Sunnudagsblaðið - 17.01.1965, Blaðsíða 15
wmnummnwwiwiwwwmv(»»mwwwMWUWWWWUUWwnnvwwnnnwmw
Big Ben:
FRÆGASTA TURN
ÚR VERALDAR
PRÆGASTA úr veraldar cr klukkau, serrt nú
hefur verið tákn Bretavcldis í nokkuð á aðra oid,
Big Ben. Hljómur þessa mikla slágverks hefur nu
um áratúgi borizt á öllum ljósvakans aílt til yztu
endimarka veraldarinnar. Þetta mikla úr er í
turni brezka þinghússins, og úm það gengur sú
sögn, að Bretaveldi riði til fálls, ef það stanz-
ar. Big Ben hefut ævinlega gengið réttar en
önnur úr, aldrei skeikað meira en 4 sekúndum
frá réttum Greenwichtínia.
En það hcfur komið fyrir, að Big Ben hafi
stanzað, og þó hefur Bretaveldi staðið. Síðast
þegar þetta gerðist var ástaeðan sú, að málari
hafði misst pensil niður í úrverkið. Það tók 13
mínútur að koma úrinu aftur af stað og háifan
annan tíma að gera gang þess öruggan aftur. Og
þetta er ekki í einá skiptið, sem Öig Ben hefur
stanzað, en því hafa jafnan valdið undarlegar
ástæður. Einu sinni festist rotta í úi-hjólunum, og
í öðru sinni varð manni það á að stíga út á einn
af vísunum. Hann komst lifandi út úr því ævin-
týri, cn það er enn óráðin gáta, hverngi honum
tókst það. Og haustið 1949 gerðist það eitt sinn,
að úrið stanzaði. Ástæðan var sú, að fuglahópur
hafði setzt í röðum á cinn vísinn.
Big Ben cr slíkt nákvæmnisverk, að ætla mætti
að það væri siníðað af beztu úrsmiðum veraldar.
En svo er ekki. Klukkan er gerð af lögfræðingi,
scm reyndar hafði gaman af úrum og fékkst við
úrsmíði í frístundum sínúm. Hann átti húgmyhd-
ina að þessari miklu klukku og sagði fyrir um
gerð hcnnar. Urvcrkið sjálft vegur fimm tonn,
en mcð slagvcfki og öllu saman 15 tonn. Bcndúll-
inn er 4 metra langur og um 350 kg. á þyngd.
Litlu vísarnir eru 3 metra langir og míhútuvís-
arnir nokkru lengri. Þeir hreyfast á þann hátt
að þeir i-ykkjast til um 15 cm. á hálfrar minútu
fresti, og það sig segir sjálft að mikinn kraft
þarf til að hreyfa þá, því að þbir eru unl 100 kg.
hver. Þessir mínútuvísar fara 160 km. vögalegnd
á áfi.
Lundúnabúar halda niikið upp á Big Ben.
Klukkan cr ckki aðeins tímamælir Bretaveldis,
heldur hefur hún líka komið við sbgu yeðmáía.
Oft hafa menn keppzt við að komast yfir WeSt-
minsterbfúna á þeim tíma, sem það tekur kluklc-
una að slá tólf högg. Það héfur áðeins hiiium
fóthvötustu mönnum teklzt, en klukkuslátturilin
tekur aðeins 46 sekúndur. Annað séhi margir
hafa rcynt, hefur liins vegar aldrci heppnazt,
cn það cr að drekka tólf polía af bjór, rncðan
klukkan slægi lólf högg.
tWWMlWWWWWiWWWMWMWWWWWWý
ALÞÝÐUBLABÍÐ - SUNNUDAGSBLAÐ 3|