Morgunblaðið - 30.09.2004, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 30. SEPTEMBER 2004 11
KENNARAVERKFALLIÐ
SAMANBURÐUR á starfi og kjör-
um grunnskólakennara og fram-
haldsskólakennara kom til umræðu
á fundinum í gærmorgun og sagði
Birgir Björn Sigurjónsson störfin
ólík og stofnanir þessara skólastiga
mismunandi. Hann sagði laun fram-
haldsskólakennara kringum 7%
hærri en grunnskólakennara, u.þ.b.
tveir launaflokkar. Taldi hann að
menntunarstig væri meginforsenda
fyrir muninum en aldur gæti einnig
verið nokkur skýring.
„Grunnskólar bjóða upp á ein-
setningu, bjóða upp á miklu meira
innra starf og hefur verið afar
gróskumikið og metnaðarfullt starf,
sérstaklega að ég tel í kjölfar samn-
inganna 2001,“ sagði Birgir Björn.
„Í samanburði við framhalds-
skólana sem eru meira eins og um-
ferðarmiðstöð, meira eins og
kennslustofnun í gömlu merking-
unni, kennarar koma þangað og
kenna og fara. Þetta innra starf sem
er í grunnskólum er ekki til og ég
held ekki að foreldrar eða aðstand-
endur muni vilja sjá framhaldsskól-
ann sem fyrirmynd fyrir grunnskól-
ann, það er miklu frekar öfugt. En
af þessu leiðir að það verður lítil yf-
irvinna til í grunnskóla, það er fyrst
og fremst forfallakennsla og slíkir
hlutir. Það er lítil yfirvinna til að
öðru leyti.“
Birgir Björn benti á að fram-
haldsskólinn væri tví- og jafnvel þrí-
setinn og með öldungadeild þar sem
fólk kenndi utan dagvinnumarka á
verulega hærri launum.
„Og ef við segjum að meðaltalið sé
þannig að við séum með meðallaun
hjá grunnskólakennurum í 250–60
þúsundum en við séum með 335 þús-
und króna meðalheildarlaun í fram-
haldsskólum þá kemur það til út af
umtalsvert miklu meiri vinnu vegna
öldungadeildanna og vegna yfir-
vinnu sem er unnin í tví- og þrísetn-
um skóla en líka vegna minni
kennsluskyldu. Það er sannarlega
einn þátturinn sem skýrir kannski
rétt um þriðjung af þessum mun,“
segir Birgir Björn.
„Ég held að þetta séu ekki tölur
sem hægt er að skammast sín fyrir.
Vinnuálagi á kennurum í framhalds-
skólum er mjög misdreift þannig að
það eru mjög margir framhalds-
skólakennarar sem eru ekkert með
miklu meira en bara dagvinnulaun-
in. Það er tiltölulega lítill hópur, á að
giska þriðjungur, sem er í gífurlegri
yfirvinnu og þá er ég að tala um
raunverulega yfirvinnu, alveg gífur-
lega. Og ég held ekki, bara frá
vinnuverndarsjónarmiði, að það sé
heppilegt fyrir okkur að ætla að
steypa því módeli yfir grunn-
skólana. Þetta er bara samanburður
sem ég tel algjörlega óraunhæfan.
En ég held að ríkið ætti að velta fyr-
ir sér hvernig stendur á þessum
mikla launamun milli framhalds-
skólans og háskóla en það er aftur
annað mál.“
Mismikil tækifæri til yfirvinnu
Aldrei
séð jafn
litla von-
arneista
„ÉG hef aldrei á mínum ferli í stétt-
arfélagi horft fram á alvarlegri stöðu
en núna er og séð jafn litla von-
arneista,“ sagði Eiríkur Jónsson á
fundi með blaðamönnum Morg-
unblaðsins.
Gífurlegur þungi er að baki kröfu-
gerð kennara í kjaradeilunni, að
sögn Eiríks. Hann sagðist hafa átt
fundi með kennurum á Reykjanesi
sl. þriðjudag. „Þarna eru um 600 fé-
lagsmenn og ég tel að ég hafi hitt um
eða yfir 500 á fundum í Keflavík og
Hafnarfirði. Það er ljóst að sú hug-
mynd sem við lögðum fram á hádegi
á sunnudegi fyrir verfallið um
skammtímalausn, sem fól í sér 6,6%
kauphækkun og breytingar á vinnu-
tíma, hefði trúlega verið samþykkt í
félaginu. En það er líka ljóst að neð-
ar hefðu menn ekki verið tilbúnir að
fara,“ segir Eiríkur. Hann sagði að
það sem skipti sköpum til lausnar yf-
irstandandi deilu væri skilningur og
ábyrgð hins pólitískt kjörna sveit-
arstjórnarmanns á stöðu mála.
„Það er alveg gífurlega langt í
land. Það verða einhverjir ráðamenn
þessarar þjóðar [að koma að lausn
deilunnar]. Ég tel það mikilvægara
að vera hér heima og vinna að lausn
þessarar deilu heldur en að klappa
ísjaka úti í París.“
Gífurlegur fórnarkostnaður
Birgir Björn Sigurjónsson velti
því m.a. upp hvað menn gætu afbor-
ið langt verkfall. ,,Fórnarkostnaður-
inn í verkfalli er alveg gífurlegur.
