Morgunblaðið - 22.09.2004, Page 11

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. SEPTEMBER 2004 11
ÚR VERINU
JÓHANN Gunnarsson, skipstjóri á
Sólbak EA, segir að áhöfn Sólbaks
og útgerð skipsins sé samstiga um
breytt útgerðarfyrirkomulag og
samningsaðilar séu sannfærðir um
að það þýði verulegan ávinning
fyrir báða aðila. Á vef Brims segir
Jóhann að stefnt
sé að því að sér-
hæfa Sólbak til
þorsk- og ýsu-
veiða og þar af
leiðandi sé hægt
að vera með
færri menn í
áhöfn. „Það er
að mínu mati
mikill ávinn-
ingur frá núgild-
andi fyrir-
komulagi að það verður ekki
hafnarfrí eftir hverja veiðiferð.
Þetta er mjög jákvætt fyrir áhöfn
skipsins, enda er það svo að hún
kemur víða að af landinu og það
er mun betri kostur fyrir áhöfnina
að geta róið í tvær vikur í senn og
fengið síðan viku frí, í stað þess að
stoppa í þrjátíu tíma milli veiði-
ferða. Með þessu fyrirkomulagi
verður úthald skipsins meira og
bæði útgerð og áhöfn fá meira fyr-
ir sinn snúð.“
Jóhann segir að áhöfn Sólbaks
og útgerðin hafi í sameiningu unn-
ið að útfærslu þessa samnings und-
anfarnar vikur. „Það eru allir í
áhöfn spenntir fyrir þessu fyr-
irkomulagi og menn hafa borið
þetta undir forystumenn sinna
stéttarfélaga. Því miður hafa fé-
lögin ekki léð máls á þessum
breytingum og það hefur valdið
okkur miklum vonbrigðum.“
Allir fá meira
fyrir sinn snúð
Jóhann
Gunnarsson
HJÁ Brimi á Akureyri er í vax-
andi mæli unninn ferskur fiskur
til útflutnings, svokallaður flug-
fiskur. Guðmundur Kristjánsson,
forstjóri Brims hf., segir á vef fé-
lagsins að miklu máli skipti að
hráefnið í þessa vinnslu sé sem
ferskast og skipin séu þess vegna
ekki lengi í hverjum túr. Í dag
þurfi skip að stoppa við bryggju í
þrjátíu tíma að lokinni veiðiferð,
óháð því hversu
löng hún er. Það
sé sameiginlegt
mat útgerð-
arinnar og
áhafnar Sólbaks
að hafa svokall-
aða skiptiáhöfn
á skipinu og það
geti róið stans-
laust. Með því
móti sé alltaf
nýr og ferskur
fiskur í vinnslunni. Guðmundur
segist lengi hafa verið á þeirri
skoðun að núverandi fyrir-
komulag í samningum útvegs-
manna og sjómanna sé komið í
ákveðið öngstræti. Í framtíðinni
muni útgerðarmenn og sjómenn í
vaxandi mæli taka sameiginlega
ákvörðun um hvernig útgerðinni
skuli háttað.
Lögð áhersla
á hagræðingu
Í TILKYNNINGU sem Brim sendi
frá sér í gær er vísað til úrskurð-
argerðardóms frá árinu 2001 þar
sem m.a. var tekið á atriðum er
vörðuðu áhrif sem breyting á
fjölda í áhöfn hefur á skiptakjör.
Þar segi m.a: „Nú er settur í
fiskiskip tæknibúnaður eða hag-
ræðing á sér stað sem leiðir til
þess að færri menn geti sinnt
skipsstörfum en kveðið er á um í
skiptatöflu í kjarasamningi þess-
um og skal þá hlutur eða hlutir
þeirra sem á vantar skiptast að
hálfu milli þeirra sem eru á skip-
inu í hlutfalli við skiptahlutfall
þeirra. Hinn helmingurinn skal
ganga óskertur til útgerð-
arinnar.“
Segir í tilkynningunni frá Brimi
að með breytingunum á útgerð
Sólbaks sé einmitt lögð áhersla á
hagræðingarþáttinn, sem leiðir af
því að skipið verði sérhæft til
þorsk- og ýsuveiða. Áhersla verði
lögð á stuttar veiðiferðir og skip-
ið beri að landi fyrsta flokks hrá-
efni. Magnið er ekki það sem lögð
verður áhersla á, fyrst og síðast
gæði hráefnisins. Það sé sameig-
inlegur skilningur útgerðar og
áhafnar Sólbaks að með sérhæf-
ingu skipsins breytist vinnuferli
um borð og unnt sé að ná fram
verulegri hagræðingu.
