Sunnudagsblaðið - 17.01.1965, Blaðsíða 6

firði og Krosseyri í Suðurfjörðum.
Enginn veit, hvenær eða með
hverjum hætti hún hefur eignazt
þessar jarðir, en þær voru síðar
metnar til 50 hundraða samtals.
Jarðir kirkjunnar í Ketildala-
hrepp hafa aldrei orðið einstakra
manna eign og qru nú eign rikis-
sjóðs eins og aðrar kirkjujarðir,
en Arnarstapi og Krosseyri hafa
verið seldar ábúendum.
Reki virð:st hafa verið til tölu-
verðra hagsbóta í Selúrdal, bæði
trjáviður og hvalir, Átti kirkjan
aúðvitað allan reka á Selárdals-
landi.
m i/.
MOLAR
| UM næstsíðustu aldamót |
1 var flökkukerling norður í =
| Skagafirði, sem Þórdís hét. — |
| Höfðu margir gaman af sögum \
I hennar, en hún var skrafhreif- \
| in í betra lagi. Ein frásagna i
| hennar var á þessa leið:
E Einu sinni ferðaðist ég fram =
| í sveit, heillin mín, og kom |
| að Víðivöllum. Þá bjuggu þau 1
| þar, Pétur prófastur og hún |
f maddama Þóra. Eg bað að lofa I
| mér að vera um nóttina. Morg- I
| uninn eftir var hlákuvaðall, 1
| svo að blessuð maddaman bauð I
| mér að vera um daginn. Svo |
I fór ég að bæta sokkana mína. 1
5 Þá gekk blessuð maddaman |
| hjá mér og fór að líta á, i
I hvernig ég gerði þetta. Svo tók =
| hún af mér sokkinn, lagði bót- i
| ina á og sagði: Fer ekki betur |
| að hafa þetta svona, skepnan |
| mín? Þá sagði ég: Enginn er i
I svo argur, að ekki megi gott i
| af honum læra, heilli min, i
1 sagði ég.------ =
| Karl nokkur var eitt sinn \
| að hæla landgæðunum á Gler- |
i árdal við Akureyri og sagði: \
| — Ef ég væri sáuður, skyldi \
| ég ganga á Glerárdal á sumrin jj
| og leggja mig með tyeimyr \
| fjórðungum mörs á hverju \
\ haugti.
'J‘ itnilHliliiiiiiiiiiiltiitiiiiiiiiiiililMliiiliiiliiiliiiiiiiiin'
FRÁ því segir í fjögur þúsund
ára gamalli egypzkri áritun að
S/nulie ráðsmaðiir konungsins^
hafi verið á ferð yfir Suezeiðið,
þegar þorstinn yfirbugaði hann á
eyðimörkinni. Tungan bólgnaði í
munni hans, háls hann brann og
allur líkaminn heimtaði vatn. —
Þetta er forsmekkur dauðans,
sagði hann við sjálfan sig
Þetta mun einhver elzta frásögn
af þorst.a, sem til er í veröldinni,
og það fer vel á. að hún skuli
véra frá eyðimerkurlandi. í vit-
und okkar. sem aldrei eigum vatns
skort á hættu, er ofsaþorsti eins
og sá, sem þarna er lýst, fyrst og
fremst tengdur eyðimörkunum,
þéssum geysistóru vatnslausu
sandflæmum, þar sem engin von
er til bjargar þeim, sem villist af
réttri braut, eða verður uppi-
skroppa með vatn.
Enginn maður þolir vatnsleysi
nema í mesta lagi hálfan mánuð.
Menn geta lifað helmingi lengur
matarlausir. ef þeir hafa vatn. Þó
eru vatnsbirgðir líkamans miklar,
meira en helmingur af þunga full
orðins manns er vatn. Af þessu
vatni má um það bil fimmtugur
eyðast án þess að það dragi til
dauða. Minnki vatnið meira er
dauðinn vís og skiptir þá engu,
hvort vatnið hefur eyðzt snögg-
lega eða á löngum tíma. Árið 1821
framdi Frakki einn sjálfsmorð á
þann hátt að hann neitaði sér um
vökvun af öllu tagi. Hann dó á
sautjánda degi, en hefði hann
hætt við fyrirtækið eftir fimmtán
daga, hefði hann að öllum líkind-
um lifað af. Að minnsta kosti eru
þess dæmi, að menn hafi lifað eftir
fimmtán daga vatnsleysi á eyði-
mörkum.
En þótt við þekkjum fæst þær
hörmungar, sem fylgja iangvar-
andi vatpsleysi, er þorstinn kunn-
ingi okkar allra. Hann minnir okk
ur á það, að líkamanum er nauð-
synlegt, að honum bætist stöðugt
vatn í stað þess, sem eyðist við
svita, útöndun eða á annan hátt.
Gleggstu einkenni þorsta eru
þurrkur í gómum og þroti í hálsi,
og oft stafar þetta af því að lík-
amsvatnið hafi minnkað, en um
slíkt þarf þó alls ekki alltaf að
vera að ræða. Menn geta orðið
sárþyrstir, þótt vatnsmagnið sé
nægilega mikið og allir kirtlar
gefi ríkulega frá sér vökva. En þá
Hvað veldur þorsfa! —
Hvers vegna gefa menn
ekki drukkið sjó eins og
sumir fuglar gera! ~
Hvað gefa menn lifað
lenqj án vafns!
!>essum snurninnum er
svarað í meðfvlulandi
grein, sem er þýdd og
endursögð úr ensku
náffúrufræðirifi.
hefur saltmagnið líka aukizt í lík-
amanum. Það sem þorstanum veld
ur er ekki vatnsmagn líkamans í
sjálfu sér, heldur hlut.fallið milli
vatns og salts í blóðinu. Ef betta
hlutfall raskast. ef saltmagnið mið
að við vatn, eykst, kemur það fram
í þorsta.
Rannsóknir liafa leitt í ljós, að
þorstinn á upptök sín í grennd
við heiladingulinn. Þar er eins
konar mælistöð, sem mælir hlut-
föllin milli vatns og salts í ákveð-
22 SUNNUDAGSBLAÐ — ALÞÝÐUBLAÐIÐ