Hann er það líka fyrir sveitarfélögin
og heimili og foreldra,“ sagði Birgir
Björn. Hann sagði ljóst að löng
kennaraverkföll hefðu mikil áhrif á
kennsluáætlanir barna, metnað
þeirra og námsáhuga. „Þegar við
stóðum frammi fyrir því að það væri
að bresta á verkfall og þá miklu hót-
un sem við tókum alvarlega, þá velt-
um við því fyrir okkur hvað væri til
bragðs að taka til að sætta þessi
sjónarmið. Við sáum fyrir okkur að
til þess að stíga út fyrir þennan fjár-
hagslega ramma og
launastefnurammann sem okkur er
settur, myndum við gera samning til
lengri tíma en til ársloka 2007 og
reyna þar að finna einhver gæði sem
við gætum boðið upp á, t.d. minnkun
kennsluskyldu, sem gæti gert fýsi-
legt fyrir kennara að sjá fyrir sér
umtalsverðar kerfisbreytingar inn-
an hæfilegra tímamarka og að þeir
áfangar sem væru eftir á árunum
2007 og 2008 væru með uppsagn-
arákvæðum. Þannig að ef allar að-
stæður breyttust gætu menn gengið
út úr þeim ramma. Þetta dugði því
miður ekki þá. Andsvör kennara
voru þau að bjóða okkur skamm-
tímasamning, til júlíloka 2005, en þá
áttum við líka að samþykkja þeirra
kerfisbreytingar á vinnutímanum og
minnkun kennsluskyldu.“
BLAÐAMENN Morgunblaðsins fjölmenntu í fyrirlestrarsal blaðsins í gær-
morgun, þar sem farið var yfir stöðuna í kennaradeilunni. Birgir Björn
Sigurjónsson, María Kristín Gylfadóttir og Eiríkur Jónsson sátu fyrir svör-
um. Fundinum stjórnaði Egill Ólafsson blaðamaður.
Morgunblaðið/Golli
Fundað um stöðuna í verkfallinu
„ÉG get alveg viðurkennt að und-
anþágurnar eru mjög viðkvæmt
mál,“ sagði Eiríkur Jónsson þegar
kom til tals hvert og hvernig veita
ætti undanþágur. „Það er umræða í
gangi um þær núna og eins og fram
hefur komið þá var þessi ákvörðun
tímabundin,“ sagði Eiríkur enn
fremur og nefndi að margt væri
óheppilegt varðandi undanþágur
bæði af hálfu kennarasamtakanna
og sveitarfélaganna í umræðunni.
„Ég bendi á að sveitarfélögin
hafaekki gert tilraun til að nýta sér
þann rétt að reyna að setja þess
störf inn á undanþágulista. Það er
gert ráð fyrir því að árlega geri
sveitarfélögin tillögu um undanþá-
gulista, um þá sem eru undanþegnir
verkföllum. Og nú eru menn að skil-
greina þetta og ég hef fullan skiln-
ing á því að hluti af þessu snýst ekki
um kennslu heldur bara almennt
heilbrigði þessara barna. Ef það er
þá eiga sveitarfélögin að gera tillögu
um að þessi störf færu inn á und-
anþágulista. Hefðu þau gert það þá
værum við ekki í þessari stöðu núna.
En þau gerðu það ekki og við erum í
þessari stöðu og við þurfum að vinna
úr henni. Ég veit að í undanþágu-
nefndinni var umræða í gær á fundi
um hvar eigi að draga mörkin. Við
skulum segja að eftir fundinn á
fimmtudaginn hjá okkur þá hittist
þessi nefnd til að meta stöðuna.
Segjum sem svo að hún opni og segi:
Allar þessar umsóknir samþykktar.
Þá kemur 100 nemenda umsókn frá
öðrum hópi. Á að taka hann? Hvar á
að draga mörkin?“
Ekki þörf á undanþágulistum
Birgir Björn vildi koma því á
framfæri að eðlilega hefðu foreldrar
áhyggjur og leitað væri eftir und-
anþágum. Hann sagði að í verkfalli
árið 1986 hefðu verið gefnir út listar
um þá sem áttu að vera undanþegn-
ir verkfalli og hefðu þeir aðeins ver-
ið gefnir út sem fordæmi um þarf-
irnar.
Birgir Björn kvaðst hafa sent
Fræðslumiðstöð fyrirspurn um
hvort breyta þyrfti undanþágum og
vakið athygli á að eingöngu mætti
hafa menn á þessum listum til að af-
stýra neyðarástandi. Kvaðst hann
hafa fengið þau svör að ekki væri
þörf á undanþágulistum.
„Ég held að menn hafi ekki áttað
sig á því hvaða ástand er að skapast
fyrr en menn horfast í augu við það
og þá gerði löggjafinn ráð fyrir því
að undanþágunefnd aðila myndi
bæta við eins og með þyrfti þangað
til búið væri að afstýra neyðar-
ástandi og ekkert umfram það. Þess
vegna er listinn alltaf mjög knappur
og það er til þess að við séum ekki
að skerða að óþörfu samningsrétt og
verkfallsrétt stéttarfélaganna.“
Undanþágurnar viðkvæmt mál
Bæjarstjórar
mættu ekki
á fund
kennara
ENGINN bæjarstjóri mætti á fund
með forystu Kennarasambands Ís-
lands í gær.
„Það boðaði enginn komu sína.
Við vitum ekki annað en að allir séu
í felum,“ sagði Eiríkur Jónsson, for-
maður KÍ, spurður um mætingu á
fundinn sem kennaraforystan hafði
boðað bæjarstjóra á í Kennarahús-
inu kl. 15 í gær.
„Menn virðast bindast samtökum
um að tala ekki við okkur,“ sagði
Eiríkur í gær.