleym-
anlegar stundir sem eru okkur í
seinni tíð ómetanlegar æskuminn-
ingar. Á Syðri-Á gengum við undir
nafninu Búdæturnar og hefur okkur
ætíð þótt vænt um það nafn síðan. Á
loftinu eyddi Abba mörgum stund-
um með okkur, m.a. við að spila og
segja sögur. Þá var oft setið í stof-
unni og hlustað á Jón taka lagið á pí-
anóið og dáðumst við mikið af hæfi-
leikum hans.
Árin liðu og í dag erum við orðnar
ráðsettar frúr, eins og Abba orðaði
það sjálf. Búskapurinn á loftinu var
góður skóli fyrir okkur sem verð-
andi húsmæður og viljum við þakka
Öbbu fyrir hennar þátt í uppeldi
okkar.
Síðastliðin ár voru Öbbu erfið
vegna veikinda Jóns en sem fyrr
stóð hún sem klettur við hlið hans.
Eftir fráfall Jóns í mars síðastliðn-
um kom í ljós að Abba átti sjálf við
erfiðan sjúkdóm að stríða sem nú
hefur sigrað.
Að lokum viljum við þakka Öbbu
samfylgdina og þær ógleymanlegu
stundir sem við áttum á Syðri-Á.
Eftirlifandi ættingjum sendum við
innilegustu samúðarkveðjur.
Ágústa, Elva, Sigurbjörg
og Sigríður.
Okkur langar til að kveðja Ingi-
björgu frá Syðri-Á með örfáum orð-
um.
Abba, eins og hún var oftast köll-
uð, lést á Fjórðungssjúkrahúsinu á
Akureyri, 2. september sl. eftir erfið
veikindi. Í sumar átti hún þó góðar
stundir á Hornbrekku og vonuð-
umst við til að hún fengi að vera á
meðal okkar dálítið lengur.
Abba var greind og göfug kona,
einstaklega lundgóð og þolinmóð.
Þá má heldur ekki gleyma skáld-
skaparhæfileikum hennar og gilti þá
einu hvort um var að ræða bundið
eða laust mál. Þessum þáttum í fari
Öbbu kynntumst við hjónin líkt og
þeir fjölmörgu sem til hennar leit-
uðu. Hún var félagslynd og starfaði
af áhuga með ýmsum félögum í
Ólafsfirði. Til dæmis naut Slysa-
varnafélagið krafta hennar og færðu
þau hjón, Abba og Jón, félaginu sér-
stakan félagssöng að gjöf þar sem
hún orti ljóðið og Jón samdi lagið.
Að lokum sendum við okkar inni-
legustu samúðarkveðjur til fjöl-
skyldu Ingibjargar og kveðjum
hana með þessum orðum:
Abba, þig við kveðjum klökk
um kinnar læðast tárin.
Hafðu okkar hjartans þökk
fyrir liðnu árin.
Júlíanna og Óskar.
Það er erfitt að trúa því að Abba
sé dáin, sérstaklega þar sem það eru
ekki nema tæpir sex mánuðir frá því
við misstum Nonna og hefðum við
því kosið að hafa hana lengur hjá
okkur.
Það er margt sem kemur upp í
hugann þegar hugsað er um Öbbu
og flestar minningarnar kalla fram
bros eða hlátur. Abba var alltaf í
góðu skapi og ávallt reiðubúin til að
hjálpa ef hún mögulega gat. Það var
sama hvort vantaði öskudagsbún-
inga, vísur eða ljóð, eða bara bún-
inga í eitthvert heimatilbúið leikrit,
eftir um það bil 10 mínútur var allt
klárt. Eitt sinn þegar við vorum á
Syðri-Á datt okkur í hug að leika
Rauðhettu og úlfinn. Það er okkur
mjög minnisstætt hvað við vorum
hrædd þegar Nonni birtist í líki úlfs-
ins. Abba hafði látið hann snúa
kraftgallanum sínum við og loðfóðr-
ið snéri út; þá fóru sumir að gráta.
En þetta var einungis eitt af fjöl-
mörgum skiptum sem Abba bjarg-
aði málunum.
Eins og flestir sem þekktu Öbbu
og Nonna vita, voru þau bæði ein-
staklega lagin við að yrkja ljóð og
vísur. Var þá sama hvort það áttu að
vera gamanvísur eða falleg ljóð. Það
þurfti oft ekki meira en spaugilegt
atvik, þá var Abba búin að snara
fram einni vísu sem allir gátu
skemmt sér yfir. En það voru ekki
bara vísur sem Abba kunni að búa
til, hún samdi líka til sögur. Þegar
við vorum lítil bjó hún til sögu um
hundana sem þau áttu, þá Neró og
Lappa gamla, og það þegar þeir
stálust í bæinn til að hitta okkur.
Það eru ekki nema 5 mánuðir síðan
að hún sagði okkur þessa sögu aftur.
Þá lá hún á sjúkrahúsinu, mikið
veik, en engu að síður lék hún hana
eins og þegar við vorum lítil.
Abba var ein sú albesta kona sem
við höfum kynnst. Hún var fyndin,
góð, sterk hugmyndarík og leyfði
manni að gera allt sem manni datt í
hug. Það er skrítið að við skyldum
aldrei kalla hana ömmu og Nonna
afa, því það er einmitt það sem þau
voru okkur. Það verður tómlegt að
koma á Syðri-Á eftir að þau eru
horfin. Því viljum við þakka Öbbu
allt það sem hún var okkur og biðj-
um guð að geyma hana.
Helgi Reynir og Jóna Björg.
INGIBJÖRG
GUÐMUNDSDÓTTIR