Núverandi
fyrirkomulag
í öngstræti
Guðmundur
Kristjánsson
SAMTÖK sjómanna munu berjast
með öllum tiltækum ráðum gegn
ráðningarsamningi sem Útgerðar-
félagið Sólbakur ehf. hefur gert við
skipverja á ísfisktogaranum Sólbaki
EA. Formaður Sjómannasambands
Íslands segir samninginn siðlausan
og að sambandið muni leita liðsinnis
annarra launþegasamtaka til að berj-
ast gegn honum, enda sé hann ekki
aðeins aðför að sjómönnum heldur
frjálsri verkalýðshreyfingu.
Eins og greint hefur verið frá hefur
verið stofnað sérstakt rekstrarfélag
um útgerð Sólbaks EA og er félagið
að fullu í eigu Brims hf. Útgerðar-
félagið Sólbakur ehf. er ekki aðili að
Landssambandi íslenskra útvegs-
manna og skipverjar á Sólbaki EA
standa utan stéttarfélaga sjómanna
en gerður hefur verið sérstakur ráðn-
ingarsamningur við skipverjana.
Fækkað verður í áhöfn
Meðal ákvæða í ráðningarsamning-
um er að hver almanaksmánuður
telst vera eitt kauptryggingartímabil,
en ekki hver veiðiferð eins og kveðið
er á um í almennum kjarasamningum
sjómanna. Þá verður skipverjum á
Sólbaki EA tryggð föst peninga-
greiðsla upp í væntanlegan aflahlut
við hver mánaðamót en ekki eftir
hverja veiðiferð eins og nú tíðkast. Þá
verður á Sólbak EA skiptimanna-
kerfi, sem þýðir að almennt starfar
enginn skipverji lengur en 22 sólar-
hringa á hverju 30 sólarhringa tíma-
bili. Miðað er við að í hverri veiðiferð
verði 12 menn í áhöfn í stað 15 áður og
6 menn í landi. Núgildandi reglur
kveða á um að eftir hverja veiðiferð
skuli skip taka 30 klukkustunda hafn-
arfrí. Samkvæmt samningi áhafnar
og útgerðarfélagsins heldur skipið á
veiðar strax að lokinni löndun. Að
öðru leyti njóta skipverjar á Sólbaki
EA sömu kjara og kveðið er á um í
öðrum kjarasamningum sjómanna og
útgerðarmanna.
Sævar Gunnarsson, formaður Sjó-
mannasambands Íslands, segist eng-
an veginn geta sætt sig við þennan
samning. Óviðunandi sé að breyta
tryggingartímabilinu, enda sé það
bein aðför að launakerfi sjómanna að
ætla að breyta því úr því að miða það
við hvern mánuð en ekki hverja veiði-
ferð eins og tíðkast hafi lengi. Sævar
segir ekki ljóst hvað felist í raun í
fækkun skipverja í áhöfn, enda hafi
útgerðin enn ekki viljað sýna samn-
inginn. „Ég hinsvegar þykist vita að
þeir fækka í áhöfn í skjóli tæknibreyt-
inga. Mér er hinsvegar ekki kunnugt
um neinar tæknibreytingar um borð í
þessu skipi.“
Sævar segir það yfir höfuð siðlaust
að gera mönnum að segja sig úr stétt-
arfélagi til að fá að veiða veiðiheim-
ildir fyrirtækis. „Útgerðin hefur hót-
að mönnum að ef þeir ekki geri
hlutina eftir hennar höfði fái skipið
ekki kvóta til að veiða.“
Ekki áhrif á kjaraviðræður
Sævar segir samninginn ekki hafa
nein áhrif á kjaraviðræður sjómanna
og útvegsmanna að svo stöddu, „enda
hafa þær gengið nógu hægt og illa.
En þetta lagar svo sannarlega ekki
ástandið. Það verður ekki hægt að ná
samkomulagi ef einstaka stórútgerðir
fara á skjön við það sem þó er í gildi.
