Sunnudagsblaðið - 21.03.1965, Blaðsíða 13

vindum. En börnin vissu aldrei
með vissu hvort risamir voru
afturgöngur vegendanna eða
hinna vegnu. - -
Berjatíminn var næstum liðinn
þetta haustið. í öllu falli var lyng-
ið uppurið míluveg umhverfis
þorpið; það var kallað í Botni,
kannski vegna þess hvernig það lá
í skjóli klettanna. Þegar hópurinn
kom saman stakk Pétur upp á
tiltæki sem jaðraði við byltingu:
þau skyldu leita sér að berjamó
á nýjum slóðum.
„Það höfum við aldrei gert áð-
ur”, sagði Fyrsti álasandi. Hann
var ihaldssamt barn, með lítil
augu djúpt inni í höfðinu, eins og
dropi hefði holað stein; vita-hár-
laust höfuð hans minnti á skorp-
inn öldung.
„Við lendum í klandri ef við
gerum það,“ sagði Lísa.
„Enginn þarf að vita af þvi“,
sagði Pétur; „ekki ef við sverjum".
Þorpið taldi sér af grónum
vana eignarhald á landinu í
þriggja mílna hálfhring frá innsta
húsinu reiknað, — þó svo þetta
innsta hús væri ekki nema rústir
og grunnurinn einn eftir. Þeir
töldu sig lika eiga sjóinn, stærra
svæði og ógreinilegar afmarkað,
einar tólf mrlur frá landi. Daginn
sem þeir rákust á bátana handan
um höfðann lá við þetta leiddi
til illinda. Það var faðir Péturs
sem stillti til friðar. Hann benti
þeim á skýin sém hrönnuðust upp
við sjóndeildarhring, eitt þeirra
svart og furðu illúðlegt, svo allir
sneru aftur til sama lands; fiski-
mennirnir úr þorpinu handan við
höfðann reru aldrei síðan jafn-
langt (Það var ævinlega róið í
dumbungi eða heiðskíru veðri,
jafnvel á nóttunni þcgar ekki var
tunglskín né sást til stjarna; að-
eins þegar liægt var að greina
raunverulega lögun skýjanna féllu
róðrar niður).
„En ef við hittum einlivern?“
spurði Annar.
„Eins og.hvérn?" sagði Pétur.
„Einhvers vegna er okkur bann
að að fara,“ sagði Lísa.
,Það eru bara lög“.
„Iss lög“, sagði Þriðji og
sparkaðí í steinvölu til að sýna
hvers hann virti lögin.
„Eli'hver á landið?“ spurði Lísa.
„Enginn", sagði Pétur. „Það er
alls enginn þar“,
„Samt hefur enginn rétt til
þess”, sagði Fyrsti uppfræðandi,
inneygur og voteygur.
„Það var rétt“, sagði Pétur.
„Enginn hefur það“.
„Ég átti ekki við það sem þú
heldur", anzaði Fyrsti.
„Heldui’ðu það séu ber þarna
uppfrá?1 spurði Annar. Hann var
skynsamur piltur og vildi sann-
færast um að áhættan svaraði
kostnaði.
,,Það er lyng upp um allan
skóg“, sagði Pétur.
„Hvernig veiztu?"
„Það hlýtur að vera“.
Honum fannst það skrýtið
hversu treg þau voru til að hlíta
í'áðum hans. Hvers vegna skyldi
berjalyngið hverfa á landamerkj-
unum? Ekki voru berin gerð
handa þeim einum. „Langar ykk-
ur ekki að tína ber einu sinni enn
áður en vetrar?“ ■ spurði Pétur;
þau drúptu höfðu eins og þau leit-
uðu sér að svari í rauðri mold-
inni þar sem maurar ruddu sér
braut stein frá steini. „Engmn
hefur komið þar áður“, sagði
Fyrsti loksins eins og það væri
hið versta sem hann gæti sagt.
„Því betri eru berin“. sagði
Pétur.
Annar hugsaði sig um. „Skóg-
urinn er hærri uppfrá, og berin
vaxa bezt i skjóli". sagði hann.
Þi’iðji geispaði. „Eins og sé
ekki sama um bláber. Þetta er
nýtt land, það er hægt að gera
fleira en tína ber. Komum og sjá
til. Hver veit .... “
„Hver veit”, endurtók Lísa
skelfingarlega; hún leit fyrst á
Pétur og svo Þriðja eins og þeir
vissu það kannski.
„Þeir sem eru með rétti upp
hönd“, sagði Pétur. Hann lyfti
hendinni skipandi og Þriðji var
ekki nema augnabliki seinni til.
Annar fylgdi þeim hikandi eftir;
og þegar Lísa sá hvað meirihlut-
inn vildi, rétti hún líka upp hönd-
ina, leit þó útundan sér á Fyrsta.
„Ætlar þú þá heim?“ spurði Pétur
fyrirlitlega.
„Hann verður samt að sverja*,
sagði Þriðji, „annars ....“
,Ég þarf ekki að sverja, ef ég
fer heim“.
„Auðvitað verðurðu að sverja, —
annars segirðu til okkar“.
„Eins og mér sé ekki sama um
þennan bjánalega eið. Hann hefur
ekkert að segja. Ég get vel sagt
til ykkar þó ég sverji“.
Það varð steinþögn: hin börnin
þrjú litu til Péturs. Þetta hafði
aldrei gerzt fyrr: gagnkvæmum
trúnaði þeirra stefnt í voða. „Við
berjum hann“, sagði Þriðji.
„Nei‘, sagði Pétur; hann vissi
að barsmíðar bættu ekki úr skák.
Fyrsti mundi samt lilaupa heim
og segja upp alla sögu. Og vitund-
in um refsinguna sem biði þeirra
mundi spilla berjamónum fyrir
þeim hinum.
„Svei því“, sagði Annar. Hugs-
um ekki um berin; við getum leik-
ið Gamla-Nó“.
Lísa fór að hrína eins og hver
önnur stelpa. „Mig langar að tína
ber“.
En nú hafði Pétur komizt að
niðurstöðu. „Hann á að sverja“,
sagði hann, „og hann á líka að
tína ber. Bindiö á honum hend-
urnar“.
Fyrsti reyndi að forða sér, en
Annar brá fyrir hann fæti. Lísa
vatt hárborðanum sínum um úln-
iiði hans, hnýtti harðan hnút sem
hún kunni ein; það var þvílík
sérkunnátta sem kom henni með
í hópinn. Fyrsti settist niður á
múrbrot og gretti sig framan í
þau. „Hvernig á ég að tína ber
með bundnar hendur?“
„Þú varst svo gráðugur að þú
EFTIR GRAHAM GREENE
ALÞÝÐXJBLAÐIÐ - SUNNUDAGSBLAD 237