Menn sem eru knúnir út úr stéttar-
félögum mega ekki gera lakari kjara-
samning en þeir samningar sem í gildi
eru. Við munum bregðast við með því
að kalla til liðs við okkur önnur laun-
þegasamtök en lít svo á að samn-
ingurinn sé ekki bara aðför að sjó-
mönnum, heldur aðför að frjálsri
verkalýðshreyfingu. Við munum ekki
láta það yfir okkur ganga,“ segir Sæv-
ar.
Árni Bjarnason, formaður Félags
skipstjórnarmanna, segist ekki hafa
fengið að kynna sér ráðningarsamn-
ing skipverja á Sólbaki EA, þrátt fyr-
ir ítrekaðar óskir þar um. Hann viti
því ekki hvernig samningurinn kveði
á um til dæmis skiptakjör. Árni segir
samninginn koma á afar óheppilegum
tíma, enda hafi hann neikvæð áhrif á
kjaraviðræður sjómannasamtakanna
og útvegsmanna. „Hafi verið sigling í
viðræðunum undanfarna viku, er
sundurkúplað núna,“ segir Árni.
Hann segir samninginn einnig setja í
uppnám sameiningu skipstjórnar-
félaganna í eitt félag.
Undarleg þversögn
Árni segir að sumt í Sólbakssamn-
ingnum sé á svipuðum nótum og rætt
hafi verið um í kjaraviðræðunum, til
dæmis varðandi hafnarfrí. Annað sé
aftur á móti þvert á það sem sjó-
mannasamtökin hafi barist fyrir. „Ein
hatrammasta kjarabarátta sem um
getur var háð þegar við náðum í gegn
að hver veiðiferð væri eitt trygging-
artímabil. Nú vill Brim breyta því og
það getum við engan veginn sætt okk-
ur við. Til að bíta höfuðið af skömm-
inni segir útgerðin að önnur ákvæði
samningsins séu óbreytt frá kjara-
samningum. Þá spyr ég: Hvaða kjara-
samningum? Kjarasamningum þeirra
stéttarfélaga sem útgerðin hefur
þröngvað sjómönnum til að segja sig
úr? Ég fæ ekki séð að þetta nýja félag
standi undir því að reka til dæmis
styrktar- og sjúkrasjóði. Það er í
þessum samningi undarleg þversögn
og við munum gera allt til að koma í
veg fyrir að útgerðin komist upp með
þetta,“ segir Árni.
Samtök sjómanna segja Sólbakssamninginn vera siðlausan
Ætla að berjast hart
gegn samningnum
Morgunblaðið/Þorgeir Baldursson
Sævar Gunnarsson Árni Bjarnason
LANDSSAMBAND íslenskra út-
vegsmanna og Samtök atvinnu-
lífsins sendu frá sér eftirfarandi
fréttatilkynningu í gær, vegna
frétta af samningum milli Útgerð-
arfélagsins Sólbaks ehf. og áhafn-
ar Sólbaks EA.
„Útvegsmenn hafa í kjara-
viðræðum við stéttarfélög sjó-
manna m.a. farið þess á leit að
gerðar verði breytingar á ákvæð-
um um hafnarfrí á skuttogurum.
Þegar skuttogararnir komu fyrir
rúmum 30 árum var algengt að
hver veiðiferð stæði í um og yfir
10 daga á minni togurunum en í
um 14 daga á stærri togurum. Þá
var samið um að eftir hverja
veiðiferð væru skipin stöðvuð í
a.m.k. 30 klukkustundir.
Með auknum kröfum neytenda
til ferskleika hráefnis og stór-
auknum útflutningi á ferskum
fiski þarf að stytta veiðiferðir
skipanna. Nauðsynlegt er að
breyta ákvæðum um lágmarks
inniverur skipanna til að nýta þau
betur við breyttar aðstæður.
Í síðustu viku kynnti eigandi
Sólbaks EA-7 drög að sam-
komulagi milli hans og áhafnar
skipsins í þessa veru fyrir Lands-
sambandi íslenskra útvegsmanna
og Samtökum atvinnulífsins sem
þau samþykktu fyrir sitt leyti. Í
því var gert ráð fyrir að það yrði
einnig lagt fyrir stéttarfélög sjó-
manna til samþykktar.
Nú hefur komið fram í fréttum
að útgerð skipsins hefur ákveðið
að standa utan samtaka atvinnu-
rekenda og áhöfnin utan stétt-
arfélaga og hafa þessir aðilar
gert með sér ráðningarsamninga
um kaup og kjör. Þótt Lands-
samband íslenskra útvegsmanna
og Samtök atvinnulífsins hafi fyr-
ir sitt leyti fallist á þau ákvæði
sem þeim voru kynnt, hafa þau
ekkert haft með þá framvindu
málsins að gera sem síðar hefur
orðið.
Landssamband íslenskra út-
vegsmanna og Samtök atvinnu-
lífsins munu áfram vinna að gerð
kjarasamninga við stéttarfélög
sjómanna.
Hafa ekkert
með framvindu
málsins að gera
FRÉTTIR
TÆPUR þriðjungur skráðra síma-
númera er með bannmerkingu á sér í
símaskrá, sem merkir að eigandi
númersins óskar eftir að vera laus
við hvers konar markaðsstarf eða
fyrirspurnir í gengum síma, sem
grundvallaðar eru á úrtaki úr síma-
skrá. Einnig er hægt að láta setja sig
á bannlista í þjóðskrá og hafa tæp-
lega 24 þúsund manns látið gera það,
sem er um 11,3% af fólki sem er
eldra en 18 ára.
Samkvæmt upplýsingum síma-
skrár fjölgar þeim ört sem óska eftir
að rauður kross sé settur við nafn
þeirra í símaskránni, sem merkir að
þeir vilja ekki láta ónáða sig með
símtölum vegna markaðsstarfs
hvers konar. Fjöldinn er nú rúmlega
100 þúsund af um 320 þúsund skráð-
um símanúmerum.
Þriðjungur
með bann-
merkingu í
símaskrá
ÖKUMAÐUR sem grunaður er um
ölvun við akstur ók á gangandi veg-
faranda á Garðatorgi í Garðabæ á
laugardagskvöld. Hann reyndi að
aka af vettvangi en nærstaddir borg-
arar tóku til sinna ráða og sáu til
þess að hann komst hvergi fyrr en
lögregla kom á staðinn. Hann er
einnig grunaður um að hafa ekið á
kyrrstæða bifreið.
Fram kemur í dagbók lögreglunn-
ar í Hafnarfirði að talsverður erill
hafi verið í umdæminu. Bæði á föstu-
dagskvöld og laugardagskvöld þurfti
lögreglan að hafa afskipti af ungling-
um sem neytt höfðu áfengis ótæpi-
lega og voru þeir fluttir heim til for-
eldra. Lögreglan þurfti einnig að
hafa afskipti af nokkrum samkvæm-
um í heimahúsum, einkum vegna
kvartana yfir hávaða.
Komst ekki
undan
♦♦♦
VIÐSKIPTARÁÐUNEYTIÐ hefur
óskað eftir umsögnum um drög að
frumvörpum um breytingar á lögum
um hlutafélag og einkahlutafélög
sem ráðuneytið hefur unnið og má
finna á vef ráðuneytisins. Eru drögin
í samræmi við skýrslu nefndar um
íslenskt viðskiptaumhverfi sem ný-
lega var kynnt og þurfa umsagnir að
hafa borist ráðuneytinu fyrir 5. októ-
ber nk.
Samþykki hluthafa
fyrir starfskjarastefnu
Lagt er til að stjórnum hlutafélaga
og einkahlutafélaga með fleiri en
fjóra hluthafa verði skylt að fá sam-
þykki hluthafafundar á starfskjara-
stefnu fyrir stjórnendur, þar á með
al er varðar kaupréttarsamninga, ár-
angurstengdar greiðslur, hlunnindi,
starfslokasamninga, o.s.frv. Þá er
lagt til að stjórnarformanni hluta-
félags verði ekki heimilt að taka að
sér önnur störf fyrir félagið en þau
sem falla undir eðlileg störf stjórn-
arformanns. Stjórn félagsins geti þó
falið formanni að vinna einstök verk-
efni fyrir stjórnina.
Einnig er lagt til að hluthafar í
hlutafélögum og einkahlutafélögum
sem ráði yfir 1⁄10 hlutafjár geti höfðað
skaðabótamál í nafni félags, en á eig-
in kostnað, gegn stofnendum, stjórn-
armönnum, framkvæmdastjórum,
o.s.frv., sem taldir eru hafa valdið fé-
laginu tjóni í störfum sínum.
Stjórnar-
formaður taki
ekki að sér
önnur störf
innan hluta-
félags
♦♦♦